profil

Na podstawie analizy utworu "Pochwała wieku" Ignacego Krasickiego wskaż cechy satyrycznego opisu rzeczywistości. Odwołaj się do innych, znanych ci, satyr tego autora.

poleca 85% 970 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Ignacy Krasicki

Czytając satyry Ignacego Krasickiego, można zadać sobie pytania: jaka rzeczywistość wyłania się z utworów tego biskupa? Jakie cechy piętnuje autor w swoich dziełach?
Aby znaleźć odpowiedź na te pytania, należy uświadomić sobie w jakim okresie Krasicki tworzył i w jaki sposób rozumiał swoje pisarskie posłannictwo.
Lata 1775 ? 1780, w których zostały wydane wszystkie utwory Krasickiego, były pierwszym okresem porozbiorowej niewoli Rzeczpospolitej. Sam Krasicki natomiast należał do grona postępowych ludzi otaczających króla, oraz był zwolennikiem daleko idących reform zmierzających do naprawy kraju.
Wszystkie utwory biskupa warmińskiego dotyczyły głównie aktualnych w tamtym okresie problemów, z jakimi borykała się Rzeczpospolita i jej społeczeństwo.
Czytając satyry tj. ?Żona modna?, ?Pijaństwo?, czy ?Do króla?, nie trudno odgadnąć, że Krasicki chciał ośmieszyć wady szlachty, tj: pijaństwo, powielanie wzorców zagranicznych, czy zacofanie; jednak poprzez ?Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki? proponuje szlachcie nowe ideały i wzory do naśladowania, zgadzające się z oświeceniowym spojrzeniem na człowieka.
Satyra ?Pochwała wieku? to rozmowa dwojga ludzi. Starają się oni porównać świat stary ( świat ojców ), ze światem im współczesnym.
Jeden z mężczyzn mówi : ?Lepiej teraz niż przedtem?, co potwierdza słowami: ?Świat się coraz krzepi. / Nabrał z laty rozumu, a im bardziej stary, / Tym dzielniej zeszły, co go szpeciły, przywary?, oraz ?Dlatego, że byli / Lepsze syny od ojców, co nas poprawili?.
Jeden z rozmówców nawiązuje do Horacego ( który w pieśni skierowanej do Rzymian, chwali przeszłość i dorobek wcześniejszych pokoleń, ganiąc natomiast ginących dziedziców tego spadku ? młodsze pokolenie ), pytając: ?Więc zmyślał ów Horacy??. W odpowiedzi słyszy potwierdzenie: ?Zmyślał?, ?Człowiek przedtem był prosty i dziki jak zwierzę, / Dziś jest istność rozumna, ale jak rozumna! / Z szkół, z obozu, z warsztatu, nawet i od gumna / Wszystko tchnie wytwornością, wszystko się zwiększyło. / Zgoła zawżdy lepiej, niźli wczoraj było?.
Następnie jeden z mężczyzn próbuje dowieść wyższości współczesnego świata, jednak po zastanowieniu stwierdza: ??ale skądże wywodzić pochwały??
Od tego momentu utworu, autor, poprzez usta jednego z rozmówców przekazuje satyryczne cechy rzeczywistości.
Biskup warmiński w pierwszej kolejności krytykuje zarozumialstwo i wywyższanie się ludzi współczesnych ponad stare pokolenie. Nie podoba mu się, iż współcześni przypisują sobie dorobek i zasługi swych ojców, to że chcą poprawiać lub zmieniać raz zawarte formuły, oraz że mają się za lepszych i mądrzejszych, choć tak naprawdę daleko im do prawdziwych uczonych.
Krasicki chwali oczywiście niewątpliwie wielki i cenny wynalazek, jakim było skonstruowanie maszyny drukarskiej, ubolewa jednak nad zły jej użyciem: ?Dałeś łatwość naukom, dowcipowi cechę, / Ma świat, prawda, z przemysłu twojego pociechę, / Lecz z tych skarbnic mądrości nieprzerachowanych / Za jedno dobre pismo ? sto głupstw drukowanych. / Bajkami się lud bawi, drukarnia bogaci.?
Krasicki przyznaje także, iż postęp przyczynił się do swego rodzaju ?oświecenia? ludności, która przestała wierzyć w zabobony, wróżki, upiory i czary, jednak mówi też, że stało się to ??zbyt porywczym (?) pędem?, przez co człowiek prosty ?Często, gdy błąd poprawia, śmie prawdę zwać błędem?.
Autor podkreśla następnie, iż ludzie powinni uważniej przyglądać się temu co nowe, porównywać, dociekać, tak, aby prawda, rzeczywiście była prawdą, mówi: ?źle jest nadto dowierzać, gorzej nic nie wierzyć?.
Na koniec dodaje, że istotnie ?wiek nasz w wielu odkryciach dawniejsze przechodzi?, przypomina też jednak, że z dorobku dzisiejszych, korzystać będą przyszłe pokolenia.
Być może dzisiaj ten moralizatorski, dydaktyczny ton utworów Krasickiego nie znajdzie odzewu, lecz jest świadectwem tego, że literatura od czasów najdawniejszych towarzyszyła człowiekowi nie tylko w przeżyciach osobistych, ale także w sprawach publiczny i narodowych, oraz że wyrażała ona sprzeciw wobec głupoty ludzkiej , niesprawiedliwości i nieładu na świecie jak dzieje się to w satyrze ?Pochwała wieku?.

Załączniki:
Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Teksty kultury