Ojciec utracjusz i birbant

Oprócz ojców idealizowanych znajdziemy też w literaturze ojców, którzy przehulali rodowe majątki, swoje bądź żon, lub nie umieli rozsądnie gospodarzyć na cudzym. Do tej grupy zaliczymy bohatera Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, pana Orzelskiego, który wraz z córką mieszka u bogatszych (choć też niezamożnych) krewnych Korczyńskich. Stracił majątek, zidiociał, umie już tylko grać na skrzypcach i wyczekiwać na posiłki. Jest ciężarem i utrapieniem dla innych, przynosi wstyd Justynie, która jednak kocha go i szanuje. Także pan Kirłonie przejmuje się dziećmi i gospodarstwem, wszystkie domowe obowiązki powierzając żonie – ona pracuje i wychowuje dzieci, on jest duszą towarzystwa i zabawia chętnie sąsiadów. Nie umie też gospodarować ani we własnym majątku, ani na cudzym bohater Granicy Zofii Nałkowskiej, pan Walerian Ziembiewicz, ojciec Zenona.