Lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej występują w Europie, środkowowschodnich stanach USA, Chile, Chinach i Japonii. Lata są tutaj gorące, a zimy dość mroźne. Częste są gleby brunatne bogate w materię organiczną. Spośród drzew licznie występują dęby, buki, klony, graby, jesiony, ponad to w Ameryce magnolie, a w Azji wiele gatunków endemicznych, np. metasekwoje. W lasach tych znajduje się bogaty podszyt. Charakterystycznymi zwierzętami są sarny, jelenie, lisy, wilki, borsuki, w...
Nieżyty nosa (katar), gardła, krtani, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, grypa, astma, gruźlica płuc, pylice (np. węglowa, azbestowa), rak krtani, rak płuc. Zagrożeniem dla życia są zatrucia tlenkami węgla, zwłaszcza czadem. Poważnym zagrożeniem dla zdrowia jest dym tytoniowy oraz zanieczyszczenia powietrza. Ponadto chorobami wywołującymi zaburzenia w funkcjonowaniu układu oddechowego są m.in.: mukowiscydoza, angina, błonica, szkarlatyna, koklusz.
Skorupiaki są na ogół zwierzętami wodnymi. Ciało okryte pancerzem składa się z głowotułowia i odwłoka , który jest segmentowany. Posiadają liczne odnóża , pełniące różną funkcję: dwie pary czułków, sześć par odnóży gębowych, pięć par odnóży krocznych ze szczypcami na pierwszej parze, odnóża odwłokowe, służące np. do noszenia jaj przez samicę, wachlarz na końcu odwłoka do pływania. Małe skorupiaki oddychają całą powierzchnią ciała, duże za pomocą skrzeli . Narządami wydalniczymi są...
Organizm zbudowany z tworzących go struktur jest zharmonizowaną pod względem funkcjonalnym całością, której utrzymanie stanowi podstawę życia. Jest to możliwe dzięki zachodzącym w organizmie procesom metabolicznym, uwarunkowanym takimi czynnościami życiowymi, jak: odżywianie, oddychanie, wydalanie, ruch, a także dzięki zdolności organizmu do reagowania na bodźce pochodzące ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. Organizmy rosną i rozwijają się. Uczestniczą też w zachowaniu ciągłości...
Owady są typowymi stawonogami lądowymi. Stanowią około 75% wszystkich gatunków zwierząt na ziemi. Niektóre przystosowały się wtórnie do życia w wodzie. Ciało ich podzielone jest zawsze na głowę , tułów i odwłok . Na głowie znajduje się para czułków , trzy pary odnóży gębowych, para oczu złożonych , 1-3 oczek prostych. Aparat gębowy jest różnie ukształtowany, w zależności od rodzaju spożywanego pokarmu. W jego powstaniu uczestniczą odnóża gębowe. Typ aparatu gębowego...
Odporność nieswoista jest wrodzona, uwarunkowana genetycznie. Cechuje ją brak swoistości rozpoznania antygenu oraz pamięci o nim. Związana jest z obecnością różnorodnych barier anatomicznych i fizjologicznych, z którymi współdziałają bariery biologiczne, chemiczne oraz immunologiczne. Mechanizmy odporności nieswoistej są mniej precyzyjne, ale reagują szybko, stanowiąc pierwszą linię obrony organizmu. Znajdujące się w płynach ustrojowych i narządach limfatycznych komórki żerne w sposób...
Tajga to lasy iglaste strefy umiarkowanej, tworzące pas na południe od tundry, na obszarze Ameryki Północnej i Eurazji. Występują krótkie, ciepłe lata (3-5 miesięcy) oraz długie, mroźne zimy. Przeważają gleby bielicowe pokryte grubą warstwą ściółki. Występują tutaj głównie sosny, świerki, jodły, modrzewie, z dodatkiem brzóz, wierzb, olch, jarzębiny. Runo leśne jest bardzo ubogie, głównie porośnięte przez mchy, porosty, wrzosy. Częste są torfowiska. Ze zwierząt występuje wilk, ryś, rosomak,...
Nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego polegają na niedostatecznej lub nadmiernej reakcji obronnej. Spowodowane są błędnym rozpoznaniem antygenu lub niewłaściwą na niego reakcją. – Obniżenie odporności może być wrodzone lub nabyte. Wrodzone uwarunkowane jest nieprawidłowym powstawaniem i dojrzewaniem elementów układu immunologicznego, przede wszystkim w okresie prenatalnym. Zaburzenia mają najczęściej podłoże genetyczne. Nabyte może być spowodowane przez różne czynniki....
- mutacje synonimiczne (milczące) – wymianie ulega zasada azotowa, która zajmuje trzecie miejsce w triplecie, ale sens tego tripletu nie ulega zmianie, np. GUU → GUC (oba triplety kodują aminokwas walinę); - mutacje zmiany sensu – zmiana zasady w triplecie powoduje zmianę sensu tego tripletu, np. w anemii sierpowatej GAA (triplet kodujący kwas glutaminowy) → GUA (triplet kodujący walinę); - mutacje nonsensowne – na skutek zmiany jednej zasady w trójce powstaje triplet...
– Sieć zwykła występuje w większości tkanek i narządów. Kierunek przepływu krwi jest tutaj następujący: tętnice, naczynia włosowate, żyły. – Krążenie wrotne znajduje się np. w wątrobie i przysadce mózgowej. W wątrobie żyła wrotna, którą krew płynie z jelit rozpada się na sieć naczyń włosowatych. Wychodzące z wątroby naczynia te łączą się w żyłę wrotną. – Sieć dziwna jest charakterystyczna np. dla kłębuszków nerkowych. W ciałkach nerkowych tętniczka rozpada się na naczynia włosowate,...
Większość grzybów jest organizmami tlenowymi. Niektóre w warunkach beztlenowych mogą oddychać, przeprowadzając fermentację (np. fermentacja alkoholowa u drożdży).
– mutacje spontaniczne – powstają bez ingerencji określonych przyczyn zewnętrznych (przypadkowe błędy w replikacji DNA lub transkrypcji RNA). – mutacje indukowane wywołane są przez różne czynniki fizyczne lub chemiczne (mutageny).
Pokoleniem dominującym u roślin okrytonasiennych jest sporofit. Gametofit jest silnie zredukowany. Gametofit męski powstaje w ziarnach pyłku , które są mikrosporami powstającymi w woreczkach pyłkowych w wyniku mejozy. Składa się on z dwóch komórek – wegetatywnej i generatywnej. Gametofit żeński rozwija się z jednej z czterech makrospor, jakie tworzą się na drodze mejozy w ośrodku zalążka (trzy pozostałe makrospory zamierają). Nosi on nazwę woreczka zalążkowego . W wyniku trzech...
Tundra występuje na obszarach podbiegunowych obu półkul. Niskie temperatury, mała intensywność światła podczas krótkiego lata, ziemia z wieczną zmarzliną, rozmarzającą tylko w warstwie powierzchniowej, sprawiają, iż roślinność składa się z krzewinek, mchów, porostów, traw i ziół. Charakterystycznymi zwierzętami są renifer, zając bielak, lis polarny, niedźwiedź polarny, lemingi, spośród ptaków – pardwy, sowy śnieżne, pingwiny na półkuli południowej i wiele ptaków przelotnych, które spędzają...
– Mutacje chromosomowe liczbowe ( genomowe ) polegają na zmianie liczby chromosomów. Wśród tego typu mutacji wyróżnia się: • fuzje – polegają na połączeniu się dwóch lub więcej chromosomów w jeden; • aneuploidie – polegają na zmianach obejmujących poszczególne pary chromosomów homologicznych, występują jako skutek nierównomiernego rozdziału chromosomów podczas mejozy, np.: – nullisomia – brak którejś pary chromosomów homologicznych, są letalne, – monosomia – brak jednego chromosomu...
Przypomina mitozę. Prowadzi do rozdziału chromosomów na chromatydy, które stają się chromosomami potomnymi (liczba chromosomów jest nadal haploidalna, tak jak po I podziale mejotycznym). Profaza II – w krótkim czasie zanika otoczka jądrowa i jąderko; powstaje wrzeciono podziałowe, do którego przyczepiają się chromosomy. Metafaza II – chromosomy grupują się w płaszczyźnie podziałowej; skracające się wrzeciono podziałowe rozrywa chromosomy na chromatydy. Anafaza II – chromatydy...
Każdy ekosystem zajmuje określony obszar i jest wydzielony przestrzennie. Wielkość tego obszaru uwarunkowana jest jednolitością i rozkładem warunków biotopowych w przestrzeni, stąd ekosystemem jest zarówno las lub morze, jaki źródło czy zagajnik. Granicę między ekosystemami stanowi przejściowy pas o różnej szerokości, zwany ekotonem , charakteryzujący się dużą różnorodnością gatunkową. Ekosystemy, będąc układami otwartymi, są ze sobą powiązane. Wyróżnia się ekosystemy lądowe i wodne ....
Choroby związane z imprintingiem genomowym , np. zespół Pradego-Willego polega na mikrodelecji fragmentu chromosomu 15 pochodzącego od ojca – choroba ujawnia się, gdyż homologiczny region na chromosomie 15 pochodzącym od matki został zablokowany przez imprinting – tzw. imprinting matczyny. W zespole Angelmana występuje imprinting ojcowski (sytuacja odwrotna). Oba zespoły powodują opóźnienie rozwoju psychoruchowego.
Stosunki liczbowe w populacji uwarunkowane są przez liczebność i zagęszczenie osobników. Liczebność to liczba osobników w populacji. Uwarunkowana jest czynnikami środowiska, biologią gatunku i zajmowanym poziomem troficznym. Metody oceny liczebności zależą od rozmiarów i aktywności osobników oraz stopnia trudności dokonywanych obserwacji. Liczebność populacji może ulegać zmianom w czasie, na co ma wpływ rozrodczość, śmiertelność, migracje, a także zasobność pokarmowa środowiska,...
Liście są bocznymi organami łodygi charakteryzującymi się ograniczonym wzrostem. Podstawową funkcją liści jest fotosynteza , transpiracja i wymiana gazowa . U paprotników te same liście mogą pełnić funkcje związane z fotosyntezą oraz wytwarzać zarodniki. U roślin nasiennych liście wyrastają w węzłach i są w określony sposób rozmieszczone na łodydze. Ulistnienie , czyli sposób rozmieszczenia liści, może być: skrętoległe, naprzemianległe, okółkowe. Rodzaje ulistnienia Typowy liść...
Proces oddychania wewnątrzkomórkowego przebiega w taki sam sposób u roślin, jak i u zwierząt. Różnica dotyczy pochodzenia tlenu. Zwierzęta pobierają go z atmosfery. Rośliny podczas dnia wykorzystują część tlenu wytwarzanego w wyniku fotosyntezy, a resztę usuwają do atmosfery. W nocy, gdy fotosynteza nie zachodzi wykorzystują tlen zgromadzony w przestworach komórkowych. Intensywność oddychania zależy od potrzeb energetycznych komórek – jest duża w tkankach merystematycznych, mniejsza w...
Upośledzenie funkcji szkieletu może być uwarunkowane przez różne czynniki. Do wad wrodzonych należy m.in.: wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego, szpotawa stopa (stopa nienaturalnie zgięta), rozszczepione podniebienie. Wadami nabytymi mogą być: – skoliozy – boczne skrzywienia kręgosłupa; – płaskostopie – obniżenie fizjologicznych sklepień stopy. Urazami szkieletu są: – złamania – przerwanie ciągłości kości (złamania zamknięte), a niekiedy także ciągłości tkanki...
Głowonogi wśród mięczaków osiągnęły najwyższy stopień organizacji. Prowadzą ruchliwy, drapieżny tryb życia. Ciało składa się z głowy otoczonej wieńcem ramion oraz lejka , który służy do wyrzucania wody z jamy płaszczowej, co umożliwia ruch na zasadzie odrzutu. Muszla jest silnie zredukowana lub jej brak. Na ramionach znajdują się przyssawki. Mają silnie rozwinięty mózg otoczony puszką z tkanki chrzęstnej oraz bardzo dobrze rozwinięte oczy. Wykazują dużą inteligencję oraz rytuały...
Szkielet stanowi rusztowanie ciała i jest miejscem przyczepu mięśni, dzięki czemu umożliwia zmianę położenia całego ciała oraz zmianę ułożenia części ciała względem siebie, a także utrzymanie odpowiedniej postawy ciała. Ponadto pełni funkcję wzrostową, gdyż przyrost kości umożliwia osiągnięcie określonej wielkości i kształtu ciała. Chroni narządy wewnętrzne. Pełni funkcję krwiotwórczą. Magazynuje sole mineralne (zwłaszcza sole wapnia). Głównym materiałem budulcowym szkieletu człowieka jest...
Ustabilizowany ekosystem ma zdolność do wyrównania różnych zakłóceń, uwarunkowanych jego otwartym charakterem, zmianami czynników środowiskowych lub działalnością człowieka. Stan równowagi wewnętrznej ekosystemu nosi nazwę homeostazy . Cechuje ją równowaga w stosunkach między populacjami (ilościowych i jakościowych), przejawiająca się dużą różnorodnością biologiczną, niezakłócony przepływ energii i obieg materii, dzięki rozbudowanej sieci pokarmowej, oraz dostosowanie produkcji całkowitej...
B – barwa czerwona łusek b – barwa żółta łusek I – inhibitor genu B – blokuje wytwarzanie barwy łusek, stąd cebula jest biała, i – brak inhibitora – ujawnia się gen B, stąd łuski są czerwone lub żółte – w zależności od obecnego allelu. Stosunek fenotypów: 12 : 3 : 1 W przypadku współdziałania genów nieallelicznych między allelami każdej pary może występować dominacja zupełna, niezupełna lub kodominacja. [Uwaga: W omawianych przypadkach dziedziczenia dwugenowego występowała...
Jest podziałem jądra komórkowego, prowadzącym do powstania dwóch identycznych jąder, a następnie dwóch identycznych komórek potomnych o takim samym zespole chromosomów jak w jądrze komórki wyjściowej. Warunkuje stałość zespołu czynników dziedzicznych w powstających komórkach somatycznych organizmu. Składa się z jednego cyklu podziałowego. W przebiegu mitozy można wyróżnić cztery fazy o charakterystycznej sekwencji zdarzeń. Mitoza: a – interfaza; b – profaza; c, d – metafaza; e –...
Umożliwiają roślinie nieograniczony wzrost, który odbywa się w ściśle określonych miejscach, zwanych strefami merystematycznymi. Znajdujące się tam komórki o dużym jądrze, cienkich ścianach i nielicznych wakuolach intensywnie się dzielą. Nowo powstałe komórki ulegają później zróżnicowaniu, przekształcając się w komórki tkanek stałych. Lokalizacja merystemów w roślinie Podział tkanek twórczych związany jest z ich pochodzeniem, a następnie z ich lokalizacją.
Zaczyna się w strefie korzeni bocznych w momencie pojawienia się kambium (miazgi twórczej) i fellogenu (miazgi korkotwórczej), w czym uczestniczy miękisz walca i perycykl . Kambium tworzy się w postaci łuków, oddzielając wiązki drzewne od łykowych. Łuki te stopniowo łączą się, przybierając początkowo kształt falisty, a później kształt walca. Wynikiem działalności kambium jest odkładanie komórek drewna wtórnego i łyka wtórnego . Na skutek tworzenia się coraz to nowych warstw drewna...
Płazińce żyją wolno przy dnie w wodach morskich i słodkich lub są pasożytami. Stanowią najprymitywniejszą grupę trójwarstwowców , tzn. zbudowane są z ekto -, endo - i mezodermy . Posiadają ciało o grzbietobrzusznym spłaszczeniu i dwubocznej symetrii . U pasożytów w części przedniej występują różne narządy czepne. Ciało płazińców pokrywa nabłonek, który u pasożytów wytwarza kutykulę chroniącą przed strawieniem w przewodzie pokarmowym żywiciela. Nabłonek wraz z warstwami mięśni tworzy...
Negatywne oddziaływanie człowieka na przyrodę przejawia się w: – niszczeniu środowiska przyrodniczego poprzez zanieczyszczenia powietrza i wody, degradację gleby, przekształcanie środowiska, hałas; – nadmiernej eksploatacji żywych zasobów przyrody (zabijanie zwierząt, połowy ryb, wycinanie lasów, niszczenie siedlisk); – zastępowaniu ekosystemów naturalnych przez ekosystemy półnaturalne i sztuczne (agrocenozy); – wprowadzaniu gatunków obcego pochodzenia do ekosystemów naturalnych poprzez...
Sprzężniowce zbudowane są ze strzępek komórczakowych. Wytwarzają zarodniki sporangialne lub konidialne. Rozmnażanie płciowe polega na gametangiogamii, w wyniku której powstają zygospory o charakterze przetrwalnikowym. Dominuje u nich haplofaza. Znanymi przedstawicielami są pleśniak i roztoczek, rozwijające się na glebie, ściółce, produktach spożywczych. Cykl rozwojowy sprzężniowców na przykładzie pleśniaka białego (wg Szweykowscy, 2002, zmienione)
Sawanny występują w strefie podrównikowej o wyraźnym okresie suszy. Charakteryzuje je rozproszenie drzew wśród roślinności trawiastej, np. w Afryce spotyka się akacje i baobaby. Liczne są gatunki zwierząt trawożernych – w Afryce bawoły, antylopy, żyrafy, a ponadto małpy, lwy, gepardy, lamparty, hieny, strusie, w Australii kangury i emu. Pospolite są gady, spośród owadów szarańcza, termity, spośród ptaków liczne są sępy.
Workowce obejmują grzyby jednokomórkowe (np. drożdże) oraz o wielokomórkowych strzępkach, które u niektórych mogą tworzyć owocniki o różnych kształtach. Drożdżaki rozmnażają się bezpłciowo przez pączkowanie lub podział komórki, a wielokomórkowe workowce za pomocą zarodników konidialnych. Proces płciowy u workowców ma charakter gametangiogamii i prowadzi do wytworzenia zarodników workowych. W cyklu życiowym dominuje haplofaza. Dikariotyczne są tylko strzępki wytwarzające worki, diploidalne...
Narząd słuchu i równowagi , którym jest ucho, umożliwia odbiór fal akustycznych oraz określenie położenia ciała w przestrzeni. Ucho składa się z trzech części: ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. – Ucho zewnętrzne tworzą małżowina uszna oraz przewód słuchowy zewnętrzny. Odbiera fale dźwiękowe, wzmacnia i kieruje na błonę bębenkową. – Ucho środkowe obejmuje błonę bębenkową, jamę bębenkową oraz trąbkę słuchową. W jamie bębenkowej znajdują się trzy kosteczki słuchowe:...
Przywry są pasożytami wewnętrznymi. Ich żywicielami pośrednimi są mięczaki, ostatecznymi kręgowce. Posiadają przyssawki. Ciało ich jest listkowate. Wypełnia je rozgałęzione jelito, zbudowane z dwóch głównych ramion oraz bardzo duży układ rozrodczy. Pasożytniczą przywrą występującą u zwierząt hodowlanych jest motylica wątrobowa , która pasożytuje w przewodach żółciowych ssaków roślinożernych. Pasożytem człowieka jest przywra krwi , pasożytująca w naczyniach krwionośnych jamy brzusznej....
Jest procesem anabolicznym, wymagającym bardzo dużych nakładów energetycznych. Przeprowadzane jest przez niektóre organizmy prokariotyczne, żyjące zarówno samodzielnie (np. glebowe bakterie z rodzaju Azotobacter i Clostridium , a także wiele sinic ze zbiorników wodnych), jak również drobnoustroje żyjące w symbiozie z roślinami wyższymi (np. bakterie brodawkowe roślin motylkowych). Wiązanie azotu przebiega przy współudziale kompleksu enzymatycznego o nazwie nitrogenaza, zawierającego...
– mutacje niekorzystne – zmniejszają zdolność przystosowawczą do środowiska, są letalne lub półletalne; – mutacje korzystne – zwiększają zdolności adaptacyjne organizmu do środowiska; – mutacje neutralne – nie mają wpływu na zdolności przystosowawcze organizmu do środowiska, gdyż na ogół nie ujawniają się w fenotypie (mogą mieć charakter milczących mutacji punktowych, zachodzić w częściach intronowych genów, prowadzić do powstawania tzw. pseudogenów lub dotyczyć materiału...
Białka są związkami zawierającymi węgiel, wodór, tlen i azot, a zwykle także siarkę. Podstawowymi jednostkami strukturalnymi białek są aminokwasy. W skład aminokwasów wchodzą: grupy karboksylowa i aminowa, atom wodoru oraz charakterystyczna grupa R (określana mianem łańcucha bocznego aminokwasu). Grupy te wiążą się kowalencyjnie z atomem węgla (zwanym węglem α). Ze względu na obecność czterech różnych podstawników wokół węgla α, aminokwasy (za wyjątkiem glicyny) są związkami optycznie...
Spermatogeneza jest procesem tworzenia się i dojrzewania plemników. W okresie pokwitania, w kanalikach nasiennych z macierzystych komórek płciowych męskich, po podziałach mitotycznych, tworzą się komórki zwane spermatogoniami . Pod wpływem hormonu folikulotropowego zaczynają dzielić się na drodze mitoz, tworząc spermatocyty I rzędu. Następnie spermatocyty I rzędu przechodzą mejozę. Podczas pierwszego podziału mejotycznego tworzą się spermatocyty II rzędu , natomiast w wyniku drugiego...
Płazy tarczogłowe są płazami kopalnymi, żyjącymi w karbonie i permie. Ich przodkami były ryby mięśniopłetwe, a znanymi ze skamieniałości przedstawicielami są: ichtiostega, mająca jeszcze wiele cech rybich oraz sejmuria, będąca formą przejściową w drodze ewolucji między płazami a gadami.
Tkanka chrzęstna zawiera komórki chrzęstne (chondrocyty), umieszczone pojedynczo lub w małych grupach w charakterystycznych jamkach otoczonych torebką włókien kolagenowych. W substancji międzykomórkowej znajdują się włókna kolagenowe i elastyczne. Nie jest ukrwiona ani unerwiona. Ze względu na proporcje obu rodzajów włókien w tkance wyróżnia się trzy rodzaje tkanek chrzęstnych. – Chrząstka szklista posiada niewiele włókien kolagenowych. Pojawia się u głowonogów. U kręgoustych, ryb...
W fazie jasnej następuje absorpcja światła przez cząsteczki chlorofilu zgrupowane w dwóch rodzajach kompleksów, zwanych fotosystemami (fotosystem I i fotosystem II), z których każdy składa się z 300-400 ciasno upakowanych cząsteczek chlorofilu, powiązanych z białkami. Fotosystemy wbudowane są w błonę tylakoidów i nieznacznie różnią się budową, czego konsekwencją są niewielkie różnice w absorpcji światła ( fotosystem I pochłania światło o maksimum absorpcji 700 nm, fotosystem II o...
Morgan w swoich badaniach zauważył również, że liczba kombinacji alleli w gametach jest większa, niż wynikałoby to z liczby kombinacji związanej z rozdziałem chromosomów podczas mejozy i niezależną ich segregacją. Przykładem jest wynik uzyskany podczas krzyżowania samicy o brązowej barwie ciała i normalnie wykształconych, długich skrzydłach z czarnym samcem o zredukowanych skrzydłach. W pokoleniu F 1 wszystkie osobniki były brązowe o długich skrzydłach. Natomiast w pokoleniu F 2...
Wśród płazów współczesnych wyróżnia się 3 rzędy: płazy bezogonowe, ogoniaste i beznogie. Płazy bezogonowe mają krótki tułów pozbawiony ogona. Potrafią wydawać głosy. Kończyny tylne, dłuższe od przednich, umożliwiają poruszanie się skokami. Zaliczane są do nich żaby, ropuchy, kumaki, rzekotki, grzebiuszki. Płazy ogoniaste mają wydłużone ciało z ogonem, o szeroko rozstawionych kończynach. Nie wydają głosu. Należą do nich salamandry, traszki, odmieńce jaskiniowe i aksolotle....
Okres embrionalny u człowieka rozpoczyna się od momentu zapłodnienia. Obejmuje rozwój zarodkowy i płodowy i kończy się porodem. Zapłodnienie zachodzi w jajowodzie. Jeden z plemników przebija się przez wieniec promienisty, rozpuszcza osłonę przejrzystą otaczającą komórkę jajową za pośrednictwem enzymów zgromadzonych w akrosomie , a następnie wnika do jej wnętrza, stymulując jądro oocytu II rzędu do wznowienia podziału mejotycznego. W jego wyniku powstaje komórka jajowa i ciałko...
OUN składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego , osłoniętych trzema łącznotkankowymi osłonami, zwanymi oponami (twardówka, pajęczynówka i naczyniówka) oraz strukturami kostnymi (kości czaszki i kręgi kręgosłupa). Dodatkową ochronę stanowi płyn mózgowo-rdzeniowy , znajdujący się między pajęczynówką i naczyniówką. Naczyniówka dzięki silnemu ukrwieniu pełni też funkcje odżywcze. Specjalna budowa śródbłonka naczyń włosowatych naczyniówki sprawia, iż mogą przez tę warstwę przenikać tylko...
Tkanka kostna zawiera w jamkach kostnych komórki kostne ( osteocyty ). Posiadają one liczne, cienkie wypustki, umożliwiające kontakt między sąsiednimi komórkami. Substancja międzykomórkowa zawiera włókna kolagenowe tworzące blaszki kostne oraz substancję organiczną ( osseomukoid ) i jest silnie wysycona solami mineralnymi (głównie fosforanu wapnia, w mniejszym stopniu węglanu wapnia i fosforanu magnezu). Tkanka kostna posiada duże zdolności regeneracyjne umożliwiające usuwanie...
Wyróżnia się kilka różnych poziomów organizacji cząsteczki białka. Są to kolejno : – struktura pierwszorzędowa , uwarunkowana sekwencją aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym, połączonych wiązaniami peptydowymi; – struktura drugorzędowa , określona przez ukształtowanie łańcucha polipeptydowego w strukturę przestrzenną α-helix i β-harmonijkę dzięki wiązaniom wodorowym między resztami aminokwasów; – struktura trzeciorzędowa , związana ze sposobem pofałdowania i ułożenia łańcucha...
Transport bierny odbywa się zgodnie z gradientem stężeń na drodze dyfuzji prostej, osmozy oraz tzw. dyfuzji ułatwionej. Dyfuzja prosta to proces polegający na samorzutnym ruchu cząstek w celu wyrównania ich stężeń. W komórce dyfuzja prowadzi do wyrównania stężeń substancji po obu stronach błony komórkowej. Na drodze dyfuzji przechodzą przez błonę substancje o niewielkich, obojętnych cząsteczkach (np. gazy) oraz substancje rozpuszczalne w tłuszczach (np. kwasy tłuszczowe, etanol,...