Horacy
Rzymski poeta liryczny. Był synem wyzwoleńca.Otrzymał staranne i wszechstronne wykształcenie– studiował w Grecji i Rzymie, m.in. filozofię. Był zwolennikiem republiki. Po zamachu na Juliusza Cezara służył w armii dowodzonej przez Brutusa. Po klęsce, którą poniosła ona w bitwie pod Filippi (42 p.n.e.), kilka lat nie mógł wrócić do Rzymu. Okazało się, że jego majątek został skonfiskowany, więc pracował u kwestarza. Później zyskał pomoc Mecenasa, hojnego protektora artystów, który ofiarował mu...
Ajschylos z Eleuzis
Pierwszy, najstarszy z trzech sławnych tragików greckich (obok Eurypidesa i Sofoklesa ), którego młodość przypadła na początki demokracji ateńskiej. Ajschylos brał udział w walkach Greków z Persami,m.in. w bitwie pod Salaminą i Maratonem (w tej ostatniej został nawet ranny). Ajschylos napisał około 70 tragedii i 20 dramatów,spośród których zachowało się jedynie siedem, m.in. Błagalnice , Persowie , Prometeusz skowany , Siedmiu przeciw Tebom , Oresteja . Aż 13 razy zdobywał...
Byron George
Angielski poeta epoki romantyzmu. Pochodził z lordowskiej rodziny, ukończył studia na uniwersytecie w Cambridge, podczas których prowadził bujne życie towarzyskie. Odbył podróże do Hiszpanii, Albanii, Grecji, Portugalii, które przyniosły fascynację śródziemnomorską kulturą i krajobrazem, czemu dał wyraz w swoich utworach. Byron budził kontrowersje – jego życie prywatne i liczne romanse wywoływały skandale, a głoszone poglądy uznawano za nazbyt radykalne. To wszystko sprawiło, że w 1816, w...
Lem Stanisław
Współczesny twórca polskiej fantastyki naukowej.Eseista, publicysta, filozof. Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wiedzę z zakresu fizyki, matematyki, astronomii, biologii poszerzał takżeo zagadnienia filozoficzne. Debiutował powieścią Człowiek z Marsa(1946), publikowaną w katowickim tygodniku „Nowy Świat Przygód”.Przedmiotem jego zainteresowań stała się technika i możliwości jej wykorzystania dla potrzeb człowieka, a sławę przyniosły mu powieści o tematyce science...
Morsztyn Jan Andrzej
Poeta barokowy, tłumacz. Twórca poezji dworskiej.Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej, zdobył staranne wykształcenie na uniwersytecie w Lejdzie. Wiele podróżował. Angażował się w działalność dyplomatyczną. Szybko piął się po szczeblach kariery politycznej. Był jednym z przywódców stronnictwa francuskiego w Polsce, został nawet oskarżony o zdradę stanu. Schronił się we Francji, gdzie spędził resztę życia.Twórczość poetycka znajdowała się na marginesie jego działań politycznych. Nie...
Nałkowska Zofia
Powieściopisarka, autorka opowiadań i dramatów, publicystka. Debiutowała wierszem Pamiętam(1898), opublikowanym w „Przeglądzie Tygodniowym”. Pierwsze powieści, np. Kobiety (1906), Książę (1907), Narcyza (1910), poruszały problematykę kobiecą i skupiały się na zagadnieniach osobowości. Z kolei utwory napisane po I wojnie światowej, np. Charaktery (1922), Romans Teresy Hennert (1924), Niedobra miłość (1928) i najbardziej znana powieść Granica (1935), dotyczyły stosunków...
Kruczkowski Leon
Współczesny dramatopisarz, prozaik, publicysta,działacz komunistyczny. Urodził się w Krakowie.Ukończył studia chemiczne, po których pracował w przemyśle i szkolnictwie zawodowym. Debiutował już jako 19-latek, współpracował z „Gazetą Literacką” i grupą Litart. Kilka lat przebywał w Zagłębiu Dąbrowskim (1926-33), a potem wrócił do Krakowa. Działał w lewicowych organizacjach, a swoim politycznym przekonaniom dał wyraz w tomie wierszy Młoty nad światem (1928) oraz powieściach historycznych...
Tuwim Julian
Poeta, autor tekstów satyrycznych, tłumacz. Jeden ze współzałożycieli ugrupowania Skamander i kabaretu Pod Picadorem. Studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Współpracował z wieloma czasopismami, m.in. z „Pro Arte et Studio”, „Wiadomościami Literackimi”, „Cyrulikiem Warszawskim” oraz kabaretami, np. z Qui Pro Quo. Lata II wojny światowej spędził na emigracji, utrzymując kontakt z pismami emigracyjnymi.Po wojnie kierował łódzkim Teatrem Nowym. Debiutował wierszem Prośba...
Ezop
Grecki bajkopisarz i twórca klasycznej bajki, której źródłem była ludowa tradycja ustna. Postać Ezopa jest owiana legendą. Pochodził z Frygii w Azji Mniejszej. Jako niewolnik miał trafić na wyspę Samos do domu Jadmona, a następnie znaleźć się w otoczeniu króla Krezusa. Podobno zginął zabity przez kapłanów delfickich. Ezop jest twórcą klasycznej bajki – jej bohaterami były zazwyczaj zwierzęta, a fabuła była zaczerpnięta z życia codziennego i ludowej tradycji. Bajki kończyły się morałem –...
Beckett Samuel
Irlandzki dramaturg i prozaik, reformator teatru, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1969. Studiował romanistykę w Dublinie, potem wyjechał do Paryża,gdzie poznał Jamesa Joyce`a (był nawet jego sekretarzem). Po powrocie do Belfastu wykładał romanistykę. Nie chciał jednak żyć w Irlandii i ostatecznie osiadł w Paryżu. Podczas wojny zaangażował się w ruch oporu. Chociaż Beckett debiutował przed wojną, jego najważniejsze dzieła powstały znacznie później. Należą do nich: Molloy (1951),...
Dostojewski Fiodor
Jeden z najwybitniejszych pisarzy literatury światowej,mistrz prozy psychologicznej. Fiodor Dostojewski był nerwowy, chorował na epilepsję, zdarzały mu się ataki szaleństwa – podczas jednego uszkodził sobie nawet prawe oko. W 1837, po śmierci matki, Fiodor, którego pasjonowała literatura, trafił do Szkoły Inżynierskiej w Petersburgu. Został aresztowany za działalność wymierzoną w carat (brał udział w spotkaniach tzw. pietraszewców), za co dostał wyrok śmierci, w ostatniej chwili zamieniony...
Krasiński Zygmunt
Poeta i dramatopisarz romantyzmu, zaliczany – obok Mickiewicza i Słowackiego – do trójcy wieszczów. Był synem blisko związanego z Napoleonem arystokraty, który po klęsce cesarza przyjął służalczą postawę wobec caratu. Matka Zygmunta zmarła, gdy chłopiec miał10 lat, a ojciec wywierał na syna ogromny wpływ. Zgodnie z jego wolą Zygmunt studiował prawo i administrację, ale przerwał naukę,gdy ojciec zabronił mu udziału w patriotycznej manifestacji, przez co popadł w konflikt z kolegami....
Eurypides
Jeden z trzech wielkich tragików greckich (obok Ajschylosa i Sofoklesa ). Był synem zamożnego Ateńczyka, otrzymał staranne wykształcenie filozoficzne i muzyczne. Często uczestniczył w konkursach dramatycznych, rywalizując w nich m.in. z Sofoklesem. Był autorem ponad 90 sztuk, ale zachowało się zaledwie 17 tragedii, m.in. Andromacha, Bachantki, Błagalnice, Elektra, Hekabe, Oszalały Herakles, Hipolit, Ifigenia w Aulidzie, Ifigenia w Taurydzie, Medea, Orestes, Trojanki . Eurypides miał...
Eliot Thomas Stearns
Angielski poeta amerykańskiego pochodzenia,dramatopisarz, krytyk i eseista. Laureat literackiej Nagrody Nobla z 1948. Thomas Eliot urodził się w rodzinie przemysłowca w Missouri, studiował filozofię na Harvardzie, później kształcił się na Sorbonie. Przebywając w Oxfordzie, postanowił osiąść w Londynie. Pracował jako bankier, wydawca, redaktor i wykładowca. W 1927 przyjął brytyjskie obywatelstwo. Tworzył pod wpływem Baudelaire’a i symbolistów. Pisał,nie bez ironii i dystansu, o...
Szekspir William
Wybitny dramaturg i poeta angielski. Urodził się w Stratford w średnio zamożnej rodzinie. Wcześnie się ożenił, lecz po kilku latach porzucił rodzinę i przeniósł się do Londynu. Zafascynowany teatrem, zaangażował się do zespołu aktorskiego Słudzy Lorda Szambelana. Pisał sztuki, które wystawiane były w teatrze The Theatre. Szybko zdobył sławę dramaturga. W tym czasie pisał kroniki, komedie, np. Komedia omyłek (ok. 1592) – w tej sztuce wystąpił osobiście przed królową Elżbietą, tragedie, np....
Norwid Cyprian Kamil
Poeta, dramatopisarz, prozaik, rysownik i rzeźbiarz.Wybitny twórca polskiego romantyzmu, niedoceniony za życia, skazany na wyobcowanie i biedę. Debiutował w wieku młodzieńczym. Wiele podróżował po Europie i świadomie wybrał emigrację. W Paryżu nawiązał kontakty z głównymi przedstawicielami polskiego romantyzmu. W tym czasie powstały utwory, które określiły założenia ideowe jego twórczości, np. traktat Niewola , poemat Promethidion (1851). Kłopoty finansowe i sprawy osobiste spowodowały,...
Schiller Friedrich
Wybitny niemiecki poeta, dramaturg i teoretyk literatury.Odegrał znaczącą rolę w kształtowaniu świadomości polskich romantyków (wpływy widoczne w twórczości Mickiewicza , Słowackiego ) oraz europejskiej literatury romantycznej. Należał do grona uczestników rewolucji kulturalnej, która została określona mianem „burzy i naporu” (niem. Sturm und Drang ). Jego poglądy były w opozycji do oświeceniowego racjonalizmu i klasycyzmu. Jako zwolennik indywidualizmu, podkreślający wartość praw...
Brodski Josif
Rosyjski poeta, dramatopisarz, eseista. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1987. Urodził się w Leningradzie, w rodzinie o żydowskich korzeniach. Naukę zakończył, gdy miał 15 lat, potem zdobywał wiedzę poprzez samokształcenie. Pracował dorywczo (m.in. w prosektorium). W 1964 został uznany przez sowieckie władze za pasożyta społecznego, aresztowany i skazany na pięć lat ciężkich robót w obozie pracy w Archangielsku, gdzie spędził półtora roku. Po wyjściu z obozu zajmował się tłumaczeniem...
Ionesco Eugène
Francuski dramatopisarz pochodzenia rumuńskiego. Przedstawiciel i czołowy dramaturg teatru absurdu(antyteatru). Ionesco urodził się w Rumunii, ale wkrótce jego rodzina przeniosła się do Paryża. Dla podreperowania wątłego zdrowia lata 1917-19 spędził we francuskim pensjonacie. W 1922 wraz z siostrą zamieszkał z ojcem i jego drugą żoną w Rumunii, ale źle im się układało. Cztery lata później wrócił do matki, która przeniosła się do Rumunii. W latach 1928-35 współpracował z różnymi...
Gall Anonim
Autor najstarszej kroniki polskiej, napisanej po łacinie.Jego imię i nazwisko jest nieznane. Z pewnością był cudzoziemcem, określenie „Gall” sugeruje, że był Francuzem, ale istniały też inne przypuszczenia, jakoby pochodził z Węgier czy Włoch. Prawdopodobnie należał do zakonu benedyktynów. Na dwór polskiego króla Bolesława Krzywoustego, gdzie zajął się pisaniem kroniki, miał przybyć ok. 1110 r. Przypuszcza się, że kronika powstawała w latach 1112-16. W kronice, która została doprowadzona do...
Baudelaire Charles
Jeden z najbardziej oryginalnych poetów francuskich. Jego twórczość inspirowała symbolistów. Gdy Baudelaire miał sześć lat, zmarł mu ojciec. W 1832 chłopiec trafił do szkoły z internatem, ale – jako że został wydalony za złe maniery i skłonność do egzaltacji – maturę zdał eksternistycznie. Na życzenie ojczyma zapisał się na studia prawnicze, ale zamiast uczestniczyć w zajęciach, spędzał czas z przyjaciółmi. Gdy w dwa lata roztrwonił połowę spadku po ojcu, sąd wyznaczył nadzór nad jego...
Karpiński Franciszek
Poeta, czołowy przedstawiciel polskiego sentymentalizmu– nurtu, który utorował drogę romantyzmowi. Karpiński był synem ubogiego szlachcica, uczył się w kolegium jezuitów, a następnie studiował filozofię i nauki wyzwolone w Akademii we Lwowie. W 1780 przybył do Warszawy i został sekretarzem księcia Adama Czartoryskiego, ale już po dwóch latach rozstał się z nim, rozczarowany środowiskiem magnatów. Wrócił do Galicji, ale na krótko. Lata 1785-91 spędził w Warszawie, a potem osiadł w Kraśniku...
Konwicki Tadeusz
Współczesny pisarz, reżyser, scenarzysta, rodem z Wileńszczyzny. Podczas wojny ukończył tajne gimnazjum we Lwowie, walczył w szeregach Armii Krajowej. Po wojnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim,potem przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w redakcji „Odrodzenia” i „Nowej Kultury”. Należał do PZPR, z której wystąpił w 1966. W latach 70. był związany z opozycją demokratyczną. W powieści Z oblężonego miasta (1956) poruszył problem obciążenia wojennym doświadczeniem,...
Mann Thomas
Wybitny powieściopisarz i eseista niemiecki. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1929. Wywodził się z rodziny kupieckiej, ale sam nie chciał kontynuować rodzinnej tradycji. W Monachium pracował jako redaktor pisma satyrycznego i publikował własne opowiadania w prasie. Debiutował nowelą Upadła . Sławę przyniosła mu powieść Buddenbrookowie (1901), będąca sagą rodziny kupieckiej. Kolejna powieść Czarodziejska góra (1924) to symboliczny obraz kryzysu wartości, jaki dotknął Europę tuż...
Proust Marcel
Pisarz francuski, eseista, tłumacz. Od dzieciństwa chorował na astmę, co miało wpływ na jego życie i twórczość. Studiował prawo i nauki polityczne,a potem zajął się wyłącznie twórczością pisarską. Człowiek o neurastenicznej osobowości, nad wyraz wrażliwy, pobudliwy. Wiódł życie dandysa, był znaną postacią w literackim świecie Paryża. Pierwsze teksty literackie powstały w jego wczesnej młodości. W 1896 ukazał się zbiór opowiadań Rozkosze i dnie , które najpierw były publikowane w...
Schulz Bruno
Pisarz, eseista, malarz, grafik. Pochodził z rodziny żydowskiej i przez całe życie związany był z rodzinnym Drohobyczem. Studiował architekturę na Politechnice Lwowskiej, a także malarstwo w Wiedniu. Znany jest cykl grafik Xsięga bałwochwalcza , interpretowany jako wyraz kompleksów erotycznych twórcy. Po śmierci ojca, który prowadził sklep z tkaninami, rodzina zaczęła stopniowo ubożeć. Gdy obowiązek jej utrzymania spoczął na pisarzu, zaczął pracować jako nauczyciel.W tym czasie powstały...
Sołżenicyn Aleksander
Współczesny pisarz rosyjski, autor opowiadań, powieści, sztuk teatralnych, artykułów publicystycznych. Pochodzi z rodziny inteligenckiej. Walczył w czasie II wojny światowej, za co został wielokrotnie odznaczony.W latach 1945-56 był więziony w stalinowskich łagrach (skazany na podstawie krytycznej opinii o Stalinie wyrażonej w liście do przyjaciela). Sławę zapewniło mu opowiadanie Jeden dzień Iwana Denisowicza (1962), w którym ukazał system funkcjonowania sowieckich obozów pracy. Wydanie...
Stachura Edward
Współczesny poeta, autor opowiadań, poematów,prozy poetyckiej, ballad. Zajmował się także przekładami. Urodził się we Francji w rodzinie polskich emigrantów. Jego rodzice przybyli do Polski, gdy on był chłopcem. Studiował romanistykę, najpierw na KUL-u, potem na Uniwersytecie Warszawskim. Swoje utwory publikował na łamach czasopism. Debiut literacki to tom opowiadań Jeden dzień (1962). Wiódł ciekawe życie poety-wędrowca, wiele podróżował, a jego celem było doświadczanie różnych stron...
Puszkin Aleksander
Poeta, dramaturg, powieściopisarz rosyjski tworzący w epoce romantyzmu. Jego pierwsze utwory– elegie, ody – powstały podczas nauki w Carskim Siole i były pisane w duchu klasycyzmu. Podczas pobytu w Petersburgu nawiązał kontakty z dekabrystami (ruch rewolucyjny, wolnościowy,działający w Rosji na początku XIX w., zmierzający do zniesienia poddaństwa chłopów, obalenia caratu). W powstających w tym czasie utworach poruszał zagadnienia społeczne i polityczne. Za tę formę wspierania ruchu...
Szymborska Wisława
Wybitna współczesna poetka, felietonistka. Laureatka literackiej Nagrody Nobla (1996). Studiowała polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Debiutowała wierszem Szukam słowa (1945), opublikowanym w „Dzienniku Polskim”. W latach 50. pracowała w zespole redakcyjnym „Życia Literackiego”, prowadząc rubrykę felietonistyczną „Lektury nadobowiązkowe”, kontynuowaną później w „Gazecie Wyborczej”. Dzieliła się w niej z czytelnikami wrażeniami i przemyśleniami z przeczytanych książek....
Słowacki Juliusz
Polski wieszcz narodowy, wybitny dramatopisarz, autor własnej koncepcji filozoficznej. Był wychowywany w środowisku wileńskiej elity intelektualnej. Gdy wybuchło powstanie listopadowe, jako kurier Rządu Narodowego wyjechał do Paryża, a potem do Londynu. W tym czasie powstały liryki patriotyczne, w których zachęcał do walki narodowowyzwoleńczej. W Paryżu opublikował swoje młodzieńcze utwory, które nie zyskały uznania, a które Mickiewicz określił mianem „wzniosłego kościoła, w którym nie ma...
Żeromski Stefan
Prozaik, nowelista, dramaturg, publicysta, tworzący w epoce Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Wcześnie stracił rodziców i w gimnazjum musiał dorabiać, udzielając korepetycji. Bieda i gruźlica uniemożliwiły mu zdanie matury, a potem ukończenie szkoły weterynaryjnej. Zarabiał na życie jako guwerner, w latach 1892-97 mieszkał i pracował w Szwajcarii. Całe życie współpracował z prasą. Był wielkim społecznikiem (zainicjował powołanie...
Baczyński Krzysztof Kamil
Najwybitniejszy wojenny poeta „rocznika dwudziestego”,dla którego przeżyciem pokoleniowym była wojna. Urodzony w Warszawie, był synem znanego krytyka literackiego i autorki podręczników. Absolwent elitarnego liceum Stefana Batorego, należał do socjalistycznej organizacji młodzieżowej. Podczas okupacji rozpoczął tajne studia polonistyczne.Przyjaźnił się m.in. z Andrzejewskim i Iwaszkiewiczem . W 1942 poślubił Barbarę Drapczyńską, dla której pisał przepiękne wiersze o miłości. W 1943...
Goethe Johann Wolfgang
Poeta, najwybitniejszy pisarz niemiecki okresu Sturm und Drang (burzy i naporu), prekursor europejskiego romantyzmu, którego twórczość wyrastała z klasycyzmu. Pisał też prace naukowe, m.in. z chemii i botaniki. Urodził się we Frankfurcie nad Menem w rodzinie mieszczańskiej. Zgodnie z życzeniem ojca studiował prawo, ale praktykę adwokacką prowadził krótko, potem poświęcił się literaturze. W 1775 przybył na zaproszenie księcia Karola Augusta do Weimaru, gdzie był tajnym radcą i prezesem...
Flaubert Gustave
Jeden z najwybitniejszych pisarzy francuskich XIX w., twórca nowego rozumienia realizmu , obok Emila Zoli mistrz naturalistów. Gustave Flaubert prawie całe życie spędził w rodzinnym majątku. Tam też powstawały jego dzieła. Chociaż Flaubert wyrósł z romantyzmu, zdecydowanie sprzeciwiał się jego założeniom. Uważał, że w dzielenie powinny być ujawniane odczucia autora. Sprzeciwiał się narracji wszechwiedzącej, za zadanie pisarza uznał przedstawienie przebiegu wydarzeń i porządkowanie...
Szaniawski Jerzy
Dramatopisarz, nowelista, prozaik, autor słuchowisk radiowych. Pochodził z inteligenckiej rodziny o tradycjach patriotycznych. Za granicą studiował rolnictwo, a także literaturę i sztukę. Prawie całe życie spędził w rodzinnym Zegrzynku, z wyjątkiem wojny, podczas której przebywał w Warszawie, i kilku lat po wojnie, kiedy mieszkał w Krakowie. Debiutował nowelami w 1912, ale potem zajął się głównie twórczością dramatyczną. W dwudziestoleciu międzywojennym współpracował z pismem satyrycznym...
Wyspiański Stanisław
Dramatopisarz, poeta, malarz, projektant, reformator teatru. Wybitny artysta młodopolski. Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a także filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Podczas studiów Jan Matejko zaangażował go do pracy przy tworzeniu polichromii kościoła Mariackiego w Krakowie. Współpracował z Teatrem Miejskim, na którego deskach wystawił Warszawiankę (1898). Był ilustratorem krakowskiego „Życia”. Został wykładowcą w ASP, współtworzył projekt zabudowy...
Przerwa-Tetmajer Kazimierz
Poeta, powieściopisarz, dramaturg. Wybitny twórca Młodej Polski. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim i już wtedy pisał wiersze. Zajmował się także pracą dziennikarską. Wychowany na Podhalu, był miłośnikiem Tatr i folkloru góralskiego. Debiutował tomem Poezje (1891). Później pojawiały się kolejne tomy tej serii. Pierwsza i druga seria Poezji spotkały się z uznaniem i zyskały miano sztandarowych utworów modernistycznych, a poetę uznano za wyraziciela idei końca wieku. W...
Owidiusz
Publius Ovidius Naso, poeta rzymski, żyjący zapanowania Oktawiana Augusta. Tworzyli wówczas także Horacy i Wergiliusz , a kultura rzymska przeżywała swój „złoty wiek”. Owidiusz studiował retorykę. Zrezygnował z kariery urzędniczej i zajął się twórczością literacką.Pisał elegie, utwory epickie i dydaktyczne, ale największą popularność zyskały Przemiany (Metamorfozy) – poetyckie przedstawienie mitologii greckiej i rzymskiej. Znany jest także jako autor Sztuki kochania – poradnika, w...
Naborowski Daniel
Poeta, lekarz, dyplomata. Pochodził z niezamożnej rodziny, lecz zdobył wszechstronne wykształcenie. Studiował na kilku uniwersytetach: w Wittenberdze, Bazylei, Orleanie, Strasburgu i Padwie. Miał rozległe zainteresowania: medyczne, prawnicze, a wiedzę z fizyki i astronomii zdobywał u samego Galileusza. Był kalwinem. Jako osoba blisko związana z rodem Radziwiłłów pełnił na ich dworze wiele funkcji: pracował jako lekarz, nadworny poeta i nauczyciel, a także zajmował się działalnością...
Camus Albert
Współczesny francuski powieściopisarz, dramaturg, eseista, publicysta, reżyser teatralny, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1957. Camus pochodził z bardzo ubogiej rodziny – jego ojciec był robotnikiem rolnym, a matka niepiśmienną sprzątaczką. Młodość spędził w Algierze, walcząc m.in. o uznanie tożsamości algierskich Arabów. Ściśle współpracował z trupą teatralną. W czasie II wojny światowej przebywał we Francji i działał w ruchu oporu. Wtedy zaczął wydawać pismo „Combat”, na łamach...
Kazantzakis Nikos
Grecki pisarz i tłumacz, otwarty na nowe prądy filozoficzne i literackie. Był synem rolnika, wychowywał się na wsi wśród chłopów. Studiował prawo na uniwersytecie w Atenach, a następnie filozofię w Paryżu pod kierunkiem Henri Bergsona. Podczas wojen bałkańskich Kazantzakis walczył jako ochotnik w armii greckiej. Bardzo lubił podróżować – w 1918 odwiedził Rosję i Szwajcarię, w latach 1925-29 zwiedził Hiszpanię, Egipt, Chiny, Japonię, Anglię – wrażenia z nich opisał w liczących kilka tomów...
Sienkiewicz Henryk
Wybitny powieściopisarz, nowelista, publicysta. Pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej. Studiowałw Szkole Głównej, a potem na Uniwersytecie Warszawskim. Już podczas studiów pisał recenzje, zajmował się pracą dziennikarską. Był współwłaścicielem „Niwy”, felietonistą i korespondentem „Gazety Polskiej”. Pierwszym opublikowanym utworem były Humoreski z teki Worszyłły (1872). W czasie licznych podróży po Europie, Ameryce i Afryce powstawały nowele, powieści, listy z podróży, które później...
Hłasko Marek
Prozaik cieszący się sławą skandalisty i buntownika. Był synem adwokata i studentki romanistyki, choć sam twierdził, że jest synem strażaka i praczki. Marek Hłasko sam budował swoją legendę. Był często nazywany polskim Jamesem Deanem. Wcześnie przerwał naukę, by podjąć pracę w bazie samochodów ciężarowych, był też korespondentem „Trybuny”. W latach 1954-57 kierował działem prozy w „Po Prostu”. W 1958 wyjechał do Francji. Za współpracę z paryską „Kulturą” i publikację w Instytucie Literackim...
Wańkowicz Melchior
Autor opowiadań, esejów, wspomnień. Reportażysta,korespondent wojenny. Pochodził z rodziny ziemiańskiej mieszkającej na Kresach. Studiował w Krakowie nauki polityczne i prawo. Działał w organizacjach studenckich o charakterze konspiracyjnym. Pracował społecznie. Był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych. W okresie międzywojennym założył wydawnictwo Rój. W 1934 ukazały się dwie pierwsze książki pisarza: Szczenięce lata (wspomnienia z dzieciństwa) i Opierzona rewolucja (reportaże z Rosji)....
Herling-Grudziński Gustaw
Prozaik, eseista, krytyk literacki, tłumacz. Urodził się w Kielcach. W czasach gimnazjum sympatyzował z komunizmem. Od 1937 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Po wybuchu wojny współtworzył konspiracyjną, lewicową Polską Ludową Akcję Niepodległościową. Następnie przebywał we Lwowie, gdzie został aresztowany przez NKWD i skazany na obóz pracy nad Morzem Białym. Po zwolnieniu z łagru wstąpił do Armii Andersa, z którą walczył w bitwie pod Monte Cassino. Po wojnie został na...
Kochanowski Jan
Najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, tragik, prozaik. Urodzony w średnio zamożnej rodzinie szlacheckiej, odebrał staranne wykształcenie w Akademii Krakowskiej i bardzo prestiżowym uniwersytecie w Padwie. Kochanowski sporo podróżował po Włoszech (Neapol, Padwa), Niemczech i Francji. Po powrocie do kraju poeta związał się z możnymi rodami (m.in. Tarnowskich i Firlejów), rozpoczął okres służby dworskiej trwający około 15 lat. W 1570 osiadł w Czarnolesie, gdzie żył jak ziemianin. Jego...
Maupassant Guy de
Powieściopisarz francuski, autor nowel, sztuk teatralnych i relacji z podróży. Wybitny przedstawiciel naturalizmu. Wykształcenie zdobywał w Paryżu, a później przebywał w Normandii, w posiadłości należącej do matki. To właśnie matka rozbudziła w nim zainteresowanie literaturą.W Paryżu rozpoczął pracę urzędnika i nawiązał kontakt z Gustave-’em Flaubertem , przyjacielem matki, który miał go nauczyć sztuki pisania, oraz ze środowiskiem literackim. Debiutował jako autor noweli La main...
Poświatowska Halina
Poetka, autorka liryki refleksyjnej i miłosnej. Od dzieciństwa chorowała, spędzając w szpitalu długie okresy. W sanatorium poznała swego przyszłego męża, również chorego na serce, który zmarł po dwóch latach małżeństwa. Dzięki staraniom lekarzy wyjechała do Stanów Zjednoczonych, by tam leczyć wadę serca. Pobyt przedłużyła i zaczęła studiować w Smith College. Uczyła się wówczas języków obcych, pisała wiersze,zajmowała się tłumaczeniami. Po powrocie do Polski studiowała filozofię na...
Kapuściński Ryszard
Wybitny reportażysta, pisarz, poeta. Urodził się na Polesiu. Po studiach historycznych dziennikarskie szlify zdobywał w redakcji „Sztandaru Młodych” i „Polityki”. Jedyny zbiór reportaży poświęcony Polsce, ukazujący siermiężną stronę socjalizmu, to Busz po polsku (1962). Wiele lat był korespondentem zagranicznym w krajach Afryki, Azji i Ameryk i Łacińskiej. Jeździł w zapalne rejony, tam, gdzie trwały wojny lub konflikty. Kilka razy omal go nie rozstrzelano, nabawił się gruźlicy i...