święty
Sława świętego
Pozornie nie dbali o sławę święci. Zauważmy jednak, że św. Szymon Słupnik opisany w wierszu Grochowiaka gromadził wokół siebie tłumy, a św. Aleksy ( Legenda o św. Aleksym ) pozostawił list, w którym opisał swoje życie i motywy postępowania. Dbałość o sławę, a może nawet tanią popularność można zauważyć w postępowaniu pragnącej zostać świętą przeoryszy klasztoru – tytułowej bohaterki opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Matka Joanna od Aniołów .
Święty w nietypowej roli
W filmie Krzysztofa Kieślowskiego Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową święty objawia się w nietypowej roli. Jest bohaterem filmu, na planie którego przypadkowo znajduje się Tomasz. Akcja owego filmu rozgrywa się w średniowiecznej Francji. Na rynku mają wieszać zlęknionego koniokrada. I właśnie na tę egzekucję trafia św. Bernard z Clairvaux, mistyk, założyciel zakonu cystersów. Zabiera skazanego ze sobą,a po jakimś czasie wraca, aby go wydać sprawiedliwości. Tym razem...
Święty
Król, władca
– To jest król! – Na Boga żywego! – zawołał Kmicic. Lecz w tejże chwili król się podniósł, bo ksiądz zaczął właśnie czytać ewangelię. Pan Andrzej ujrzał twarz wymizerowaną, żółtą i przezroczystą jak wosk kościelny. Oczy królewskie były wilgotne, a powieki zaczerwienione. Rzekłbyś, całe losy kraju odbiły się na tej szlachetnej twarzy, tyle w niej było bólu, cierpienia, troski. Noce bezsenne, rozdzielane między modlitwę a zmartwienie, zawody okrutne, tułactwo, opuszczenie, upokorzony...
Święty
1. ‘osoba kanonizowana’; 2. ‘cnotliwy, sprawiedliwy, bardzo dobry’; 3. ‘będący przedmiotem czci religijnej, należący do przedmiotów kultu’; 4. ‘taki, przeciw któremu nie można występować, nietykalny, nienaruszalny’.
Lebbroso – „dobry trędowaty”
Opowiadanie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Wieża przynosi obraz „dobrego trędowatego”, który nie tylko nie ulega niskim żądzom, ale wręcz wydaje się święty. Może stanowić wzór pobożności, łagodności i pokory. Jest współczesnym Hiobem. Człowiek ten godnie, w milczeniu znosi swe cierpienie. Szuka sobie małych przyjemności, takich jak hodowanie kwiatów, oglądanie pięknych widoków czy zabawy z pieskiem Miracolo. Siły dodaje mu modlitwa i obecność za murem mniej chorej, jak wydaje się...
Święty
A gdy się s nią pokładał, Tej nocy s nią gadał. Wrócił zasię pirścień jej, A rzekł tako do niej: „Ostawiam cię przy twym dziewstwie, Wróć mi ji, gdy będziewa oba w niebieskim krolewstwie. Jutroć się bierzę od ciebie Służyć temu, coż ci jest w niebie”. (Legenda o św. Aleksym) Motyw świętości w dzisiejszych czasach? Też. Ale zaczęło się od kreacji wczesnośredniowiecznych...
Świętość epoki współczesnej
W późniejszych tekstach kultury świętość wyrasta na wartość bardziej skomplikowaną i wielowymiarową. Mniej jest obrazów czy filmów sztampowych, realizujących ten sam schemat. Filmy współczesne pokazują świętych jako ludzi, którzy przeżywali swoje dramaty i wątpliwości, musieli do świętości dążyć, a nie po prostu byli święci. Film Jerzego Łukaszewicza Faustyna obrazuje odkrywanie powołania przez ubogą, pochodzącą z chłopskiej rodziny dziewczynę. Z kolei o drodze Żydówki Edyty Stein do...
Święty bez Boga
Nad możliwością zostania świętym bez Boga zastanawia się bohater egzystencjalistycznej powieści Dżuma Alberta Camusa, ateista Jean Tarrou. Chce on postępować szlachetnie, nie spodziewając się wiecznej nagrody w niebie (zgodnie z zasadami większości egzystencjalistów). Udaje mu się to. Umiera z godnością. Świętym bez Boga można też chyba nazwać innego bohatera Dżumy – doktora Bernarda Rieux.
Święci męczennicy Rzymu
Postaci apostołów, męczenników pojawiają się w licznych filmach poświęconych Chrystusowi. Pierwsi chrześcijanie – historyczni święci (Piotr i Paweł) i postaci fikcyjne pojawiają się w powieści Henryka Sienkiewicza Quo vadis oraz wielu jej współczesnych ekranizacjach (ostatniej dokonał Jerzy Kawalerowicz). Zostają oni ukazani jako ludzie wierzący swemu Bogu, spotykający się potajemnie, bo są prześladowani przez cesarza; szlachetni i faktycznie wcielający w życie zasady swej religii:...
Asceci średniowiecza
Święty był wzorcem osobowym hagiograficznej literatury średniowiecza.Pisano wówczas, według określonego, sztampowego schematu, liczne żywoty świętych. Najbardziej popularne były te wychwalające ascezę lub męczeńską śmierć. Święty na ogół był zakonnikiem, a jeśli nawet jako osoba świecka zawierał związek małżeński, zachowywał czystość, jak św. Kinga, która ubłagała męża, władcę Polski, by nie żyli ze sobą jak mąż z żoną. Aleksy uciekł z domu w noc poślubną ( Legenda o św. Aleksym ). Na ogół...
Średniowiecze : Ważni bohaterowie literaccy
Rycerz – jest wierny słowom, które wypowiedział, i wybrance swego serca; kieruje się w życiu honorem i odwagą, jest mistrzem w walkach rycerskich. I, oczywiście, jest także pobożny (tak jak tytułowy bohater Pieśni o Rolandzie). Święty – wyrzeka się przyjemności ziemskich i cielesnych, jego życie sprowadza się do ascezy, umartwiania ciała, ubóstwa, pobożności w połączeniu z medytacją. Święty ma też zdolność czynienia cudów. Takie życie wiedli św. Aleksy, św. Kinga i św. Jerzy walczący...
Wojenni święci
Portret bezkompromisowego współczesnego męczennika za wiarę szkicuje w swych esejach Jan Józef Szczepański – ojciec Maksymilian Kolbe oddaje swoje życie za życie współwięźnia ( Święty ). O tym samym bohaterskim zakonniku opowiada film Krzysztofa Zanussiego Życie za życie. „Żydowskim świętym” nazywa się niekiedy dobrego doktora, utrwalonego w wielu tekstach kultury, m.in. w filmie Andrzeja Wajdy Korczak czy Pianiście Szpilmana.
Jestem świętym Aleksym i spróbuję przedstawić swoją kartkę z pamiętnika
Urodziłem się w bogatej rodzinie. Niczego nigdy mi nie brakowało. Zawsze dostawałem to o co prosiłem. W mojej miejscowości wszyscy mnie znali i szanowali. Jednak to mi nie odpowiadało. Nie byłem szczęśliwy. Pewnego razu moi rodzice zadecydowali o...
Asceta i rycerz, jako dwie różne średniowieczne postawy (parenetyczny charakter lit. średniowiecza)
Wsceta i rycerz stanowią dwa podstawowe wzorce osobowe propagowane w parenetycznej literaturze średniowiecznej, obok postawy franciszkańskiej; trzeba wspomnieć, że pareneza polega właśnie na propagowaniu pewnych wzorców osobowych, ideałów i...
Średniowiecze - konspekt. Sztuka barokowa
9-10. „Bogurodzica” jako zabytek języka polskiego, historia utworu, walory literackie „Bogurodzica” jest najwspanialszą i najstarszą polską pieśnią religijną. Nie znamy dokładnej daty jej powstania. Jej powstanie wiąże się z okresem pomiędzy...
Która z filozofii i postaw życiowych św. Aleksego czy św. Franciszka jest mi bliższa i dlaczego?
Utwory, w których poznajemy żywot św. Franciszka z Asyżu oraz św. Aleksego reprezentują nurt średniowiecznej literatury hagiograficznej. Obaj święci mają zbliżone wzorce osobowe. Pochodzą oni z zamożnych rodzin. Zostawiają cały majątek oraz swoich...
Świętość.
Święty - co rozumiemy pod tym pojęciem? Cóż to za osoba? Jakie były i są warunki uzyskania kanonizacji (bo tylko z tym mi się to kojarzy)? Przyjrzyjmy się może niektórym postaciom i spróbujmy w ten sposób odpowiedzieć na powyższe pytania....
Wizerunki świętych i rycerzy w literaturze
Wymienione w tytule pracy motywy literackie swój początek, jak się łatwo domyślić, mają już we wczesnym średniowieczu. Równie oczywisty jest fakt, że większość dzieł, w których występują, nawiązuje, lub wręcz pochodzi z tych właśnie, tchnących...
Człowiek współczesny wobec ideałów średniowiecza
Od okresu średniowiecza minęło już ok. V wieków i świat tamtego czasu zmienił się w dużym stopniu. Najbardziej jednak zmienili się ludzie, ich poglądy, problemy i, co najbardziej różni nas od tamtej epoki, podejście do życia. Odzwierciedlenia...
Literackie wzory osobowe na przestrzeni średniowiecza, renesansu, baroku
Literackie wzory osobowe. Dokonaj oceny konkretnych postaw na podstawie analizy wybranych utworów. W średniowieczu kreuje się obraz ascety/świętego . W średniowieczu mocno zakorzeniło się chrześcijaństwo, nic więc dziwnego, że panowała moda na...
Inny świat
Jest to najwybitniejszy utwór nurtu literatury łagrowej. Zbliża się swoją formą do powieści, opartej na przeżyciach autora. Herling-Grudziński wielokrotnie odwołuje się do twórczości Fiodora Dostojewskiego, szczególnie do Zapisków z martwego domu,...
Człowiek i jego wartości.
Człowiek i jego świat wartości. Człowiek zawsze szukał w literaturze odpowiedzi na pytania o sens własnej egzystencji, o sposób rozumienia świata i samego siebie, o ideały, ku którym ma dążyć, o system wartości, jaki powinien wyznawać. Literatura...
Wzory ideowe epoki Średniowiecza.
Każda epoka tworzy własne , zgodne ze swoją ideologią wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać . Mogą one mieć charakter ogólny , powszechny , bądź elitarny czy klasowy . W średniowieczu wykształciły się dwa typy wyidealizowanych...
"Kwiatki świętego Franciszka" to utwór hagiograficzny - rozprawka
Żarliwa wiara w Boga, umartwianie się, a także surowy tryb życia to niewątpliwie cechy ascety. Asceta natomiast jest to człowiek całkowicie oddany Bogu, na podstawie życia którego spisano hagiografie, tj. żywotopisarstwo świętego. Przedstawia ona...
Przykłady swiętych w różnych epokach
Słowo “święty” jest najczęściej kojarzone z czymś wzniosłym, szlachetnym i wzbudza szczególne uczucia. Kim są święci ludzie i co ich charakteryzuje? Czy są to ci, którzy przybierają pobożną minę, zatapiają się w mistycznej kontemplacji i nie...
Wzorce osobowe Średniowiecza - rozwiń temat na podstawie poznanych tekstów literatury średniowiecznej.
Średniowiecze to termin na określenie dziejów w kulturze i historii, obejmujący czas miedzy starożytnością, a nowożytnością. Wykształciły się w nim pewne wzorce osobowe, ideały postaw i zachowań ludzkich. Było one rozpowszechniane przez ówczesną...
Średniowieczny wzorzec Władcy, Świętego i Rycerza-rozważ problem odwołując się do wybranych utworów literackich.
Okres Średniowiecza był najdłuższą epoką w dziejach nowożytnych i był uznawany za czasy zacofania i upadku kultury ,jednak oprócz wielu zjawisk negatywnych niesie wiele pozytywnych. Jakie postawy i wzorce kształtowały się, skąd brano...
Czy w dzisiejszych czasach łatwo zostać świętym?
W dzisiejszych czasach wielu ludzi uważa, że trudno zostać świętym, jednak ja nie zgadzam się z tym twierdzeniem. Postaram się to uzasadnić odpowiednimi argumentami. Po pierwsze – nie ma ludzi idealnych, każdy jest grzeszny, a mimo to coraz...