ślub

Ślub – marzenie dziewic i... matek

Ważnym zagadnieniem poruszanym w literaturze polskiej i nie tylko jest konieczność wydania nie zawsze posażnych panien za mąż lub zrobienia dobrej partii przez panny piękne i posażne. Niejednokrotnie wymaga to sprytu i poświęcenia. Tytułowa bohaterka komedii Gabrieli Zapolskiej, pani Dulska, myśli o korzystnych małżeństwach dla córek, ewentualny mezalians Zbyszka spędza jej sen z powiek. Obsesyjnie unika skandali w kamienicy, obawiając się, że to zaszkodzi reputacji panien (o swą opinię...

Wesele spotkaniem ludzi różnych stanów

Już tradycyjnie w literaturze polskiej ślub i wesele jest spotkaniem ludzi różnych stanów, reprezentujących różne poglądy. Np. w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej obecność panienki Justyny i dzieci Korczyńskich, a więc państwa z dworu na weselu w zaścianku Bohatyrowicze traktowana jest przez gospodarzy jako wyróżnienie i awans, przez Emilię natomiast jako bolesna pomyłka. Zdaniem rozkapryszonej żony Benedykta jej dzieci powinny bywać jedynie na weselach w sąsiednich majątkach, nie u...

Wyrachowane umizgi

Wdowy i kobiety dojrzałe zaloty traktują jako inwestycję w przyszłość. Podstolina, bohaterka Zemsty , wyczekuje na wiążące słowo z ust nieśmiałego wobec kobiet Cześnika Raptusiewicza, łasego na jej wdzięki i... majątek, którego jak się okazuje później, wdowa wcale nie posiada. Wspomniawszy dawne afekty i przygody, Podstolina uwodzi również niespodziewanie spotkanego w domu Cześnika syna Rejenta Milczka, Wacława, przeznaczonego jej podopiecznej Klarze. Plany usidlenia młodzieńca przez...

Gorąca wdowa

Prócz obrazów żon literatura przedstawia też obrazy pięknych,powabnych wdów. Np. w Lalce piękna pani Helena Stawska, przez długi czas nie wiadomo, żona czy wdowa, budzi zachwyty Rzeckiego i subiektów ze sklepu Wokulskiego, sama zaś bez wzajemności wzdycha do pana Stanisława. Ostatecznie wychodzi za mąż za Mraczew skiego. Wdową i, w odróżnieniu od Stawskiej, straszną kokietką jest urodziwa Kazimiera Wąsowska, zalecająca się zarówno do Wokulskiego, jak i Starskiego. Powabną wdową jest także...

Gombrowicz Witold

Współczesny pisarz, dramaturg, eseista. Był synem ziemianina i przemysłowca. Jego dziadek stracił majątek w powstaniu styczniowym. W latach 1923-26 Gombrowicz studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, ale nie pracował długo w zawodzie, bo poświęcił się pisaniu. Wybuch wojny zastał go w Argentynie,gdzie spędził ponad 20 lat. Nie wiodło mu się najlepiej finansowo, jego stosunki z tamtejszą polską emigracją nie układały się pomyślnie. Pracował w banku. Pisał, współpracował z paryską...

ślub

Ślub jako nobilitacja kobiety

Pokutuje jeszcze w Konopielce przekonanie, iż zamążpójście nobilituje kobietę. W Chłopach symbolem przejścia panny do grona gospodyń jest ścięcie warkocza i włożenie czepca (oczepiny), czemu towarzyszą tradycyjne śpiewy, zbieranie datków dla młodych i lamenty kobiet, płacz panny młodej, która kończy beztroski czas panieński, a zaczyna dojrzałe życie u boku męża.

Wesele, ślub

PAN MŁODY A ty z twoim sercem złotem nie zgadniesz, dziewczyno-żono, jak mi serce wali młotem, jak cię widzę z tą koroną, z tą koroną świecidełek,w tym rozmaitym gorsecie, jak lalkę dobytą z pudełek w Sukiennicach, w gabilotce: zapaseczka, gors, spódnica, warkocze we wstążek splotce; że to moje, że to własne, że tak światłem gorą lica! PANNA MŁODA Buciki mom troche ciasne. PAN MŁODY A to zezuj, moja złota. PANNA MŁODA Ze sewcem tako robota. PAN MŁODY Tańcuj boso. PANNA MŁODA Panna...

Ślub ukłonem w stronę tradycji

W Tangu Sławomira Mrożka planowany przez bohatera Artura tradycyjny ślub z Alą jest wyrazem buntu przeciwko zepsutej, zdegenerowanej rodzinie artystów, anarchii, brakowi porządku i kryzysowi wartości. Jest manifestacją powrotu do starego ładu i dawnych prawd. Jednak do ślubu tego nie dochodzi, Ala zdradza bowiem Artura, a rodzina nie wspiera bohatera, gesty młodzieńca okazują się natomiast pustą i niewiele znaczącą demonstracją, za którą nie kryją się autentyczne wartości...

Ślub – szczęśliwe zakończenie czy początek wspólnego życia?

Ślub, zaręczyny lub zapowiedź ślubu bywa częstym zamknięciem wątków fabularnych w utworze. Większość baśni (np. o Kopciuszku, kocie w butach,śpiącej królewnie) kończy się ślubem – bohaterów czeka bajeczna przyszłość. O ślubie mowa np. w zakończeniu Potopu Henryka Sienkiewicza, Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, ślubem kończy się Zemsta , zaręczynami Pan Tadeusz ... W takich utworach jak Noce i dnie Marii Dąbrowskiej czy Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej ślub to dopiero początek drogi dwojga...

Kariera przez małżeństwo

Liczne teksty literackie opisują kariery kobiet poprzez małżeństwa. Już baśnie dla dzieci, między innymi Kopciuszek , opowiadają o ubogiej dziewczynie, która została wybranką księcia... Cudowna i niespodziewana odmiana losu– oto, co nas pociąga w tego typu historiach. Podobny schemat spotykamy w baśniowym dramacie Juliusza Słowackiego Balladyna . Jednakże tu, inaczej niż w Kopciuszku , wygrywa silniejsza i mniej szlachetna, nie słaba i dobra siostra. Przynajmniej początkowo. Balladyna...

Utrata dziewictwa

Jak już wspomnieliśmy, utrata dziewictwa przez pannę bywa tragedią. Niektóre utwory rejestrują ów ważny moment w życiu dziewczyny czy kobiety. Alina Nałęcz z Kroniki wypadków miłosnych traci dziewictwo ze swoim „mężem” Wiciem, zawierając nad rzeką tajny symboliczny ślub, który ma się zakończyć wspólnym samobójstwem. Trucizna jednak jedynie uśpi kochanków i oboje przeżyją owo wtajemniczenie w miłość i śmierć. Hanka – służąca z Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej, choć przed...

Mit o Edypie – kazirodztwo po starogrecku

Najstarsza chyba opowieść o kazirodztwie – grecki mit o Edypie – pojawiła się w rozmaitych wersjach w wielu tragediach greckich i sztukach współczesnych. Wyrocznia delficka przepowiada Lajosowi, królowi Teb, i jego żonie Jokaście, że jeśli będą mieli męskiego potomka, zabije on swego ojca i poślubi własną matkę. Dlatego małżonkowie postanawiają uśmiercić nowo narodzone niemowlę – nie udaje się to jednak, gdyż pasterz, któremu powierzono to zadanie, przebija jedynie stopy dziecka gwoździem,...

Cichy lub potajemny ślub

Niezbyt huczny jest ślub Basi i Bogumiła Niechciców, w dodatku w tym samym dniu umiera matka Bogumiła, co pan młody stara się ukryć przed Basią. Cichy i szybki jest ślub bohaterów Krzyżaków Sienkiewicza – Zbyszka z Bogdańca i Danuśki, która musi podążać na spotkanie z chorym, ślepnącym ojcem (faktycznie jest to podstęp Krzyżaków ). Potajemny ślub biorą Romeo i Julia, zakochani w sobie od pierwszego wejrzenia bohaterowie tragedii Williama Szekspira, którym ojciec Laurenty próbuje pomóc...

Ceremonia weselna składnikiem obyczajowości polskiej wsi

W Chłopach Władysława Stanisława Reymonta opisane zostało wesele najbogatszego gospodarza we wsi, wdowca, Macieja Boryny i jego narzeczonej Jagny. Chłopska epopeja utrwaliła całą paletę obyczajów, takich jak przyśpiewki,błogosławieństwo, tańce czy oczepiny panny młodej. Okazją do opisu weselnych obyczajów stało się także wesele w zaścianku Bohatyrowiczów w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. Na współczesnej polskiej wsi często wcielana jest w życie zasada „zastaw się a postaw się”. W...

Małżeństwo dla pieniędzy

Inny typ wyrachowania prezentują kobiety, które pragną wyjść za mąż dla pieniędzy, a ślub traktują jako przepustkę do kariery, bogactwa, władzy bądź po prostu gwarancję spokojnej przyszłości. Jako drogę do bogactwa, władzy i kariery traktuje swój ślub z Kirkorem tytułowa bohaterka dramatu Juliusza Słowackiego, uboga dziewczyna Balladyna. By korzystnie rozwiązać problem, nie cofnie się przed niczym, nawet przed zabójstwem niezdecydowanej wprawdzie, ale stojącej jednak na drodze do szczęścia...

Pozornie wyzwolona, postępowa

Warto odnotować też obecne w literaturze XX wieku obrazy matek pozornie tylko wyzwolonych, tolerancyjnych, łączących macierzyństwo z... nowoczesnością. Po wnikliwszym oglądzie wizerunki te bardziej jednak przypominają portrety obłudnych mieszczanek, pań Dulskich, niż kobiet wyzwolonych. Np. Młodziakowa z Ferdydurke Witolda Gombrowicza chce mieć za wszelką cenę opinię nowoczesnej; gotowa jest nawet nakłaniać nieletnią córkę Zutę do zajścia w ciążę i urodzenia nieślubnego dziecka. Jednak...

Ślub rozwiązaniem konfliktów

Więcej szczęścia będą mieli bohaterowie Zemsty Aleksandra Fredry: Wacław i Klara, których ślub przekreśli ostatecznie konflikt pomiędzy domem Cześnika i Rejenta. Podobnie zaręczyny i zapowiadany ślub Tadeusza i Zosi z Pana Tadeusza zlikwiduje niezgodę i spór pomiędzy domami Horeszków i Sopliców.

Zaręczyny

Lecz wówczas stało się to, czego się nikt nie spodziewał. Oto nagle spomiędzy rycerzy wystąpił Powała z Danusią na ręku i krzyknął: „Stój” (...) pan z Taczewa zbliżył się do Zbyszka i podał mu białą ubraną Danusię. Ów mniemając, że to pożegnanie, chwycił ją, objął i przycisnął do piersi – lecz Danusia, zamiast przytulić się do niego i zarzucić mu na szyję rączęta, zerwała co prędzej ze swych jasnych włosów, spod rucianego wianka, białą zasłonę, i owinęła w nią całkiem głowę Zbyszka, a...

Zakazana miłość

Miłość romantyczna często ma posmak zakazu, wiąże się ze skandalem obyczajowym lub tabu. Bohater Mazepy Słowackiego, Zbigniew, kocha swą macochę. Bohaterka Horsztyńskiego Amelia darzy występną miłością brata, Szczęsnego, ten z kolei kocha żonę największego wroga swego ojca, Salomeę. Źródła tych romantycznych zakazanych miłości tkwią jeszcze w średniowiecznej opowieści o Tristanie i Izoldzie i najgłośniejszej tragedii Szekspira Romeo i Julia . Pierwszą z tych par przyciąga do siebie siła...

Zaręczyny – prawie ślub

Wielką uroczystość z okazji zaręczyn Zosi z Tadeuszem Soplicą opisuje Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu (Księga dwunasta, Kochajmy się!). Ta radosna uroczystość zbiega się z powitaniem wojsk polskich ruszających u boku Napoleona na Rosję. Prócz wspaniałej uczty staropolskiej (podczas której zwraca uwagę wspaniały serwis) gości czeka koncert Jankiela – Żyda, karczmarza, który długo wzbrania się przed graniem na cymbałach, ale poproszony przez bardzo lubianą, niewinną Zosię,zgadza się zagrać...