Liberum veto
„Powrót posła” J.U. Niemcewicza przykładem realizacji idei programu reform oświeceniowych.
J. Ursyn Niemcewicz – poseł na Sejm Czteroletni, należał do stronnictwa politycznego. Popierał dążenie obozu reform, zwalczał z trybuny sejmowej poglądy konserwatystów i przeciwników reform. W swojej komedii „Powrót posła” pragnął ośmieszyć...
Paradoks Polski?
Paradoks Polski opisuje w swojej książce, „Co z tą Polską?” Tomasz Lis dziennikarz faktów – z resztą niedawno zwolniony miedzy innymi za pisanie książek. Opisuje on tam bardzo ciekawe zjawisko, cytuje: „ Paradoks współczesnej Polski. Ludziom jest...
Przyczyny upadku I Rzeczypospolitej.
- usterki w działalności państwa w drugiej połowie XVII wieku, gdzie magnateria manipulowała sprawami państwa(posiadała zbyt dużo przywilejów) - w 1652r. po raz pierwszy padło na sejmie LIBERUM VETO-od tego momentu prawie każdy sejm był zrywany...
Pierwsze próby ratowania zagro|onej niepodleglosci - konspekt
1) CELE. Po lekcji uczeń powinien: znać przyczyny i datę zwołania Sejmu Czteroletniego, umieć wymienić stronnictwa sejmowe, znać datę uchwalenia Konstytucji 3 maja, a także jej podstawowe założenia, okoliczności, w jakich doszło do wojny...
Edukacja człowieka w centrum zainteresowania pisarzy oświecenia
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe spory, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji wobec...
Słowniczek pojęc historycznych
A ABDYKACJA - zrzeczenie się korony ALIENCJA - inaczej wyobcowanie ALIANCI- w czasie I wojny światowej określenie głównych przeciwników państw centralnych, a w czasie II wojny światowej państwa koalicjii antyniemieckiej ANARCHIA -...
Parlamentaryzm Rzeczypospolitej Szlacheckiej
Temat: Parlamentaryzm Rzeczypospolitej Szlacheckiej Rzeczpospolita wkraczając w renesans dotarła do swojego punktu kulminacyjnego. Królestwo Polskie i Litwa doby XVI w. Przeżywało okres największego rozkwitu, jakiego nie zaznało nigdy wcześniej...
Propozycje reform zawarte w publicystyce doby oświecenia.
Przy końcu panowania Sasów w Polsce literatura włączyła się do przygotowywania reform politycznych. Wówczas to Stanisław Konarski zapoczątkował akcję reformatorską wspaniałym dziełem "O skutecznym rad sposobie", w którym ostro wystąpił...
Oligarchia magnacka w XVII w.
Popularnie, rządy magnaterii w Rzeczpospolitej XVII i XVIII wieku, określa się mianem oligarchii magnackiej. Zastanówmy się więc w tym miejscu nad znaczeniem terminu oligarchia. Otóż, zgodnie z brzmieniem definicji, oligarchia to ustrój polityczny...
Polska myśl polityczna w XVIII wieku i próby jej realizacji.
W XVIII wieku Polska z podmiotu stała się w polityce europejskiej przedmiotem. Było to wynikiem słabości Rzeczypospolitej. Na przełomie XVII i XVIII wieku Rzeczpospolita przeżywała kryzys zarówno gospodarczy jak i polityczny. Pod względem...
Przyczyny upadku I RP
Wraz ze śmiercią Jana III Sobieskiego, przychodzi dla Polski okres ciężki i okrutny, naznaczony zarzewiem kryzysu. Sytuacja jest na tyle niestabilna, że Rzeczypospolita upada w 1795 pod ciężarem bezwzględnych zaborców, by na mapach pojawić się...
Najważniejsze wydarzenia w Polsce i na świecie - opisy
Idee oświecenia Do głównych kierunków w XVIII- wiecznej filozofii należały empiryzm i racjonalizm. Pierwszy nurt...
Propozycje reform w polsce w XVII w.
Biedy ani wojny nie lubisz? Nowego króla wybierz! -Gdy królem zostane sprawie, ze kolejny wybrany po mnie wladca glosem ludu wybran będzie, a nie szlachty przekupnej. Po wyborach potomkowie jego korone odziedzicza, tak jak za dawnych wladcow...
Dydaktyczny charakter literatury Oświecenia. Jakie były przyczyny takiej funkcji literatury?
Dydaktyzm jest jedną z najważniejszych zadań literatury oświeceniowej i najwięcej na to zużyto papieru; przyczyny tego stanu były proste: Zagrożenie dla integralności Polski płynące z zewnątrz, nasiliło się zwłaszcza po I rozbiorze; to...
"Powrót Posła" - komedia polityczna.
„Powrót Posła” stał się pierwszą polską komedią polityczną, napisaną przez Niemcewicza na potrzebę chwili. Powstała na zamówienie obozu patriotycznego w czasie Sejmu Czteroletniego celem wpłynięcia na opinię publiczną oraz postawę polityczną...
Stronnictwa społeczne w “Powrocie posła” Juliana Ursyna Niemcewicza.
Stronnictwo patriotyczne – zostało przedstawione pozytywnie. Podkomorzy i Podkomorzyna to wzorowi obywatele ,patrioci , którzy dobrze wychowali swoje dzieci , nauczyli że dom zawsze powinien ustępować krajowi .Stronnictwo patriotyczne opowiada się...
"Dom zawsze ustępować powinien krajowi." Julian Ursyn Niemcewicz.
"Dom zawsze ustępować powinien krajowi." - w tym cytacie Julian Ursyn Niemcewicz zawarł przesłanie do narodu polskiego abyśmy zaczęli troszczyć się o dobro i potrzeby własnej ojczyzny, i nie przedkładali spraw osobistych -rodowych- nad...
"Modny kawaler i modna dama, zacofany sarmata i światły obywatel - główne modele postaw Polaków w drugiej połowie XVIII wieku.
Epoka oświecenia w Polsce przypada na lata 1740-1822. Był to trudny czas dla kultury i oświaty. Przez złą politykę upada Uniwersytet Krakowski. Bogaci gromadzą książki dla siebie. Szlachta staje się coraz bardziej zacofana i zamknięta na wszelkie...
Stosunki w Polsce XVI-XVII wieku
Moim zadaniem w niniejszej pracy jest opisanie(w myśl definicji kultury politycznej) stosunków panujących w państwie polskim na przełomie XVI/XVII w. Należy wspomnieć o systemie szeroko rozpowszechnionym w szeregach polskiej szlachty, tzw....
Daty XV-XVII w.
1454 Początek demokracji szlacheckiej 1471 Władysław Jagiellończyk królem Czech 1490 Władysław Jagiellończyk królem Węgier 1493 Sejm 2-izbowy 1496 Ustawa o opuszczaniu wsi przez jednego chłopa w ciągu roku 1501 Śmierć Jana Olbrachta...
1493-1699
1493-szlachta utwożyla izbę poselską 1652-poraz pierwszy zerwano zerwano sejm 1606otwarta walka przeciw królowi 1610-bitwa pod Kłuszynem(Stanisław Żółkiewski) 1621-bitwa pod Oliwa(A.Dickman)1620bitwa pod Cecora(ST.Żółkiewski) 1672-zdob.przez...
Polska i Europa w XII w. - krótka synteza
1. Pojęcia: *płodozmian – system uprawy ziemi polegający na wykorzystaniu każdej części pola (inaczej niż w trójpolówce). Co roku zmieniano rodzaj roślin rosnących na danej części pola (jednego roku pszenica, później buraki) *absolutyzm - król...
Na zamówienie redakcji "National Geographic", napisz szkic o obyczajowości siedemnastowiecznej szlachty polskiej
W Polsce szlachta wyodrębniła się na przełomie XIV i XV wieku Przynależność do szlachty określało kilka czynników: służba wojskowa, własność ziemi na „prawie rycerskim”, a zwłaszcza urodzenie, które z czasem nabrało decydującego znaczenia....
Ruch egzekucyjny
DEZINTEGRACJA RUCHU EGZEKUCYJNEGO Choć obóz egzekucyjny nie zakończył działalności wraz ze zgonem Zygmunta Augusta i jego członkowie i jego członkowie liczyli na kontynuację reform, to jednak dwaj kolejni monarchowie (Stefan Batory i Zygmunt...
Motyw naprawy Rzeczypospolitej.
Twórczością staropolską nazywamy utwory napisane w epokach polskiego renesansu, baroku jak i oświecenia. Jest to odpowiednio XVI, XVII i XVIII wiek. Polska, w XVI wieku, była "spichlerzem Europy", co świadczyło o jej potędze gospodarczej. Na tak...
Polska doby stanisławowskiej. Czas upadku czy postępu?
Polska doby stanisławowskiej jest dla mnie okresem bardzo kontrowersyjnym. Nie znalazłem w literaturze informacji, które potraktowałyby te wydarzenia w sposób jednoznaczny. Wielu publicystów, literatów bądź pamiętnikarzy sprzecza się od...
Scharakteryzuj źródła władzy polskich królów w epoce nowożytnej
„Scharakteryzuj źródła władzy polskich królów w epoce nowożytnej” Początki polskiej monarchii sięgają IX, X wieku kiedy to na fundamentach części słowiańskich plemion uformowało się państwo biorące nazwę od plemienia Polan. Pierwszym polskim...
Kryzys szlacheckiego parlamentaryzmu, jego przejawy i konsekwencje w życiu politycznym Polski XVII i XVIII wieku
Od XV w. gdy do władzy doszła szlachta, Polska przeżyła pod jej rządami okres wzrostu do potęgi europejskiej ale i ostateczny kryzys. Parlamentaryzm szlachecki składał się z dwóch izb i króla. Rolę wyższej pełnił senat, czyli dawna rada królewska,...
Rzeczpospolita w dobie sejmu wielkiego, Wojna w obronie Konstytucji III Maja i II rozbiór, Powstanie Kościuszkowskie i III rozbiór, Francja czasów Napoleona, Wojny z Koalicją
RZECZPOSPOLITA W DOBIE SEJMU WIELKIEGO (1788-1792) * Rzeczpospolita była protektoratem Rosji, która zapewniała nienaruszalność ustroju państwa, Rosja została zaatakowana przez Turcję, wybuchła wojna rosyjsko-turecka. Powstały dwa sojusze...
Jagiellonowie
Krzyżacy w XIII w. podbili Prusy, stworzyli silne państwo ze stolicą w Malborku, podzielone na konturie. Zakon chciał podbić Żmudź i połączyć się z zakonem kawalerów mieczowych. Unia w Krewie (1385)-unia obronna, warunki: chrzest Litwy,...
Przyczyny upadku Rzeczpospolitej w XVIII wieku
Słabość wewnętrzna Rzeczpospolitej nie ujawniła sie nagle. Tradycje kultywowane od wieków oraz niejasne rozwiazania prawne w XVIII wieku byly zbyt silnie nawarstwione. Od połowy XIV wieku polska szlachta zyskiwała coraz szersze przywileje stanowe....
Konfederacja
Konfederacja, związek, zrzeszenie utworzone przez jeden lub kilka stanów lub przez miasta dla osiągnięcia określonych celów, mający istnieć do chwili osiągnięcia tego celu. W Polsce konfederacja pojawiła się na przełomie XIII i XIV w., początkowo...
Jakie były przyczyny upadku Rzeczpospolitej.
W zasadzie przyczyn upadku Rzeczpospolitej można zacząć upatrywać już w XI czy XII wieku. Otóż mniej więcej wtedy zaczęły się bardzo niekorzystne działania i wydarzenia, które w konsekwencji doprowadziły do upadku i zniknięcia Polski z mapy...
Historia wychowania w oświeceniu
(OSW)Komisja Edukacji Narodowej(KEN) przeprowadziła następujące reformy w szkolnictwie:gruntowna reformacja Akademii Krakowskiej i Wileńskiej podjęcie prób założenia uniwersytetu w Warszawie przejęcie zwierzchnictwa nad szkołami średnimi oraz...
Pierwsza Rzeczpospolita XVI - XVIII wiek - daty:
Reformacja w Polsce: 1562 – 1565 – Trójca Święta Zbór większy (kalwini), Zbór mniejszy (arianie) 1570 – Sandomierz – ugoda religijna 1573 – Konfederacja Warszawska 1658 – arianie z PL 1596 – Brześć Litewski Kościół unicki Szlachecki...
S. Poniatowski - ostatni król Polski- scenka wywiadu
K: Na dzisiejszej lekcji zajmiemy się życiorysem STANISŁAWA AUGUSTA PONIATOWSKIEGO, jego działalnością polityczną i gospodarczą. Właśnie wczoraj wysłałam list polecony do naszego dzisiejszego gościa, a dziś rano dostałam...
Obyczajowość Polskiego społeczeństwa
Obyczajowość Polskiego społeczeństwa ?Żeby Polska była Polską?- zdanie to można było często usłyszeć w dawnych czasach, kiedy nasi rodacy jednoczyli się, żeby walczyć o polskość i niepodległość. Zdanie to można także trochę porównać do słów ?Bóg,...
Daty: Królowie elekcyjni i wojny XII wieczne.
1572-pierwsze bezkrólewie 1573-sejm konwokacyjny w Warszawie IV 1573 sejm elekcyjny w kamieniu i wybór króla Henryka Walezego 1573-konfederacja warszawska 1574-ucieczka Henryka do Francji i koronowanie się na krola Francji 1576-2 elekcja...
Upadek Rzeczpospolitej szlacheckiej
Podaj przyczyny i skutki upadku Rzeczypospolitej. Rok 1795. Trzy potęgi – Austria, Rosja i Prusy, dokonały III rozbioru Polski. Wymazały one tym samym jedno, z największych państw Europy. Bezpośrednią przyczyną tego była nieudana insurekcja...
Pytania i odpowiedzi do egzaminu z Polskiej Historii Prawa
1.Państwa plemienne przed powstaniem państwa Polskiego Praojczyzną słowian były tereny pomiędzy Wisłą, a Dnieprem. W VI w n.e rozpoczęli oni wędrówkę na zachód (do Łaby) i południe ( Płw. Bałkański). Po tej wędrówce dzielimy słowian na: -...
Przyczyny upadku państwa polskiego.
Polska w XVII w. była bardzo osłabiona licznymi wojnami z Turcją, Rosją i Szwecją. Zniszczone miasta i wsie, zrujnowana gospodarka i bardzo mała liczebność wojsk to tylko niektóre ze skutków pobytu na ziemiach polskich armii szwedzkiej i...
Pojęcia i Postacie- Od Sasów do Rozbiorów
POJĘCIA: Unia- związek państw połączonych nie tylko głową państwa ale również sprawami wojskowymi, finansowymi, zagranicznymi. Traktat trzech czarnych orłów- Rosja, Austria i Prusy ( każde z tych państw miało w herbie czarnego orła) połączone...
Kalendarium daty 1374 - 1791
Kalendarium 1374 - nadanie szlachcie pierw¬szych przywilejów stanowych przez Ludwika Andegaweńskiego 1376 - ostatni najazd litewski na Polskę 1386 - chrzest, ślub z Jadwigą i koronacja Jagiełły - początek panowania Jagiellonów 1387 - odebranie...
Daty od 1517-1871 oraz średniowiecze i starożytność.
776 - 1 igrzyska olim. 753 - założenie Rzymu 490 - bitwa pod maratonem 480 - bitwa pod Termopile 44 - zabójstwo Juliusza cezara 313 - zrównanie praw chrześcijan edykt chrześc. 395 - podział cesarstw Rzym. Na 2 części 476 - upadek...
Edukacja człowieka w centrum zainteresowania pisarzy i działaczy Oświecenia.
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe kłótnie, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji...
Czy upadek Polski w XVIII w. był nieunikniony?
Państwo polskie, za którego początek uważa się datę przyjęcia chrztu w 966r. z rąk Czech, trwało nieprzerwanie na arenie międzynarodowej, posiadając w swej szczytowej fazie rozwoju, powierzchnię blisko 990 tys. km2, sięgające swoimi „ramionami” od...
Przyczyny upadku Rzeczpospolitej od pierwszej połowy XVII w. do XVIII w.
Odkąd sięgnąć pamięcią w poznaną przez nas historię... przypomina mi się Rzeczpospolita za panowania Jagiellonów. Ukazuje mi się kraj w którym panował dobrobyt materialny, sprzyjający bujnemu rozwojowi kultury, sztuki i nauki. Podczas gdy w...
Nowożytność
Reformacja- wielki ruch religijny i społeczny, który ogarnął niemal cala Europę. Wystąpienie Marcina Lutra (1517r.- przybicie na drzwiach kościoła 95 tez o zmianie kościoła);;;; zawarł on pokój dopiero w 1555r.;;; zasada „cuius regio, eius...
Oświecenie - opracowanie tekstów
OŚWIECENIE 1.Kierunki literackie i filozoficzne epoki oświecenia. Kierunki filozoficzne Empiryzm - (empiria-doświadczenie); prekursorem był angielski filozof Francis Bacon (bejkn); proces poznawania świata opiera się na doświadczeniu oraz...
Historia - daty - XVIIw
1600-1660 ? wojny Polski ze Szwecja 1600-1611 wojna o Inflanty 1600 ? Estonia przyłącza się do Polski co rozpoczyna wojnę 1603- bitawa morska pod Oksywiem 1603 -arianie zakładają tzw. akademię Rakowie 25 IX 1604- Chodkiewicz pod Bia?ym...