OGÓLNE WIADOMOŚCI O BUDOWIE ORGANIZMU LUDZKIEGO Ciało człowieka zbudowane jest z wielu układów. UKŁAD KRWIONOŚNY Poza dostarczeniem świeżego tlenu, krew krążąca w ludzkich żyłach dostarcza komórkom podstawowych składników...
Mózg: - w tzn. płatach których jest 4 w mózgu zawiera: - ośrodki: ruchowe, pisania, kojarzące (płat czołowy) - czuciowe, odbierają dotyk ciepło chłód (płat ciemieniowy) - ośrodek słuchu, mowy (płat skroniowy) - ośrodek wzroku (płat...
Koralowce Koralowce (Anthozoa) stanowią odmianę parzydełkowców obejmującą około 6.000 gatunków. Występują tylko w postaci polipa (antopolip). Żyją w morzach ciepłych, pojedynczo lub w tworząc kolonie. Antopolipy żyjące samotnie mają od...
Wszystkie organizmy żywe możemy podzielić na dwie grupy: organizmy, które nie mają wykształconego jądra komórkowego (Prokariota) oraz organizmy mające wykształcone jądro komórkowe (Eukariota). Bakterie są jednokomórkowymi organizmami...
Przegląd rodzajów bakterii mających kluczowe znaczenie dla żywności. PSEUDOMONAS - Pałeczki psychrofilne występujące w glebie i wodzie. Wchodzą one często w skład mikroflory produktów chłodzonych i mrożonych (np. ryb, mięsa,drobiu, jaj),...
Początki antropologii Antropologia jako osobna gałąź wiedzy ludzkiej istnieje stosunkowo krótko. Wprawdzie jej początków doszukiwać się można już w starożytnej Grecji, w pismach Herodota, Hipokratesa i innych, naukowe jednak ujęcie i podstawy...
Pochodzenie człowieka jest zagadnieniem, które od dawna nurtowało umysły ludzkie. Zwierzęce pochodzenie człowieka zostało udowodnione w wyniku rozwoju biologii ewolucyjnej. Fakty dowodzące pochodzenia człowieka gromadziła biologia w dwóch...
Około 220 mln. lat temu na ziemi pojawiły się pierwsze ssaki. Wyewoluowały one z małych gadów, same tez były małe i żywiły się drobnymi owadami. Przez miliony lat, chociaż pojawiło się wiele nowych gatunków, podstawowe cechy ssaków nie uległy...
Czym są kwaśne deszcze? Kwaśne deszcze, to opady atmosferyczne zawierające w kroplach wody zaabsorbowane gazy - dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu i inne bezwodniki kwasowe oraz produkty ich reakcji w atmosferze - słabe roztwory kwasu...
Składniki odżywcze są to związki występujące w produktach spożywczych zarówno pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego, które po spożyciu ulegają strawieniu i przyswojeniu (wyjątek stanowi błonnik, który jest nieprzyswajalny przez organizm...
CUKRY Cukry, skrobia i celuloza należą do grupy związków chemicznych zwanych węglowodanami. Ich cząsteczki zbudowane są z atomów węgla, wodoru i tlenu występujących w przybliżonym stosunku ilościowym: jeden atom węgla : dwa atomy wodoru :...
1. Są nierozpuszczalne w wodzie zimnej i gorącej. 2. Rozpuszczają się jedynie w rozpuszczalnikach organicznych, np. benzen, eten, chlorofil 3. W stanie chemicznie czystym nie mają ani zapachu ani smaku, ale łatwo chłoną obce zapachy....
I. Wstęp Przewód pokarmowy odgrywa bardzo ważną rolę w przenoszeniu zakażeń jelitowych. Należy podkreślić, że od naszego sposobu jedzenia zależy przyswojenie substancji odżywczych w pożywieniu i uchronienie naszego przewodu pokarmowego od...
Powszechnie znanych jest bardzo wiele chorób dotykających ludzi, choroby te, za względu na wiele czynników zostały podzielone na wiele kategorii. Do jednej z nich zaliczono choroby zakaźne, czyli takie, które wywołane są przez chorobotwórcze...
Tasiemce są płazińcami, czyli robakami płaskimi. W budowie ich ciała obok ektodermy i entodermy uczestniczy także trzecia warstwa komórek zarodkowych - mezoderma (trójwarstwowce). Z mezodermy zbudowana jest większa część ciała i z niej tworzy...
1. Sosna Limba 2. Sosna Zwyczajna 3. Sosna Górska 4. Świerk Pospolity 5. Modrzew Europejski 6. Cis Pospolity 7. Jodła Pospolita 8. Jałowiec Pospolity 9. Daglezja Zielona (rzadko spotykana) 10. Tuja Zachodnia Te 7 roślin występuje...
Bioróżnorodność Wszystkie organizmy żyjące w ekosystemie powiązane są ze sobą siecią wzajemnych połączeń pokarmowych, cykli obiegu pierwiastków, materii. Duże znaczenie dla zachowania równowagi ekosystemu może mieć różnorodność...
Mówienie dzisiaj o szkodliwości palenia tytoniu to banał. Nawet sporadyczne sięganie do paczki z ulubionymi papierosami niesie ze sobą negatywne skutki dla zdrowia. Medycyna nie ma co do tego wątpliwości. Najwięcej palaczy jest w Chinach i jest to...
Funkcje układu wydalniczego - wydalanie zbędnych produktów z organizmu, usuwanie zbędnych produktów przemiany materii utrzymuje równowagę wodno - elektronitową, dwutlenek usuwany jest drogą oddechową, woda usuwana jest poprzez pot, parę, układ...
Funkcje - Odbiera i analizuje bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. - Reaguje na bodźce. - Kontroluje pracę narządów wewnętrznych. - Odpowiada za wyższe czynności nerwowe (pamięć, inteligencja). Podział układu nerwowego wg...
Węglowodany to inaczej cukry proste i złożone. Stanowią główne źródło energii dostarczanej organizmowi ( 1g cukru = 4 kcal ). Zalecana ilość węglowodanów dla przeciętnej osoby dorosłej to 55-60% na dobę. Ilość węglowodanów dla osoby chorej na...
Lasy iglaste, zwane inaczej borami, występują w regionach o długich surowych zimach. Rosnął na glebach bielicowych w klimacie umiarkowanym półkuli północnej. Siedliska borów są uboższe od siedlisk lasów liściastych. Charakteryzują się niewielką...
Bory świerkowe są najpowszechniejszym typem lasu na kwaśnym podłożu albo na skale alkalicznej. Występują od 1150 do 1450 metrów wysokości nad poziom morza. Są bardzo zwarte, a co się z tym wiąże cieniste. Dochodząc go górnej granicy lasu tworzą...
Pojęcie różnorodność biologiczna oznacza bogactwo (liczbę różnych) elementów na poszczególnych poziomach organizacji przyrody oraz częstość ich występowania. Różnorodność biologiczna dzieli się na: - różnorodność gatunkowa - bogactwa roślin i...
Oko jest narządem wzroku. Gałka oczna umieszczona jest w oczodole (z wyjątkiem przedniej części). Oczodół jest wysłany grubą podściółką zabezpieczającą gałkę oczną przed wstrząsami. Z przodu gałka chroniona jest powiekami, które odruchowo zamykają...
Grzyby - w większości lądowe organizmy heterotroficzne. Są niezdolne do przemieszczania się i posiadają ścianę komórkową. Nie posiadają plastydów więc zabarwienie grzybów spowodowane jest obecnością innych barwników. Budowa grzybów Budowa...
Pierwotniaki - organizmy jednokomórkowe, posiadają jądro lub aparat jądrowy. Organellum jest zróżnicowanym, wyspecjalizowanym elementem pojedynczej komórki pierwotniaka. Są to organizmy wolno żyjące lub pasożyty. Mają zdolność życia utajonego...
To czy z jaja wylęgnie się młody osobnik, czy larwa, zależy od ilości materiału zapasowego zawartego w jaju. Mało materiału zapasowego nie daje możliwości zrealizowania rozwoju aż do postaci samodzielnej podobnej do osobników dorosłych....
Człowiek jest częścią środowiska, co najmniej od 2 mln lat. Od początku swojego istnienia oddziałuje na przyrodę zmieniając oraz dostosowując ją do swoich bieżących potrzeb. Proces ten nabrał znacznego przyśpieszenia jakieś 8-10 tys. lat temu,...
Lasy są najbardziej naturalną formacją przyrodniczą od wieków nierozerwalnie związaną z krajobrazem Polski, niezbędnym czynnikiem równowagi środowiska przyrodniczego, warunkującym rozwój kraju. Lasy dzięki wniesionej pracy człowieka...
Recykling to wykorzystanie odpadów. Materiały, z których wykonane są zużyte przedmioty wykorzystuje się w całości lub części. W obecnych czasach gwałtownie przybywa odpadów. Kiedy beztrosko wyrzucamy niepotrzebne już rzeczy, nic tylko...
Aparat szparkowy są to dwie komórki w skórce liścia i łodygi, między którymi znajduje się przestwór międzykomórkowy - szparka. Dzięki aparatom szparkowym odbywa się wymiana gazowa pomiędzy atmosferą wewnętrzną organów roślinnych a otoczeniem; do...
Rośliny nasienne - Posiadają łodygi i korzenia zdolne do przyrostu wtórnego na grubość - Posiadają żeński organ rozrodczy jakim jest zalążek który po zapłodnieniu przekształca się w nasiona - Obejmują grupy: Nagonasiennych i Okrytonasiennych...
Typ: Glaukocystofity. Glaukocystofity są jednokomórkowe i rozmnażają się bezpłciowo. Liczą zaledwie kilka gatunków. Ich chloroplasty zachowały wiele cech pierwotnych. U glaukocystofitów między dwiema błonami chloroplastowymi jest zachowana...
GLAUKOCYSTOWFITY (Glaucocystophyta) - roślina pierwotna wodna - jednokomórkowe - rozmnażanie bezpłciowe - kilka gatunków - chloroplasty: wiele pierwotnych cech, które zanikły - między 2 błonami chloroplastowymi zachowana pozostałość ściany...
Gromada zielenice (Chlorophyta) to duża i bardzo różnorodna grupa roślin. Obejmuje ona zarówno organizmy jednoko-mórkowe, jak i wielokomórkowe. Te ostatnie osiągnęły wysoki stopień organizacji, wyrażający się występowaniem skompliko-wanych...
Mszaki - informacje ogólne Pierwsze rośliny lądowe, które wykształciły prymitywne tkanki; nie są roślinami naczyniowymi, nie mają więc możliwości efektywnego przewodzenia wody i substancji pokarmowych wytworzonych w procesie fotosyntezy, mimo...
Nazwa "Paprotniki" jest nazwą potoczną, terminem nieformalnym, odnoszącym się do roślin zarodnikowych (w dawnej systematyce grupy roślin rozmnażających się przez zarodniki). Są to typy roślin z dominującym sporofitem, obejmujące: paprociowe...
Trudno jest dokonać systematycznego przeglądu problemów biotechnologii, dlatego ograniczę się tylko do wybranych przykładów. Ogólnie przyjmuje się, że perspektywiczną techniką stosowaną w biotechnologii jest inżynieria genetyczna. Możliwości,...
PARZYDEŁKOWCE 1. Parzydełkowce to wodne (głównie morskie) zwierzęta, których ciało zbudowane jest z dwóch warstw komórek (endodermy i ektodermy), połączonych mezogleą. Nie mają wtórnej jamy ciała. 2. Mogą występować w dwóch postaciach -...
Mejoza , skrót: R! (R - od redukcji) - proces podziału komórki występujący u organizmów rozmnażających się płciowo. Polega na podziale komórki diploidalnej, w wyniku którego powstają 4 komórki haploidalne. Podziałowi mejotycznemu ulegają tylko...
Dźwięk powstający w następstwie drgań ciał lub cząstek powietrza i przenoszony w postaci fali akustycznej podłużnej, w życiu człowieka spełnia rolę podwójną. Z jednej strony, jako podstawowy środek ostrzegania, porozumiewania się i odbioru wrażeń...
Rodzaj ruchów Opis Rodzaje Bodziec Charakterystyka i znaczenie TROPIZMY Reakcje roślin objawiające się zróżnicowanym wzrostem na działanie bodźców zewnętrznych, takich jak światło, siła ciążenia...
Tropizmy są ruchami wygięciowymi korzeni, łodyg lub liści, zachodzącymi na skutek działania bodźców środowiskowych dochodzących z określonego kierunku, co w zasadniczy sposób wpływa na kierunek wygięcia danego organu. Jeśli organ wychyla się w...
Mutacja - są to zmiany dziedziczne powstające nagle, skokowo wskutek zmiany genu w nowy jego allel (mutacje genowe - punktowe) lub zmiany struktury lub liczby chromosomów (aberracje chromosomowe i liczbowe). Mutacje genowe (punktowe) -...
Mutacja - nagła, skokowa, bezkierunkowa, zmiana w DNA w wyniku której powstaje nowy organizm zwany mutantem. W wyniku mutacji może powstać: - nowy allel genu - zmiana struktury chromosomu - zmiana liczby chromosomów Podziały mutacji 1....
Tkanki twórcze - powodują wzrost roślin na długość i przyrost na grubość. Występują w stożkach wzrostu, korzenia i pędu. Tkanki stałe: 1. Okrywająca: skórka i korek: - chronią roślinę przed uszkodzeniami, szkodliwym oddziaływaniem środowiska...
TKANKI ROŚLINNE - to grupa tkanek wyspecjalizowanych do pełnienia określonej funkcji w organizmie. Komórki tworzące tkankę mają wspólne pochodzenie (czyli wywodzą się z tej samej części zarodka) i zbliżoną budowę. Najważniejszą ich cechą jest...
Tkanki stałe - wspólna nazwa dla tkanek roślinnych: okrywających, miękiszowych, wzmacniających, przewodzących. 1. Tkanka okrywająca: - występuje na liściach i łodygach oraz na korzeniach - dzieli się na skórkę (tkanka żywa) i korek (tkanka...