Grzyby - w większości lądowe organizmy heterotroficzne. Są niezdolne do przemieszczania się i posiadają ścianę komórkową. Nie posiadają plastydów więc zabarwienie grzybów spowodowane jest obecnością innych barwników.
Budowa grzybów
Budowa ciała grzybów zwanego grzybnią jest bardzo zróżnicowana. Grzyby to jedyne organizmy lądowe które nie wykształciły tkanek. Większość grzybów ma ciało zbudowane z nitkowatych rozgałęzionych strzępek.
Strzępka komórczakowa – Jedna duża komórka ze znaczną liczbą jąder komórkowych.
Strzępka wielokomórkowa - Jedna duża komórka z jądrami odgrodzonymi przegrodami.
Strzępka jednojądrowa - Strzępka wielokomórkowa posiadająca po jednym jądrze pomiędzy przegrodami.
Strzępka dikariotyczna - Dwujądrowa strzępka wielokomórkowa.
Strzępka plektenchymatyczna – luźne strzępki splatające się ze sobą.
Strzępki grzybów posiadają mitochondrium, struktury Golgiego, rybosomy. Nie posiadają plastydów. W cytoplazmie magazynowane są substancje zapasowe którymi u grzybów są różne rodzaje tłuszczów oraz wielocukier Glikogen (Ten sam co u zwierząt). Strzępki posiadają ścianę komórkową o skomplikowanej strukturze zbudowanej z chityny ( wielocukier).
Odżywianie się grzybów
Grzyby odżywiają się heterotroficznie przez pobieranie substancji organicznych z otoczenia. Ściana komórkowa umożliwia im endocytozę dzięki czemu mogą wchłaniać związki organiczne w prostej formie. Grzyby produkują enzymu trawienne które wydzielane na zewnątrz grzybni trawią dostępną materię organiczną. Jeśli pobierana materia pochodzi z martwych szczątków mówimy o grzybach saprofitycznych jełki z żywych to są grzyby pasożytnicze.
Częstym zjawiskiem wśród grzybów jest współżycie z innymi organizmami. Przykładem symbiozy z udziałem grzybów jest ich współżycie z korzeniami niektórych roślin motylkowych zwane Mikoryzą.
Mikoryza zewnętrzna (Ektotroficzna) – polega na tym że strzępki grzyba wnikają pomiędzy komórki korzenia rośliny.
Mikoryza wewnętrzna (Endotroficzna) – polega na tym że strzępki grzyba wnikają do wnętrza komórek korzenia.
Grzyby z korzeni roślin pobierają związki organiczne. Jednocześnie same ułatwiają roślinie pobieranie wody i prostych związków z gleby, czasami też dostarczają witamin i regulatorów wzrostu. W niektórych przypadkach zależność ta jest tak duża, że rośliny pozbawione grzyba giną.
Rozmnażanie się i cykle rozwojowe grzybów.
Rozmnażanie Bezpłciowe
Rozmnażanie wegetatywne przez fragmentacje polega na podziale grzybni na mniejsze fragmenty
Rozmnażanie przez podział komórki lub pączkowanie u jednokomórkowych.
Wytwarzanie różnych typów zarodników.
Grzyby nie tworzą strzępek diploidalnych dlatego zarodniki wytwarzane u nich są przez strzępkę haploidalną w procesie mitozy tzw. Mitospory (zarodniki) lub w procesie mejozy mejospory (zarodniki)
Grzyby tworzą kilka typów zarodników.
Sporangialne - tworzą się w kulistych zarodniach na końcach haploidalnych strzępek po podziałach mitotycznych. Wysypują się po pęknięciu ścianki.
Konidialne - tworzą się na końcach haploidalnych strzępek przez odcięcie jej fragmentu, najczęściej zawierającego jedno jądro komórkowe.
Workowe - tworzą się po 8 sztuk wewnątrz komórki zwanej workiem po podziale mejotycznym jądra zygotycznego - WORKOWCE
Podstawkowe - powstają po 4 sztuki w komórce zwanej podstawką po podziale mejotycznym jądra zygotycznego - PODSTAWCZAKI
Zarodniki grzybów wodnych są najczęściej zdolne do ruchu - są to Zoospory albo pływki. Grzyby lądowe wytwarzają spory nieruchliwe przenoszone przez wiatr - są to Aplanospory.
Rozmnażanie płciowe.
Polega na łączeniu się (gamii) haploidalnych komórek (gamet) pochodzących z dwóch różnych organizmów i tworzeniu diploidalnej zygoty. U grzybów gamety te powstają w gametangiach a jeżeli są zróżnicowane to nazywają się: Lęgnia i Plemnia.
Gametogamia – połączenie dwóch haploidalnych gamet i powstanie zygoty. (Izogamia, Anizogamia, Oogamia)
Gametangiogamia - polega na łączeniu się wielojądrowych gametangiów czyli plemni i lęgni.
Somatogamia - polega na połączeniu się dwóch haploidalnych strzępek należących co dwóch różnych grzybów.
U workowców i podstawczaków występuje specyficzne w świecie organizmów wydłużenia w czasie procesu zapłodnienia. Proces rozpoczyna się od połączenia gametangiów lub strzępek. Dochodzi do zlania się cytoplazm lęgni i plemni –PLAZMOGAMIA. Jądra nie łączą się ze sobą lecz tworzą pary jąder sprzężonych. Powstaje strzępka dwujądrowa. W miarę wzrostu strzępki jądra sprzężone dzielą się synchronicznie, tak że do każdej nowo powstałej komórki przechodzi para jąder sprzężonych (n+n) każde z innego organizmu. W specjalnie wydzielonej części zarodnika - hymenium lub warstwa rodzajna dochodzi do zlania się jąder - KARIOGAMIA. Po Kariogamii tworzy się jądro zygotyczne (2n) które przechodzi podział mejotyczny a z haploidalnych jąder (n)tworzą się zarodniki - mejospory.
Cykl rozwojowy sprzężniowych na przykładzie pleśniaka białego.
Strzępki nie posiadają przegród wiec są komórczakami. Część z nich wrasta w podłoże a część wyrasta w górę w postaci cienkich nitek zakończonych kulistymi zarodniami.
W zarodniach powstają zarodniki sporangialne. Po jej rozpadzie uwolnione spory są przenoszone przez powietrze.
Jeżeli w pobliżu znajdą się dwie strzępki należące do innych organizmów zaczynają się na nich tworzyć gametangia identyczne z wyglądu i dlatego nie wyróżniamy tu plemni i lęgni lecz – i +.
Gametangia łączą się ze sobą Gametangiogamia
W miejscu połączenia tworzy się zygospora Wielojądrowa struktura przetrwalnikowa
W zygosporze dochodzi do połączenia się jąder należących do grzybów. Rozpoczyna się faza diploidalna.
Jądra diploidalne ulegają podziałom mejotycznym na wiele jąder haploidalnych.
Zygospora pęka i wyrasta z niej wielokomórkowa haploidalna strzępka. A na jej szczycie tworzy się kulista zarodnia.
Zarodnia pęka i wysypują się zarodniki sporangialne.
Cykl rozwojowy workowca na przykładzie dzieżki pomarańczowej.
Połączenie dwóch grzybni. Jedna z nich tworzy wielojądrową plemię druga wielojądrową lęgnie.
Lęgnia wytwarza wydłużony twór zwany włostkiem, przez który zawartość plemni z jądrami męskimi przelewa się do lęgni, gdzie mieszają się z jądrami żeńskimi.
Dochodzi do plazmogamii i powstania jąder sprzężonych (n+n).
Haploidalne strzępki tworzą owocni i strzępka dikariotyczna rozrasta się w owocniku i tworzy wewnątrz miseczki warstwę hymenium.
W szczytowych komórkach strzępki dochodzi do połączenia się jąder sprzężonych czyli kariogamii a powstałe jądro zygotyczne przechodzi podziały dzieląc się na 4. Każde z nich dzieli się mitotycznie i powstaje 8 jąder które otaczają się błoną i ścianą komórkową tworząc 8 zarodników w rozciągniętej komórce zwanej workiem.
Zarodniki wydostają się z worka i tworzą haploidalną grzybnię.
Cykl rozwojowy podstawczaków na przykładzie muchomora czerwonego.
Wielokomórkowe strzępki różnych grzybów łączą się dając strzępkę dikariotyczna z jądrami sprzężonymi Plazmogamia
Strzępka rozrasta się i tworzy kilka owocników składających się z trzonka i kapelusza od którym znajduje się warstwa hymenium w formie blaszek
W szczytowych komórkach strzępki dochodzi do kariogamii czyli do połączenia się jąder, po której następuje podział mejotyczny na 4 jądra zygotyczne.
Komórka wytwarza na szczycie 4 wyrostki do których przechodzą pozostałę po mejozie jądra.
Powstają 4 zarodniki.
Po oderwaniu mogą one tworzyć nowe strzępki.. itd…