Żywot człowieka poczciwego
„Są takie motywy, archetypy, wartości, które przekazujemy sobie z rąk do rąk.”
Biblia i antyk stanowią dla każdego człowieka nieprzebrany zbiór zasad postępowania, symboli, toposów, które szeroko zakorzeniły się w naszej kulturze. Postacie takie jak Prometeusz, Syzyf, Hades, przypowieści z Biblii o synu marnotrawnym, czy też...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku.
Bohater literacki posiada zawsze pewne cechy człowieka epoki, w której autor powołał go do is- tnienia. Posiada je także wtedy, gdy twórca dzieła uczynił go człowiekiem czasów dawnych lub gdy utoż- samił go ze znaną postacią historyczną, o której...
Wieś w ujęciu pisarzy renesansu.
Tematyka rustykalna (‘rusticus’, po łacinie - wiejski) w twórczości poetów renesansowych wiąże się na ogół z humanistyczną pochwałą piękna świata naturalnego. Doskonała harmonijnie zorganizowana przyroda staje się częstokroć tłem dla prezentowania...
"Renesansowy ideał człowieka w wybranych utworach literatury polskiej."
Od wieków ludzie poszukuja recepty na życie, "złotego środka", ktory ułatwiłby im tę "ziemską drogę". Jedni realizuja sie poprzez gorliwa modlitwe i zycie z Panem Bogiem, inni zas oddajac sie hulankom korzystaja z doczesnego szczescia. W dobie...
Sielanka w literaturze polskiej. Omów na znanych Ci przykładach - cechy gatunku.
Sielanka to znana w starożytności idylla lub bukolika; nazwa polska Szymonowica; gatunek synkretyczny, łączy liryki, epiki, dramatu z naciskiem na ten pierwszy; Tematyka związana ściśle z życiem pasterzy, rolników, rybaków i myśliwych; wieś to...
Różne ujęcia tematu "wieś" w literaturze renesansowej: Rej - Kochanowski - Szymonowic
Tematyka rustykalna ("rusticus", po łacinie - wiejski) w twórczości poetów renesansowych wiąże się na ogół z humanistyczną pochwałą piękna świata naturalnego. Doskonała harmonijnie zorganizowana przyroda staje się częstokroć tłem dla prezentowania...
Sielanka w literaturze polskiej. Omów na znanych Ci przykładach - cechy gatunku.
Sielanka to znana w starożytności idylla lub bukolika; nazwa polska Szymonowica; gatunek synkretyczny, łączy liryki, epiki, dramatu z naciskiem na ten pierwszy; Tematyka związana ściśle z życiem pasterzy, rolników, rybaków i myśliwych; wieś to...
Bunt i afirmacja – dwie postawy wobec życia. Rozważania na podstawie wybranych utworów literatury polskiej.
Bunt i afirmacja to dwie postawy jakże różne. Charakteryzo–wały one jednak człowieka od najdawniejszych czasów. Zarówno jedna postawa, jak i druga była potrzebna. Niezgoda na otaczającą rzeczywistość prowadziła bowiem do tworzenia się nowych form...
Jacy byliśmy, jacy jesteśmy? Myśli o Polsce i Polakach zawarte w literaturze staropolskiej, wzbogacone twoim komentarzem.
Zapewne każdy z nas zastanawiał się kiedyś jak wyglądali jego przodkowie żyjący na ziemiach polskich przed laty. Jak się ubierali, jakie wyznawali poglądy oraz w jakim otoczeniu przyszło im się rozwijać. Bardzo dużo możemy się dowiedzieć z...
Renesansowa koncepcja człowieka - dcharakteryzuj opierając się na twórczości J. Kochanowskiego, M. Reja i P. Skargi.
Renesans jest epoka barwną i różnorodną. Był tzw. "odskocznią" od szarego, zastraszonego śmiercią i Bogiem śreniowiecza. W odrodzeniu panował antropocentryzm, a więc zainteresowanie człowiekiem i jego potrzebami, czyli wszystkim, co go...
"Służyć poczciwej sławie", być "lisem i lwem", "pracować u podstaw...". Odwołując się do wybranych lektur oceń różne modele patriotyzmu i wiążący się z nimi typ bohatera.
Patriotyzm jest to postawa wobec ojczyzny przejawiająca się rzetelną pracą dla państwa oraz przedkładaniem nadrzędnych wartości, takich jak wolność i niepodległość kraju, nad własne cele. Przejawia się też gotowością do poświęceń dla własnego...
„Człowiek jest zdumiewający…” (J. Conrad-Korzeniowski) Jakie prawdy o człowieku, ważne dla Ciebie – współczesnego czytelnika - odkrywa literatura? Odpowiedz na pytanie wykorzystując wybrane lektury.
Literatura od zarania dziejów jest zwierciadłem, w którym odbijają się ludzie i ich życie. Jest ona wyrazicielką problemów, z którymi borykali się ludzie na przestrzeni wieków. Jeśli bliżej tym problemom się przyjrzeć, łatwo dostrzec, iż...
Na czym polega znaczenie twórczości M. Reja dla rozwoju literatury narodowej?
Mikołaj Rej jest jednym z przedstawicieli polskiej literatury odrodzeniowej. Wywodził się z zamożnej szlachty małopolskiej. Do nauki zbytnio się nie garnął, choć uczył się w Skalmierzu koło Krakowa, później we Lwowie, a nawet rok był słuchaczem...
Scharakteryzuj gatunki uprawiane w literaturze renesansowej.
Literatura jako całość dzieli się na trzy główne rodzaje literackie: • lirykę, obejmującą utwory pisane wierszem, których treścią są przeżycia i stany wewnętrzne, uczuciowe wyrażane przez podmiot liryczny; • epikę, obejmującą utwory pisane...
Czy słuszne są wskazówki Mikołaja Reja dotyczące poczciwego życia?
Rozważmy tezę, że wskazówki Mikołaja Reja dotyczące poczciwego życia są słuszne. Uważam, że wskazówki Mikołaja Reja są jak najbardziej słuszne, ponieważ mówią nam, jak należy postępować w życiu, aby stać się poczciwym człowiekiem. Uczą nas,...
"Świat jest jeno szkoła szukanie - nie oto chodzi kto dopadnie, ale kto przebieży piękniejszą drogą"- zinterpretuj słowa francuskiego filozofa XVI wieku i przedstaw drogi życiowe wybranych bohaterów literackich różnych epok.
„ŚWIAT JEST JENO SZKOŁĄ SZUKANIA – NIE O TO CHODZI KTO DOPADNIE, ALE KTO PRZE-BIEŻY PIĘKNIEJSZĄ DROGĄ” – ZINTERPRETUJ SŁOWA FRANCUSKIEGO FOLIZOFA XVI WIEKU I PRZEDSTAW DROGI ŻYCIOWE WYBRANYCH BOHATERÓW LITERACKICH RÓŻNYCH EPOK. ROZWAŻ, JAKIE...
Omów ideał człowieka renesansu odwołując sie do wybranych lektur.
Renesans to epoka ogromnych zmian w kulturze i myśleniu. Po średniowieczu, okresie „ciemnoty i zabobonu”, następuje wielki przewrót. Głównym centrum zainteresowania literatury i filozofii staje się człowiek ze swoimi wadami i zaletami. Zaczęto...
Renesansowa refleksja o człowieku.
Renesans (Odrodzenie) nie był nagłym wybuchem, był wynikiem wielu przemian i procesów społeczno- gospodarczych zachodzących w europie.charakterystycznym dla tej epoki jest rozwój języków narodowych, a wynalezienie druku w znacznym stopniu...
Przemówienie na temat etyki i moralności ("Żywot człowieka poczciwego" a czasy współczesne)
Zgromadziliśmy się na tym szkolnym apelu, ponieważ chciałabym wygłosić swoją opinię na temat moralności i etyki człowieka we współczesnym świecie. Pod słowem „moralność” kryją się wszelkie wyobrażenia o tym, co jest dobre, a co złe....
W jaki sposób literatura polskiego renesansu kształtowała postawy patriotyczne i obywatelskie
Twórcy każdej epoki poprzez swoje utwory wpływają na kształtowanie różnych postaw w społeczeństwie. Taki cel mieli również pisarze i poeci okresu odrodzenia. Największą wartość stanowiła dla nich ojczyzna. Dlatego też w literaturze polskiego...
Treści istotne dla Reja i Kochanowskiego.
Mikołaj Rej najpełniej wyraził istotne dla siebie wartości w swym dziele "Żywot człowieka poczciwego". W utworze tym Rej podkreśla znaczenie odpowiedniego wychowania dla przyszłego życia człowieka. Mówi, iż młodemu człowiekowi należy wpajać...
Obraz życia chłopów pańszczyźnianych w "Żeńcach" Szymona Szymonowica.
Szymon Szymonowic pochodził ze średnio zamożnej rodziny mieszczańskiej i jako pisarz był jednym z nielicznych, nie posiadających tytułu szlacheckiego. Otrzymał go nieco później za pomoc w organizowaniu Uniwersytetu Zamojskiego. Większą część...
Jaki model człowieka i obywatela prezentuje twórczość Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego?.
Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy rozpocząć od przypomnienia sobie w jakiej epoce literackiej tworzyli M.Rej i J.Kochanowski. Pisarze ci tworzyli w epoce odrodzenia zwanej inaczej renesansem. Jest to okres, którego twórcy inspirację czerpali...
Przegląd utworów przez wszystkie epoki.
motyw ogrodu: - ogród rajski - Biblia, księga Rodzaju - "Powieść o róży" - Średniowieczny poemat - "Żywot człowieka poczciwego" - Mikołaj Rej - Renesans - Leopold Staff - "Deszcz jesienny" - Młoda Polska - Jan...
Sielanka - wieś w ujęciu Reja, Kochanowskiego i Szymonowica
Tematyka rustykalna w twórczości poetów renesansowych wiąże się na ogół z humanistyczną pochwałą piękna świata naturalnego. Doskonała harmonijnie zorganizowana przyroda staje się częstokroć tłem dla prezentowania zachowań i postaw ludzkich....
Obyczajowość Polskie XVI WIEKU
1.1 WIEŚ I JEJ UROKI JAN KOCHANOWSKI Są to fraszki Czarnoleskie w których poeta zawarł pochwałę spokojnego, szczęśliwego życia na wsi, gdzie zaistniały odpowiednie warunki do uprawiania twórczości poetyckiej, a czarnoleska lipa urosła do rangi...
Człowiek renesansu i jego sprawy.
1.1 WZORCE OSOBOWE OKRESU ODRODZENIA „ŻYWOT CZŁOWIEKA POCZCIWEGO” MIKOŁAJ REJ Jest to utwór parenetyczny czyli propagujący pewien typ osobowości, który ma być wzorem cnót dla czytelników współczesnych autorowi. W tym przypadku ideałem jest...
Literatura dawna
Teorie filozoficzne o życiu ludzkim, śmierci i szczęściu – znajdziemy w: Wielkim Testamencie niezapomnianego „poety przeklętego” Villona, który jak nikt dostrzegł i zapisał niszczący upływ czasu. „Niegdysiejsze śniegi” – to trwały symbol...
Konspekty do prac maturalnych.
BIBLIA W LITERATURZE POLSKIEJ · ŚREDNIOWIECZE I. „Bogurodzica”: a) pieśń religijna b) jest to ciąg próśb modlitewnych: - do Matki Boskiej aby pośredniczyła u swego Syna - do Syna Bożego o wysłuchanie modlitwy, o dobrobyt w życiu ziemskim...
Jesteś człowiekiem przełomu wieków. W których dziełach szukałbyś inspiracji do dobrego życia w nowym stuleciu?
Proces kształtowania się bohatera w literaturze ulegał ciągłym zmianom, wynikającym, z zachodzących na świecie przemian społecznych, ustrojowych i politycznych. Z perspektywy losów Polski okres ten był szczególny, wymagający...
Biblia w literaturze polskiej.
ŚREDNIOWIECZE I. „Bogurodzica”: a) pieśń religijna b) jest to ciąg próśb modlitewnych: - do Matki Boskiej aby pośredniczyła u swego Syna - do Syna Bożego o wysłuchanie modlitwy, o dobrobyt w życiu ziemskim i wieczne życie po śmierci...
Renesansowa wizja człowieka zawarta w pismach filozofów, tekstach pisarzy i dziełach plastycznych.
Renesansowa wizja człowieka zawarta w pismach filozofów, tekstach pisarzy i dziełach plastycznych. Epoka poprzedzająca renesans, czyli średniowiecze, to okres ciemnoty, zabobonów i teocentryzmu - poglądu na świat opierającego się na nauce...
Wieś w literaturze renesansu
Polska wieś została ukazana w literaturze na różne sposoby,poszczególni autorzy skłonili się w stronę jej idealizowania, lub zupełnie przeciwnie –opisali ją bardzo realistycznie.. Jedni ukazywali wieś jako krainę szczęścia, przyjemności i...
Renesans - ogólne podsumowanie
1.Realizm i satyra w „Krótkiej rozprawie” M.Reja Utwór napisany przez Mikołaja Reja w 1543 roku, jedno z najwybitniejszych jego dzieł. Jest to satyra na szlachtę i duchowieństwo, napisana w formie dialogu. Utwór stanowi wykład "egzekucji praw i...
Jacy bylismy, jacy jesteśmy? Mitologizacja czy obiektywizm? W poszukiwaniu prawdy o Polakach.Twoje refleksje na podstawie wybranych utworów.
Zapewne każdy z nas zastanawiał się kiedyś jak wyglądali jego przodkowie żyjący na ziemiach polskich przed laty. Jak się ubierali, jakie wyznawali poglądy oraz w jakim otoczeniu przyszło im się rozwijać. Bardzo dużo możemy się dowiedzieć z...
Wzorce parenetyczne renesansu
Wzorce parenetyczne renesansu to Wzorowy ziemianin, przedstawiany głównie u Reja, choć także w "Pieśni świętojańskiej o Sobótce" Jana Kochanowskiego a) " Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem " to satyra na...
Różne oblicza wsi w literaturze polskiej
Różne oblicza wsi w literaturze polskiej Wieś staje się tematem literackim już w literaturze staropolskiej. Od samego początku można też wyodrębnić dwa różne spojrzenia na wieś i tematykę wiejską. Już w mitologii znany był motyw Arkadii krainy...
Motyw arkadii w literaturze.
Wstęp do motywu ARKADIA Naturalna tęsknota człowieka za beztroskim i szczęśliwym życiem ma długą tradycję. Już w czasach starożytnych istniała pamięć o mitycznym „złotym wieku” i utraconych na zawsze krainach szczę ścia, gdzie człowiek beztroski...
Bóg, człowiek i świat w twórczości renesansowej.
Najbardziej znamienną cechą ludzi a także twórczości odrodzenia było wszechstronne zainteresowanie człowiekiem i sprawami ludzkimi. Z zainteresowaniem tym liczyło się odrzucenie ideału życiowego, norm obyczajowych i rygorów wytworzonych przez...
Kim jest człowiek? Napisz, wykorzystując różne teksty kultury dawnej i współczesnej.
Człowiek od początku swojego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. „Kim i dlaczego tu jestem?” – takie pytania zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...
Znane ci wzorce literackie a ludzkie dążenie do doskonałości. Pokaż historyczną zmienność pojmowania doskonałości.
DOSKONAŁOŚĆ, czyli jak podaje definicja: * „najwyższy stopień cech dodatnich, bycie doskonałym, brak wad; idealność, wzorowość”, tak naprawdę nie może odnosić się do człowieka. Nie można użyć tego określenia, gdy mówimy o nas – ludziach, gdyż...
Portret Rejowego człowieka poczciwego
Mikołaj Rej jest określany mianem " ojca polskiej literatury". W swoich utworach ( " Żywot..." i "Krótka rozprawa...") podjął temat wsi. "Żywot człowieka poczciwego" Reja jest utworem parenetycznym - czyli propagującym pewien wzór osobowości,...
Krótka ściąga na maturę ze wszystkich epok.
ANTYK Iliada. Achilles, Agamemnon, Menelaos, Odyseusz, Nestor. Troja: Hektor, Parys, Priam, Eneasz. Bog: Zeus, Apollo, Atena, Hera, Ares, Posejdon. Agamemnon zabiera Ach. Bryzeide, ten sie dołącza po śmierci Patroklesa. Tyrtajos „Rzecz to...
Człowiek renesansowy- poczciwy
Człowiek, Bóg i śmierć – sama kolejność odzwierciedla już w pewnym stopniu idee renesansu. Jeszcze w epoce poprzedniej, czyli średniowieczu, hierarchia ta musiałaby wyglądać następująco: Bóg, śmierć, człowiek. To jedna z ważniejszych różnic między...
Dworek w literaturze
KONSPEKT Dworek w literaturze. - W literaturze polskiej dworek szlachecki i życie jego mieszkańców jest więc obecny w każdej epoce. - Literatura przynosi albo wielbienie, albo krytykę ziemiańskiego stylu życia. Dworków szlacheckich znaleźć...
Dydaktyzm w literaturze nowożytnej
Celem literatury jest dydaktyzm. Literatura staropolska posługiwała się parenezą, tzn. pouczała pokazując wzór do naśladowania. W Średniowieczu istniały wzorce osobowe świeckie (rycerza doskonałego i mądrego władcy) oraz religijne (asceci i...
Literackie fascynacje Bogiem w średniowieczu, renesansie i baroku. Dlaczego człowiek potrzebuje Boga i jakiego Boga pragnie poznać: stwórcę, pocieszyciela, brata, przyjaciela...? Twoje rozważania.
Gdyby Bóg nie istniał, Należałoby go wymyślić. Voltaire Zdanie to jest tak samo prawdziwe dla buddystów, chrześcijan i ateistów. Bo w słowie Bóg zawierają się pojęcia takie jak nadzieja, szczęście, przyjaźń, miłość, cel. Wiara jest nam...
„Szczęście każdy nosi w sobie” Bolesław Prus. Odwołując się do różnych koncepcji szczęścia przedstawionego w literaturze zgódź się lub podejmij z nimi polemikę.
Szczęścia nie można zdefiniować w prosty sposób, ponieważ, każdy człowiek inaczej je postrzega. Źródłami szczęścia mogą być takie wartości jak zapewnienie sobie dobytku, rodzina, wyzbycie się trosk, miłość, praca, wierność wyznawanym przez siebie...
Renesansowa koncepcja życia w świetle poznanych utworów
Renesans przesiąknięta humanizmem i antropocentryzmem epoka tak wyraźnie odróżnia się od panującego jeszcze dwieście lat temu w Europie średniowiecza. Począwszy od XV w następuje odradzanie się kultury starożytnej. Nowe podejście do Boga, świata ,...
Mikołaj Rej
Mikołaj Rej - nurt szlachecki Mikołaj Rej - nurt szlachecki (1505-1569) autor sławnego powiedzenia: “A niechaj narodowie wżdy postronni znają, / Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają” całym swym pisarstwem i działalnością publiczna pozostał mu...