Przemówienie na temat etyki i moralności ("Żywot człowieka poczciwego" a czasy współczesne)

Zgromadziliśmy się na tym szkolnym apelu, ponieważ chciałabym wygłosić swoją opinię na temat moralności i etyki człowieka we współczesnym świecie. Pod słowem „moralność” kryją się wszelkie wyobrażenia o tym, co jest dobre, a co złe. Często też zachowania ludzi są określane przez innych jako moralne, bądź niemoralne. W tej kwestii wiele zmieniło się. Oceniamy innych, ale czy sami sobie nie mamy nic do zarzucenia? Pewne zdarzenia, które w XXI w. są na porządku dziennym, kiedyś byłyby nie do pomyślenia. Teraz każdy z osobna kreuje swoje zasady, według których żyje. Coraz więcej zachowań „złych” staje się prawidłowymi. Nie można więc nie powiedzieć, iż na przestrzeni lat moralność człowieka podupadła. Swoją wypowiedź oprę o tekst „Żywot człowieka poczciwego”, który napisał znany nam wszystkim pisarz Mikołaj Rej.
Twórca w ówczesnych czasach, w wieku XVI, zauważył pewne zmiany w etyce ludzi. Być może dlatego jego dzieło jest swego rodzaju zbiorem zasad poruszających ten problem. Znajduje się w nim wiele cennych wskazówek czy też rad. Jedna z nich brzmi: „Starajże się o przyjaźń nie tylko tych powinowatych swych, ale i postronnych”. Należałoby więc dbać o kontakty międzyludzkie, starać się zyskać przyjaźń, sympatię i uznanie nie tylko wśród rodziny, ale reszty społeczeństwa. Niestety, tak naprawdę wcale nie szanujemy siebie nawzajem. Gdyby tak było, nie zdarzałoby się choćby w naszej szkole tyle kłótni o błahe sprawy, kończących się bójkami. Czynimy sobie nawzajem wiele złośliwości i przykrości, zamiast zdobywać przyjaciół, zjednujemy sobie wrogów. Nieraz na pewno ktoś zwrócił się do nas o pomoc i zapewne to wielokrotnie zdarzy się w przyszłości. Ile razy odmówiliśmy? Faktycznie, przecież jeśli nie przekażemy komuś jakichś informacji, my wyjdziemy na tym lepiej znając całą sprawę ze szczegółami. A osoba, której nie chcieliśmy pomóc wyjdzie na tą gorszą, głupszą. Złorzeczymy sobie i za wszelką cenę staramy się być lepsi. Moi drodzy, co ma na celu takie wybijanie się kosztem innych ludzi? U kogo tym zapunktujemy? O tym mówił także Rej: powinniśmy być uczynni wobec wszystkich. Każdy człowiek, który potrafi poprosić o wsparcie, w pełni zasługuje na nie. Kiedy my nie będziemy stronić od niesienia pomocy, sami też ją uzyskamy. Pamiętajmy jednak, że mimo wszystko należy się za nią odwdzięczyć. Musimy zawsze spłacać długi i być zadowolonym, że w ogóle mogliśmy je u kogoś „zaciągnąć”. Kiedy ktoś zadbał o nasze dobro- koniecznie odpłaćmy się tym samym. Toteż należy również brać pod uwagę nasz kraj: Polacy walczyli o niepodległość, wspierali w wojnach inne narody. Dzięki nim, teraz żyjemy w wolnym państwie. A czy my interesujemy się Polską? W dzisiejszych czasach wielu młodych mężczyzn odstępuje od przyłączenia się do wojska. Mikołaj Rej w swoim dziele wyraźnie podkreślił, iż zawsze powinno się być przygotowanym do obrony granic. Należałoby też czasem okazać sojusz innym państwom. Ponadto w naszym kraju króluje obecnie zagmatwane środowisko polityczne; rządzący nie dbają o dobro ludzi, lecz próbują zwyciężyć konkurencyjne partie. Ilu dorosłych patrzy na to obojętnie? A ilu z nas będzie tak ignorowało losy Polski w przyszłości? Nie zdziałamy nic w pojedynkę, ale czy tysiące ludzi nie są w stanie zapobiec dalszemu oczernianiu, a wręcz ośmieszaniu państwa? My też wkrótce będziemy mieli szansę wprowadzać pewne zmiany. Musimy więc już w tej chwili o tym pamiętać. Teraz przejdę na inny temat. W tekście „Żywot człowieka poczciwego” zawarta jest następująca myśl: „Załamujże w sobie twardym wędzidłem wszytki pożądliwości cielesne”. Tu nasuwa się kolejny problem współczesnego społeczeństwa. Niestety- nie stronimy od uciech dobrego stołu. Nie rezygnujemy też z alkoholu, papierosów- będąc jeszcze w gimnazjum. Musimy jednak zachować pewien umiar, znać granice. Nie chcemy sobie przecież wyrobić negatywnej opinii. Jednak na spotkaniach ze znajomymi czy z rodziną uważamy być może, że nasze łakomstwo to nic złego. Jednak innym takie zachowanie zapada w pamięć jako niemiłe i niekulturalne. Następnym razem nie zostaniemy więc uwzględnieni na liście gości. Czy nie warto więc dla samego siebie ograniczyć zachcianki? Nie wspominając już o publicznym spożywaniu alkoholu- to, dla niektórych, jest zjawiskiem po prostu oburzającym. Trudno będzie później zyskać sobie przyjaźń kogoś, kto naszą osobę kojarzy z tą czy inną używką. Poza tym, jaki szanujący się chrześcijanin zachowałby się w ten sposób? Oczywiście nie mam na celu obrażenia tych, którzy są wyznawcami innych religii, poza katolicyzmem. Jednakże coraz więcej z nas odstępuje od wiary. O tym mówi także Rej. Musimy brać pod uwagę fakt, iż Bóg stworzył nas na swoje podobieństwo. Czy to do niczego nie zobowiązuje, moi drodzy? Przecież nie możemy ignorować tego faktu. Tym bardziej, że po naszej śmierci oceni nas właśnie Stwórca. Za sposób w jaki szliśmy przez życie, za swoje dobre bądź złe uczynki zostaniemy przez niego nagrodzeni lub ukarani. Przyjaciele, pracujemy na to całe lata. Czyż zasady moralności i etyki, nie są swego rodzaju planem tego prawidłowego życia?
Toteż porównajmy właśnie tekst M. Reja z obecnymi zasadami moralności. Czy oby na pewno takowe dla nas jeszcze istnieją? Czy nie zatraciliśmy tego właściwego planu? Prawie nikt dziś nie przestrzega tych reguł tak, jak znaczna większość ludzi kiedyś. Warto zastanowić się nad tym i zmienić coś. Nasza etyka już teraz popada w ruinę, a to my jesteśmy przyszłością kraju.
Dziękuję serdecznie za cierpliwe i uważne wysłuchanie moich słów. Mam nadzieję, że moje słowa należycie zobrazowały problem i nakłoniły Was, Moi Drodzy, do pewnych przemyśleń.