Symbolizm
Taniec
JASIEK Aże ochrypły od krzyku Chyćcie broni, chyćcie koni!!!! A za dziwnym dźwiękiem weselnej muzyki wodzą się liczne, przeliczne pary, w tan poważny, spokojny, pogodny, półcichy – że ledwo szumią spodnice sztywno krochmalone, szeleszczą długie wstęgi i stroiki ze świecidełek podzwaniają – głucho tupocą buty ciężkie – taniec ich tłumny, że zwartym kołem stół okrążają, ocierają o się, w ścisku, natłoczeni JASIEK Nic nie słysom, nic nie słysom, ino granie, ino granie, jakieś ich chyciło...
Ogród
Zakwitały marcinki przy drewnianym płotku Tyś się temu przyglądał mój szanowny kotku Tyś widział martwą osę i dwie muchy w locie I brzozę tę co zmarła tuż przy owym płocie Ja tam dół wykopałem tyś zasnął w tym dole Krążyły nad nim osy w swoim wielkim kole (...) Brzozy żaby marcinki wszystko jest tożsame Wszystko wchodzi wychodzi przez ogromną bramę Przez bramę brzóz marcinków i gnijących jeży Może tam coś jest jeszcze – coś w co nikt nie wierzy (Jarosław Marek Rymkiewicz, Ogród...
Podróż
Jeśli wybierasz się w podróż niech będzie to podróż długa wędrowanie pozornie bez celu błądzenie po omacku żebyś nie tylko oczami ale także dotykiem poznał szorstkość ziemi i abyś całą skórą zmierzył się ze światem Zaprzyjaźnij się z Grekiem z Efezu Żydem z Aleksandrii poprowadzą ciebie przez uśpione bazary (Zbigniew Herbert, Podróż ) Wiem, że muszę wypatrzyć w nicość śniącą się drogę. Odchodzimy gdzieś co chwila i co chwila brak nam lic... (Bolesław Leśmian, W nicość śniąca...
Prądy literackie Młodej Polski
Impresjonizm – w literaturze przejawiał się jako przekonanie,że świat zewnętrzny powinien być pokazywany przez jednostkę, a więc podkreślać jej indywidualne odczucia. Kładziono duży nacisk na nastrojowość tekstu. Parnasizm – kierunek w poezji francuskiej; w Polsce tworzył tak Zenon Przesmyki-Miriam. Poezja miała być zobiektywizowana, czyli przede wszystkim opisowa. Inspiracje czerpano z kultur archaicznych i egzotycznych. Bliskie im było hasło „sztuka dla sztuki” ze względu na...
Siew, sadzenie
Sadźmy, przyjacielu, róże! Długo jeszcze, długo światu Szumieć będą śnieżne burze, Sadźmy je przyszłemu latu! My, wygnańcy stron rodzinnych, Może już nie ujrzym kwiatu, A więc sadźmy je dla innych, Szczęśliwszemu sadźmy światu! (Seweryn Goszczyński, Przy sadzeniu róż ) Motyw siewu i sadzenia ma w tekstach kultury zwykle znaczenie symboliczne. Występuje zarówno w Biblii , mitologii, jak i bardziej współczesnych tekstach kultury.
Chocholi taniec
Tańcem marazmu jest też symboliczny chocholi taniec z Wesela Wyspiańskiego. Gości usypia czy też pogrąża w swoistym letargu muzyka Chochoła. Taniec ten symbolizuje uśpienie, bezwolność, niemożność czynu. Ma szczególną wymowę w zjednoczonym szlachecko-chłopskim świecie na weselu, na którym duchy zapowiedziały wielki narodowy zryw – nie doszło jednak do niego wskutek chaosu, anarchii, sporów, braku organizacji oraz prawdziwego zjednoczenia (symbolem zaprzepaszczenia szansy było zgubienie...
Proza Żeromskiego i Nałkowskiej
Twórczość Stefana Żeromskiego, powstająca w głównej mierze w czasach Młodej Polski, niewiele miała wspólnego z modernistyczną koncepcją sztuki. Żeromski konsekwentnie sięgał wprawdzie po ówczesne techniki artystyczne (symbolizm, impresjonizm,...
Opracowanie pytań na maturę ustną z Młodej Polski.
1.Impresjonizm-kierunek w sztuce, którego celem było oddawanie nastrojów, uczuć, wrażeń. W poezji łączenie w opisie róznych wrażeń zmysłowych, tworzenie nastroju, ulotności chwili. Cechuje się także subiektywizmem. W malarstwie stosowanie barw...
K. Przerwa-Tetmajer "Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej" - interpretacja.
Wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera jest wierszem spokojnym, przepełnionym smutkiem. Podmiot liryczny opisując krajobraz, który widzi ze szczytu góry, wyraża nostalgię i tęsknotę, dzięki czemu buduje wyjątkowy nastrój wiersza. Utwór ten nie...
Nastroje młodopolskie w poezji tego okresu.
Przełom wieku na zachodzie Europy przyniósł nastroje zagrożenia, niepokoju i pesymizmu. Młode pokolenie końca wieku XIX czuło się zawiedzione. Ideały poprzedniej epoki doprowadziły do przerostu w sferze materialnej, utrwalenia się pozycji...
Tetmajer, Kasprowicz, Staff - krótkie opisy wybranych wierszy.
Kazimierz Przerwa-Tetmajer „Koniec wieku XIX” Bohater jest zniechęcony, nie potrafi znaleźć drogi, którą mógłby kroczyć, jest rozczarowany. Głównym kierunkiem oddającym treść wiersza jest dekadentyzm. „Nie wierzę w nic” Podmiot liryczny ma...
Gospodarka Polski na tle przemian ekonomicznych w Europie w XIX wieku
Cesarz Wilhelm II miał jak najbardziej powody, żeby nazwać XIX wiek "wspaniałymi czasami", gdyż lata XIX wieku to okres głębokich przemian, obejmujący wszystkie dziedziny działalności człowieka- począwszy od nauki, a kończąc na muzyce i...
O symbolu i symbolizmie.
Młoda Polska to epoka mająca miejsce pod koniec XIX wieku (1890- 1918). Na określenie tej epoki używano wielu równoważnych i wymiennych nazw: modernizm, neoromantyzm, dekadentyzm, impresjonizm i symbolizm. Każdy z tych terminów ma...
Przeżycia czytelnicze jako element biografii bohatera literackiego.
W książce, jak w życiu, wszystko ma swoją przyczynę. Do czynów popychają nas nasze emocje, czyli to, co czujemy. Źródeł emocji może być wiele, ale jednym z nich, jakże zapomnianym w tych czasach, a przecież takim skutecznym, są książki. Od dawien...
„To, co było, może przyjść” – przedstaw „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jako próbę diagnozy niedomagań społecznych
Stanisław Wyspiański jest twórcą wszechstronnym, który pragnął i umiał w dziele swojego życia połączyć kilka dziedzin sztuki w znakomitą całość. Ojciec Wyspiańskiego był rzeźbiarzem, a osobowość artysty kształtowały Kraków i ówczesna Galicja....
Czy sztuka powinna być jednoznaczna, czy wieloznaczna? Głos za lub przeciw.
Symbolizm jest niewątpliwie młodopolskim terminem literackim. Zastanawiając się nad jego miejscem w kulturze nie można pominąć twórców tej epoki, którzy w swych dziełach pokazali symboli najwięcej, Ci autorzy to mistrz pióra-Stanisław Wyspiański i...
Maciej Boryna jako gospodarz, ojciec, mąż, symboliczny charakter śmierci
Maciej Boryna to główny bohater powieści Władysława Reymonta “Chłopi”. Poznajemy go jako 58 -letniego wdowca z 4 dzieci. Maciej jest najważniejszym gospodarzem we wsi. Wiejska gromada uważa go za przywódcę. Jego postać została przedstawiona w...
Biografie, które mogą się przydać; Weir, Leszczyński, Kieślowski, Altman, Ibsen, Chesterton, Vesaas, Eco
Eco Umberto (1932-), włoski teoretyk literatury, beletrysta. Profesor semiotyki na uniwersytecie w Bolonii. Debiutował w 1956 rozprawą na temat średniowiecznej estetyki. Autor wielu prac naukowych, m.in.: La struttura assente (Nieobecna...
Młoda Polska - opracowanie epoki.
IMPRESJONIZM, Kierunek w kulturze europejskiej ostatniego 30-lecia XIX w. i początku XX w., zainicjowany w sztukach plastycznych (zwłaszcza w malarstwie), mający swoje odpowiedniki w literaturze i muzyce. 1. LITERATURA. W liryce (P....
Oczekiwanie na spełnienie się złudnych nadziei w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.
Dramat „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jest zwierciadłem w którym odbija się Polska. Tematem tego utworu jest polskie społeczeństwo- inteligencja i chłopi. Ci pierwsi postrzegają wieś (Bronowice) w której odbywa się tytułowe wesele na swój...
Notatka- Chłopi - Jądro ciemnosci - Ludzie Bezdomni - Przedwiosnie - Granica - Ferdydurke
Notatka do przygotowania na sprawdzian - skrótowe informacje - ZAŁĄCZNIK! CHŁOPI NATURALIZM • Dosadność, drobiazgowość odtworzonej rzeczywistości pozwala na wniknięcie w strukturę świata przedstawionego • Bogate realia życia wsi •...
Filozoficzne źródła kultury modernizmu. Na wybranych przykładach omów związki literatury i filozofii tego okresu.
Modernizm to jedna z nazw kultury przełomu XiX i XX wieku, określonej jako Młoda Europa czy Młoda Polska. Jak w każdej epoce, wiele dzieł wywodzi się z filozofii, które odzwierciedlają się w utworach literackich tego czasu? Termin ten przede...
G. Apollinaire celowanie
Wiersz G. Appolinaire'a jest utworem bazującym na założeniach nurtu futurystycznego. Wiersz, jak można na pierwszy rzut oka zauważyć nie posiada prawie wogóle rymów, natomiast sam wiersz zapisany jest w postaci kaligramu, jest to typowy wiersz...
Antropologia
ANTRPOLOGIA KULTUROWA – dział nauk społecznych zajmująca się człowiekiem jako twórcą kultury i istotą społeczną. Zakres przedmiotowy antropologii kulturowej ujmowany jest w zależności od sposobu rozumienia pojęcia kultury. AK dąży do...
Opracowanie epoki Młoda Polska
Młoda Polska Charakterystyka wstępna.1)Nazwy stosowne dla określenia literatury oraz nowych trendów w sztuce przełomu XIX i XX w. (rozwijającej się w latach 1881-1918): a) Młoda Polska-od cyklu artykułów napisanych przez A. Górskiego, a...
"Ludzie bezdomni" jako powieść modernistyczna.
Epoka Młodej Polski jest również określana mianem modernizmu <moderne – nowoczesny> lub neoromantyzmu przez pokrewieństwo z romantyzmem. Żeromski w swojej powieści wykorzystał metodę realistyczno- naturalistyczną i stworzył dzieło o...
Zagadnienia z Młodej Polski
zagadnienia z Młodej Polski prądy artystyczne: 1) impresjonizm - subiektywizm - synestezja 2) symbolizm 3) ekspresjonizm Edward Munch "Krzyk" 4) estetyzm 5) parnasizm 6) realizm 7) naturalizm filozofia: Artur...
Pisarze drugiej połowy XIX w. próbują realizować zasadę typowości "wcielając to co ogólne w to co jednostkowe".
Henryk Markiewicz dowodzi, że pisarze II połowy XIV w. próbują realizować zasadę typowości "wcielając to co ogólne, w to, co jednostkowe". Na wybranych przykładach dowieź słuszności bądź niesłuszności tej opinii. Druga połowa XIX w....
Polacy i Polska w "Weselu".
Genezą utworu stało się wesele Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną w pod-krakowskich Bronowicach w listopadzie 1900r. Postaci można podzielić na osoby (rzeczywiste) i osoby dramatu (zjawy). Głównymi osobami są: Pan i Panna Młoda,...
Sztuka epoki modernizmu słusznie nazywana mianem neoromantyzmu.
Modernizm, Młoda Europa, Młoda Polska, neoromantyzm, symbolizm - istnieje bardzo dużo nazw którymi można określać okres końca XIX w. Jednak są to tylko nazwy i nie powinny być dla nas najważniejsze. Prawdziwy problem tkwi w tym czy epoka ta...
Jan Kasprowicz - życie i twórczość.
Życiorys: Jan Kasprowicz urodził się 12 grudnia 1860 roku w Szymborzu pod Inowrocławiem, zmarł 1 sierpnia 1926 roku w Poroninie. Był poetą, dramaturgiem, krytykiem, tłumaczem. Syn chłopa analfabety. Od 1870 roku uczył się w pruskich gimnazjach...
Prądy artystyczne w okresie Młodej Polski.
PRĄDY ARTYSTYCZNE DEKADENTYZM - ogólnoeuropejski prąd duchowy charakterystyczny dla ostatniego dwudziestolecia XIX w. Wyrażał się w postawie pesymistycznej i indywidualistycznej oraz poczuciu słabości duchowej. - Kształtowany przez ówczesną...
Rozważania nad słowami Kazimierza Wyki dotyczącymi symbolu.
Kazimierz Wyka uważał, że „symbol to przede wszystkim synteza jako przeciwstawienie sztuki analitycznej, synteza dosięgająca najwyższych rozmiar". Rozważ tę wypowiedź na podstawie twórczości młodopolskiej. W epoce neoromantyzmu,...
Mity obalone, mity zbudowane - "Wesele" Wyspiańskiego.
"Wesele" Wyspiańskiego uznawane jest za pierwszy utwór, w którym obalone zostają odwieczne mity funkcjonujące w polskim społeczeństwie. Czy tak jest naprawdę? Jeżeli tak, to jakie wyobrażenia zostają w tym dramacie zmienione? Pod...
Ewolucja postaw twórczych w okresie Młodej Polski na wybranych przykładach.
Do podstawowych kierunków literackich i artystycznych okresu Młodej Polski należą przede wszystkim symbolizm – którego zwolennicy, posługując się symbolami starali się sugerować uczucia, stany i emocje niewyrażalne słowem. Symboliści często...
"Bo też czasy były jakby urodzone dla poezji i sztuki, dla sztuki czystej, refleksyjnej i filozoficznej" rozważania.
Wraz ze schyłkiem pozytywizmu, epoki powieściopisarzy i racjonalistów rozpoczął się nowy okres w literaturze polskiej nazywany Młodą Polską. Z nim pojawiły się nowe koncepcje sztuki i liryki. Zmieniły się programy: determinizm, ewolucjonizm oraz...
Ogolnie o XX leciu miedzywojennym
XX lecie miedzywojenne I Wojna Światowa zmieniła sytuacje i pozycje wielu państw. Niektóre stały się niepodległe inne zbiedniały, a jeszcze inne pogrążyli się w haosie. Bardzo duzy wpływ na ówczesna sytyacje miała też rewolucja w Rosi. W...
Dulszczyzna - "Moralność Pani Dulskiej".
W dramaturgii Młodej Polski wyróżnia się dwa główne nurty: · Pierwszy z nich to naturalistyczny – kontynuujący tradycję realistycznego dramatu pozytywistycznego. · Drugi to symboliczny – tworzący się pod wpływem nowej dramaturgii europejskiej,...
Typy dramatów młodopolskich
Istniały dwa zasadnicze typy dramatów - symboliczny i naturalistyczny oraz dodatkowo ekspresjonistyczny. Przykład pierwszego stanowi "Wesele". Wyspiański zachowuje starożytną zasadę trzech jedności - miejsca, czasu, akcji. W jednej scenie nie ma...
Nowy typ powieści - "Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego.
Powieść tę oddano do druku w 1899 roku, ukazała się w 1900 roku. Została znakomicie przyjęta, natychmiast ukazało się drugie wydanie. Żeromski, mimo iż przygotowywał się do pisania poprzez dokładne studia, zbieranie materiałów faktograficznych...
Pytania i odpowiedzi z Młodej Polski.
1. Odwołując się do wybranych przykładów wyjaśnij pojęcia: noeromantyzm, modernizm, Młoda Polska. - modernizm - termin często używany wymiennie z określeniem Młoda Polska; przejęty został z literatury zachodniej na oznaczenie całości zjawisk...
Nurty Młodej Polski.
Dekadentyzm: • schyłkowość • uważano, iż kultura, cywilizacja i ludzka moralność dążą do upadku w świecie myśli kategoriami zysku i opłacalności • postawa była mieszaniną pesymizmu, zwątpienia w celowość istnienia i negacji nauki, postępu •...
"Wesele" jako bolesny obrachunek poety ze współczesnością.
Stanisław Wyspiański to młodopolski neoromantyk nawiązujący stale do świadomości narodowej pierwszej połowy XIX wieku. Jego postać jest nierozelwalnie związana z Krakowem, gdzie spędził całe życie. Całą wrażliwość artystyczną i osobowość twórczą...
Dokonując analizy fragmentu powieści Elizy Orzeszkowej "Nad Niemnem", rozważ, czym dla człowieka może być praca.
„Celem życia ludzkiego jest szczęście, któż z nas jednak wie, jak je osiągnąć?” – pytanie to zadaje już w oświeceniu Jean Jacques Rousseau w „Listach moralnych”. Przez stulecia liczni twórcy : poeci i prozaicy starali się znaleźć odpowiedź,...
Symboliczny interakcjonizm Herberta Blumera
Twórcy teorii i jej korzenie konceptualne Teoria interakcjonizmu symbolicznego należy do szerszego paradygmatu tzw. socjologii interpretatywnej , nawiązującej do tradycji socjologii humanistycznej. Obok teorii strukturalno - funkcjonalnej i...
"Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego jako powieść modernistyczna.
Epoka Młodej Polski określana jest też mianem modernizmu od moderne - nowoczesny lub neoromantyzmu pokrewieństwo z romantyzmem. Powieści tej epoki nie dają tak szerokiego i plastycznego obrazu społeczeństwa, jaki dawały powieści poprzedniego -...
Kierunki charakterystyczne dla Młodej Polski oraz ich realizacja w liryce tego okresu
Kierunki FILOZOFICZNE: nietzscheanizm, schopenhaueryzm, bergsonizm. ARTYSTYCZNE: symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm, dekadentyzm, naturalizm. FILOZOFICZNE NIETZSCHEANIZM : twórca Fryderyk Nietzsche. Nietzscheanizm -...
Młodopolskie nastroje i ich przejaw w poezji, prozie i sztuce.
Termin "Młoda Polska", przyjęty jako nazwa epoki, która nastąpiła po pozytywizmie, wydaje sie najtrafniejszy, najlepiej przylegajacy do zespołu zjawisk artystycznych, a także kulturalno-społecznych, które wystąpiły na naszych terenach na...
Geneza Młodej Polski.
Geneza Młodej Polski: Już pod koniec lat osiemdziesiątych XIX w. wyraźnie narasta krytyka programu pozytywistycznego, którą podejmują nie tylko zwolennicy nowych przeobrażeń w literaturze i sztuce, ale i sami pozytywiści. Atakom podlega nie...
Młoda Polska - pojęcia.
synestezja – połączenie różnych typów doznań zmysłowych; przypisywanie jakiemuś zmysłowi wrażeń odbieranych innym zmysłem symbolizm – kierunek w literaturze i sztuce, który charakteryzował się opisywaniem tego, co ważne i niewyobrażalne za...