Symbolizm
Siew, sadzenie
Sadźmy, przyjacielu, róże! Długo jeszcze, długo światu Szumieć będą śnieżne burze, Sadźmy je przyszłemu latu! My, wygnańcy stron rodzinnych, Może już nie ujrzym kwiatu, A więc sadźmy je dla innych, Szczęśliwszemu sadźmy światu! (Seweryn Goszczyński, Przy sadzeniu róż ) Motyw siewu i sadzenia ma w tekstach kultury zwykle znaczenie symboliczne. Występuje zarówno w Biblii , mitologii, jak i bardziej współczesnych tekstach kultury.
Taniec
JASIEK Aże ochrypły od krzyku Chyćcie broni, chyćcie koni!!!! A za dziwnym dźwiękiem weselnej muzyki wodzą się liczne, przeliczne pary, w tan poważny, spokojny, pogodny, półcichy – że ledwo szumią spodnice sztywno krochmalone, szeleszczą długie wstęgi i stroiki ze świecidełek podzwaniają – głucho tupocą buty ciężkie – taniec ich tłumny, że zwartym kołem stół okrążają, ocierają o się, w ścisku, natłoczeni JASIEK Nic nie słysom, nic nie słysom, ino granie, ino granie, jakieś ich chyciło...
Ogród
Zakwitały marcinki przy drewnianym płotku Tyś się temu przyglądał mój szanowny kotku Tyś widział martwą osę i dwie muchy w locie I brzozę tę co zmarła tuż przy owym płocie Ja tam dół wykopałem tyś zasnął w tym dole Krążyły nad nim osy w swoim wielkim kole (...) Brzozy żaby marcinki wszystko jest tożsame Wszystko wchodzi wychodzi przez ogromną bramę Przez bramę brzóz marcinków i gnijących jeży Może tam coś jest jeszcze – coś w co nikt nie wierzy (Jarosław Marek Rymkiewicz, Ogród...
Podróż
Jeśli wybierasz się w podróż niech będzie to podróż długa wędrowanie pozornie bez celu błądzenie po omacku żebyś nie tylko oczami ale także dotykiem poznał szorstkość ziemi i abyś całą skórą zmierzył się ze światem Zaprzyjaźnij się z Grekiem z Efezu Żydem z Aleksandrii poprowadzą ciebie przez uśpione bazary (Zbigniew Herbert, Podróż ) Wiem, że muszę wypatrzyć w nicość śniącą się drogę. Odchodzimy gdzieś co chwila i co chwila brak nam lic... (Bolesław Leśmian, W nicość śniąca...
Prądy literackie Młodej Polski
Impresjonizm – w literaturze przejawiał się jako przekonanie,że świat zewnętrzny powinien być pokazywany przez jednostkę, a więc podkreślać jej indywidualne odczucia. Kładziono duży nacisk na nastrojowość tekstu. Parnasizm – kierunek w poezji francuskiej; w Polsce tworzył tak Zenon Przesmyki-Miriam. Poezja miała być zobiektywizowana, czyli przede wszystkim opisowa. Inspiracje czerpano z kultur archaicznych i egzotycznych. Bliskie im było hasło „sztuka dla sztuki” ze względu na...
Chocholi taniec
Tańcem marazmu jest też symboliczny chocholi taniec z Wesela Wyspiańskiego. Gości usypia czy też pogrąża w swoistym letargu muzyka Chochoła. Taniec ten symbolizuje uśpienie, bezwolność, niemożność czynu. Ma szczególną wymowę w zjednoczonym szlachecko-chłopskim świecie na weselu, na którym duchy zapowiedziały wielki narodowy zryw – nie doszło jednak do niego wskutek chaosu, anarchii, sporów, braku organizacji oraz prawdziwego zjednoczenia (symbolem zaprzepaszczenia szansy było zgubienie...
Pisarze drugiej połowy XIX w. próbują realizować zasadę typowości "wcielając to co ogólne w to co jednostkowe".
Henryk Markiewicz dowodzi, że pisarze II połowy XIV w. próbują realizować zasadę typowości "wcielając to co ogólne, w to, co jednostkowe". Na wybranych przykładach dowieź słuszności bądź niesłuszności tej opinii. Druga połowa XIX w....
Polacy i Polska w "Weselu".
Genezą utworu stało się wesele Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną w pod-krakowskich Bronowicach w listopadzie 1900r. Postaci można podzielić na osoby (rzeczywiste) i osoby dramatu (zjawy). Głównymi osobami są: Pan i Panna Młoda,...
"Wesele" Wyspańskiego jako dramat symboliczny
Stanisław Wyspiański - charakterystyka Stanisław Wyspiański reprezentuje dramat symboliczny. Debiut wiązał się z utworem "Warszawianka". Był to tekst realistyczny bez elementów symbolicznych. Inne utwory to "Wesele", "Wyzwolenie". Dramaty ludowe...
Udowodnij, że "Wesele" jest typowym młodopolskim utworem.
Stanisław Wyspiański napisał „Wesele” między listopadem 1900 roku , a marcem 1901 roku. Inspiracją do napisania tego utworu były autentyczne uroczystości weselne, które odbyły się 20 listopada 1900 roku w podkrakowskich Bronowicach. Była to...
Sztuka epoki modernizmu słusznie nazywana mianem neoromantyzmu.
Modernizm, Młoda Europa, Młoda Polska, neoromantyzm, symbolizm - istnieje bardzo dużo nazw którymi można określać okres końca XIX w. Jednak są to tylko nazwy i nie powinny być dla nas najważniejsze. Prawdziwy problem tkwi w tym czy epoka ta...
"Wesele" jako bolesny obrachunek poety ze współczesnością.
Stanisław Wyspiański to młodopolski neoromantyk nawiązujący stale do świadomości narodowej pierwszej połowy XIX wieku. Jego postać jest nierozelwalnie związana z Krakowem, gdzie spędził całe życie. Całą wrażliwość artystyczną i osobowość twórczą...
Twórczość Stefana Żeromskiego.
Twórczość Stefana Żeromskiego, powstająca w głównej mierze w czasach Młodej Polski, niewiele miała wspólnego z modernistyczną koncepcją sztuki. Żeromski konsekwentnie sięgał wprawdzie po ówczesne techniki artystyczne (symbolizm, impresjonizm,...
Jan Kasprowicz - życie i twórczość.
Życiorys: Jan Kasprowicz urodził się 12 grudnia 1860 roku w Szymborzu pod Inowrocławiem, zmarł 1 sierpnia 1926 roku w Poroninie. Był poetą, dramaturgiem, krytykiem, tłumaczem. Syn chłopa analfabety. Od 1870 roku uczył się w pruskich gimnazjach...
Prądy artystyczne w okresie Młodej Polski.
PRĄDY ARTYSTYCZNE DEKADENTYZM - ogólnoeuropejski prąd duchowy charakterystyczny dla ostatniego dwudziestolecia XIX w. Wyrażał się w postawie pesymistycznej i indywidualistycznej oraz poczuciu słabości duchowej. - Kształtowany przez ówczesną...
"Krzak dzikiej róży" Jana Kasprowicza jako utwór młodopolski.
„Krzak dzikiej róży” to cykl IV sonetów wydanych w tomiku o tym samym tytule w 1898 roku. Kasprowicz wykorzystał klasyczną budowę sonetu. W dwóch pierwszych opisowych zwrotkach przedstawił krajobraz smreczyny, a w dwóch ostatnich – refleksyjnych...
Mity narodowe w "Weselu".
Wesele- polemika z mitami narodowymi. Stanisław Wyspiański jest autorem dramatu pt. "Wesele". W utworze tym autor zawarł pod pewnymi hasłami myśli które miały pobudzić społeczeństwo do działania. Można powiedzieć, że utwór ten jest...
Rozważania nad słowami Kazimierza Wyki dotyczącymi symbolu.
Kazimierz Wyka uważał, że „symbol to przede wszystkim synteza jako przeciwstawienie sztuki analitycznej, synteza dosięgająca najwyższych rozmiar". Rozważ tę wypowiedź na podstawie twórczości młodopolskiej. W epoce neoromantyzmu,...
Mity obalone, mity zbudowane - "Wesele" Wyspiańskiego.
"Wesele" Wyspiańskiego uznawane jest za pierwszy utwór, w którym obalone zostają odwieczne mity funkcjonujące w polskim społeczeństwie. Czy tak jest naprawdę? Jeżeli tak, to jakie wyobrażenia zostają w tym dramacie zmienione? Pod...
Próby zjednoczenia państwa Polskiego w okresie rozbicia dzielnicowego
Od połowy XIII w. a więc od okresu w którym rozbicie dzielnicowe doszło do szczytu, zaczęły narastać tendencje ku odbudowie jednolitego państwa. Wywodziły się one zarówno z przesłanek gospodarczych, politycznych i kulturalnych. Rozwój stosunków...
Obecność historii i symboli w "Weselu".
Wesele" Stanisława Wyspiańskiego jest dramatem symbolicznym, czyli takim, w którym oprócz realiów i zwykłych wyda-rzeń, ogromną rolę odgrywa warstwa symboliczna. Koncepcja dramatu to dwie warstwy: realistyczna i wizyjno-symboliczna, któ-re...
Wyjaśnij terminy: naturalizm, impresjonizm, symbolizm, secesja
naturalizm – kierunek, który kazał mówić prawdę o biologizmie ludzkim, cielesności i fizjologii, starości i śmierci – traktuje człowieka jak przedmiot badań impresjonizm – nazwa od obrazu Moneta „Impresja. Wschód słońca”. Młodzi twórcy epoki...
Ewolucja postaw twórczych w okresie Młodej Polski na wybranych przykładach.
Do podstawowych kierunków literackich i artystycznych okresu Młodej Polski należą przede wszystkim symbolizm – którego zwolennicy, posługując się symbolami starali się sugerować uczucia, stany i emocje niewyrażalne słowem. Symboliści często...
"Bo też czasy były jakby urodzone dla poezji i sztuki, dla sztuki czystej, refleksyjnej i filozoficznej" rozważania.
Wraz ze schyłkiem pozytywizmu, epoki powieściopisarzy i racjonalistów rozpoczął się nowy okres w literaturze polskiej nazywany Młodą Polską. Z nim pojawiły się nowe koncepcje sztuki i liryki. Zmieniły się programy: determinizm, ewolucjonizm oraz...
Ogolnie o XX leciu miedzywojennym
XX lecie miedzywojenne I Wojna Światowa zmieniła sytuacje i pozycje wielu państw. Niektóre stały się niepodległe inne zbiedniały, a jeszcze inne pogrążyli się w haosie. Bardzo duzy wpływ na ówczesna sytyacje miała też rewolucja w Rosi. W...
XX lecie międzywojenne informacje ogólne.
XX lecie międzywojenne FILOZOFIA: Motywacje czerpano z filozofii Nitzchego, jego motywacje do odrzucenia współczesnej kultury uznanej za zdegenerowaną. Zamiast niej Nitzche ukazywał piękno pogańskiego świata i człowieka mocnego, dynamicznego...
Teoria i praktyka modernistycznego symbolizmu.
Symbol towarzyszy ludziom od wieków. Pierwszym i zarazem najbardziej znanym symbolicznym utworem jest „Apokalipsa św. Jana”. Naszym zadaniem nie jest jednak odgadywanie treści zawartych w „Biblii”, ale przedstawienie na przykładach głównych...
Dulszczyzna - "Moralność Pani Dulskiej".
W dramaturgii Młodej Polski wyróżnia się dwa główne nurty: · Pierwszy z nich to naturalistyczny – kontynuujący tradycję realistycznego dramatu pozytywistycznego. · Drugi to symboliczny – tworzący się pod wpływem nowej dramaturgii europejskiej,...
Typy dramatów młodopolskich
Istniały dwa zasadnicze typy dramatów - symboliczny i naturalistyczny oraz dodatkowo ekspresjonistyczny. Przykład pierwszego stanowi "Wesele". Wyspiański zachowuje starożytną zasadę trzech jedności - miejsca, czasu, akcji. W jednej scenie nie ma...
Młodopolskie nastroje i ich przejaw w poezji, prozie i sztuce.
Termin "Młoda Polska", przyjęty jako nazwa epoki, która nastąpiła po pozytywizmie, wydaje sie najtrafniejszy, najlepiej przylegajacy do zespołu zjawisk artystycznych, a także kulturalno-społecznych, które wystąpiły na naszych terenach na...
Nowy typ powieści - "Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego.
Powieść tę oddano do druku w 1899 roku, ukazała się w 1900 roku. Została znakomicie przyjęta, natychmiast ukazało się drugie wydanie. Żeromski, mimo iż przygotowywał się do pisania poprzez dokładne studia, zbieranie materiałów faktograficznych...
Analiza i interpretacja utworu Jana Kasprowicza pt. "Krzak dzikiej róży".
Podobnie jak pozostałe wielkie utwory okresu Młodej Polski, również cykl czterech sonetów autorstwa Jana Kasprowicza pt. „Krzak dzikiej róży” posiada bardzo wiele możliwości interpretacji. Cykl ten to typowy przykład poezji symbolistycznej,...
Stanisław Wyspiański w „Weselu” pokazuje „Co się komu w duszy gra, co kto w swoich widzi snach”.
Słynny austriacki neurolog i psychiatra, Sigmund Freud dokonał analizy snów, każdemu z nich przypisując odpowiednie znaczenie. Udowadniał, że sny odzwierciedlają nasze ukryte marzenia, pragnienia, do których nie potrafimy głośno się...
Przeżycia czytelnicze jako element biografii bohatera literackiego.
W książce, jak w życiu, wszystko ma swoją przyczynę. Do czynów popychają nas nasze emocje, czyli to, co czujemy. Źródeł emocji może być wiele, ale jednym z nich, jakże zapomnianym w tych czasach, a przecież takim skutecznym, są książki. Od dawien...
„To, co było, może przyjść” – przedstaw „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jako próbę diagnozy niedomagań społecznych
Stanisław Wyspiański jest twórcą wszechstronnym, który pragnął i umiał w dziele swojego życia połączyć kilka dziedzin sztuki w znakomitą całość. Ojciec Wyspiańskiego był rzeźbiarzem, a osobowość artysty kształtowały Kraków i ówczesna Galicja....
Czy sztuka powinna być jednoznaczna, czy wieloznaczna? Głos za lub przeciw.
Symbolizm jest niewątpliwie młodopolskim terminem literackim. Zastanawiając się nad jego miejscem w kulturze nie można pominąć twórców tej epoki, którzy w swych dziełach pokazali symboli najwięcej, Ci autorzy to mistrz pióra-Stanisław Wyspiański i...
Ocena społeczeństwa polskiego w „Weselu”.
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jest dramatem symbolicznym. Pełne różnych znaków, widm i ukrytych znaczeń ma szeroki wachlarz poruszanej problematyki. Jednym z najważniejszych aspektów jest bez wątpienia obraz i ocena społeczeństwa polskiego w...
Interpretacja wiersza „Rozłączenie” Juliusza Słowackiego
Wiersz „Rozłączenie” Słowackiego ma charakter intymnego wyznania i przybiera formę listu, który podmiot liryczny pisze do ukochanej kobiety. Rolę listonosza spełnia „biały gołąb smutku”, ciągle przenosząc wieści. Słowa, które wypowiada „ja”...
Młoda Polska opracowanie lektur młodopolskich.
WESELE Przedst.2 warstw:inteligiencji i chłop. Bronowicka chata to scena narodow, wesele to pretekst do stawiania ważnych pyt.Autor zadaje pyt .współczesn . sobie społecz. 1)czy dorośliście do prawdziwego czynu wyzwolenia ojczyzny? 2)-II-...
Streszczenie "Ludzi bezdomnych".
Ludzie bezdomni Paryż, Warszawa, Cisy, Zagłębie, koniec XIX wieku. Tomasz Judym, syn biednego szewca warszawskiego z ulicy Ciepłej, absolwent warszawskiej medycyny, przebywając od piętnastu miesięcy na praktyce lekarskiej (chirurgicznej) w...
Dekadentyzm, symbolizm, impresjonizm w utworach Młodej Polski.
DEKADENTYZM – decadence to po francusku schyłek epoki, upadek. Sam dekadentyzm zaś to świadomość ostatecznego kryzysu kulturowego, przeżycia się wszystkich dróg rozwoju sztuki i myśli, a także wyczerpania możliwości rozwoju form artystycznych....
Sztuka okresu Młodej Polski.
W okresie Młodej Polski nastąpił intensywny i wszechstronny rozwój sztuk plastycznych, które ukształtowały się pod wpływem tych samych czynników co literatura. W dziedzinie sztuki nie sformułowano jednolitego programu artystycznego - w okresie tym...
Maciej Boryna jako gospodarz, ojciec, mąż, symboliczny charakter śmierci
Maciej Boryna to główny bohater powieści Władysława Reymonta “Chłopi”. Poznajemy go jako 58 -letniego wdowca z 4 dzieci. Maciej jest najważniejszym gospodarzem we wsi. Wiejska gromada uważa go za przywódcę. Jego postać została przedstawiona w...
Biografie, które mogą się przydać; Weir, Leszczyński, Kieślowski, Altman, Ibsen, Chesterton, Vesaas, Eco
Eco Umberto (1932-), włoski teoretyk literatury, beletrysta. Profesor semiotyki na uniwersytecie w Bolonii. Debiutował w 1956 rozprawą na temat średniowiecznej estetyki. Autor wielu prac naukowych, m.in.: La struttura assente (Nieobecna...
Młoda Polska - opracowanie epoki.
IMPRESJONIZM, Kierunek w kulturze europejskiej ostatniego 30-lecia XIX w. i początku XX w., zainicjowany w sztukach plastycznych (zwłaszcza w malarstwie), mający swoje odpowiedniki w literaturze i muzyce. 1. LITERATURA. W liryce (P....
Symbolizm, impresjonizm, realizm, naturalizm, ekspresjonizm w literaturze i sztuce Młodej Polski.
Okres w literaturze polskiej objęty datami 1890-1918 zwykło się nazywać Młodą Polską. Lecz określenie to mimo najszerszego znaczenia nie było jedynym stosowanym dla określenia tej epoki. Wielu twórców opowiadało się za innymi nazwami, starając się...
"Wesele" jako dramat narodowy.
Dramat Wyspiańskiego należy do kanonu najważniejszych utworów literatury polskiej, zakotwiczony jest bowiem głęboko w przestrzeni "przeklętych" polskich mitów narodowych. Z tego też względu stanowi w pewnym sensie tekst zamknięty, mało...
Proza Żeromskiego i Nałkowskiej
Twórczość Stefana Żeromskiego, powstająca w głównej mierze w czasach Młodej Polski, niewiele miała wspólnego z modernistyczną koncepcją sztuki. Żeromski konsekwentnie sięgał wprawdzie po ówczesne techniki artystyczne (symbolizm, impresjonizm,...
Opracowanie pytań na maturę ustną z Młodej Polski.
1.Impresjonizm-kierunek w sztuce, którego celem było oddawanie nastrojów, uczuć, wrażeń. W poezji łączenie w opisie róznych wrażeń zmysłowych, tworzenie nastroju, ulotności chwili. Cechuje się także subiektywizmem. W malarstwie stosowanie barw...
K. Przerwa-Tetmajer "Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej" - interpretacja.
Wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera jest wierszem spokojnym, przepełnionym smutkiem. Podmiot liryczny opisując krajobraz, który widzi ze szczytu góry, wyraża nostalgię i tęsknotę, dzięki czemu buduje wyjątkowy nastrój wiersza. Utwór ten nie...