Sarmatyzm
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Oświecenie jako epoka polemiki z sarmantyzmem.
Geneza oświecenia w Polsce związana jest z kryzysem sarmatyzmu oraz jego politycznymi i kulturalnymi skutkami. Należy do nich zaliczyć szlachecki republikanizm i parlamentaryzm za wszystkimi narosłymi przez wieki deformacjami. Krytykowano także...
Sarmatyzm dawny czy współczesny?
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na szesnastowiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. W...
Wacław Potocki - sarmata w dobrym tego słowa znaczeniu.
Szlachcicem - ziemianinem , osiadłym w odległym zakątku Podkarpacia , we wsi Łużyna , był najwybitniejszy satyryk polski XVII wieku , pisarz Sarmata , Wacław Potocki . Arianin , jak spora część szlachty w tych stronach , po wydaniu edyktu przeciw...
Interpretacja Serenady
„Serenada” Jana Andrzeja Morsztyna jest to utwór, który prezentuje zakochany mężczyzna pod oknem lub najczęściej balkonem swojej ukochanej. Nie jest to tekst wymawiany lecz śpiewany, gdyż ma nadać konkretna romantyczną atmosferę, która spowoduje,...
Barok w Polsce.
W kulturze polskiej wyróżniamy: wczesny barok (prebarok) od roku 1580 po 1620 schyłek panowania Stefana Batorego (1576-1586) i większa część panowania Zygmunta III Wazy (1587 - 1632); jest to czas poszukiwań i zróżnicowania kierunków poezji. w...
Polskie, arcypolskie. Podejmij dyskusję o tradycji narodowej jako szansie i wyzwaniu dla sztuki.
Tradycja odgrywała i odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu człowieka. Zasady postępowania oraz obyczaje, przekazywane z pokolenia na pokolenie, ukształtowały polską kulturę. Posiadamy wspaniały skarbiec narodowych pamiątek. Dzieje naszego narodu...
Matura z polakiego ustny
1.Charakterystyka zjawiska Sarmaty na podstawie „Pamiętników” J. Ch. Paska i utworów W. Potockiego. Ideologia sarmatyzmu oparta była na tezie renesansowych kronikarzy – historyków Miechowity i Marcina Bielskiego, którzy przypisywali polskiej...
Jaka jest przeciw złemu twoja tarcza człowiecze XX w.
Słowa Kazimierza Przerwy – Tetmajera były w czasach Młodej Polski manifestem dekadentów. Okazywało się, że nic nie jest w stanie obronić człowieka ani też zmusić go do działania: wiara, idee filozoficzne, praca czy nawet miłość. Ówczesny...
Tradycje sarmackie w kulturze polskiej: wartość czy hańba?
Aby odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie, należy najpierw wyjaśnić czym jest sarmatyzm jako ideologia i styl życia oraz zbadać jak powstał i jak ewoluował mit sarmacki. Początki mitu sarmackiego Z pojęciem sarmatyzmu kojarzy się nam...
Barok Polski. Sarmatyzm
Barok polski. Sarmatyzm Architektura i sztuki plastyczne Styl barokowy w polskiej sztuce rozwijał się w latach 1600-1710. Trady¬cyjnymi centrami sztuki były duże miasta: Kraków, Gdańsk, Wilno, Lwów, a od 1596 r. takim centrum stała się...
Opracowanie baroku
Człowiek- istota krucha;jedyna potęga to Bóg;religijność;metafizyka;mistycyzm;przemijanie Descrates- KARTEZJUSZ-twórca racjonalizmu Blaise Pascal ,,człowiek jest tylko trzciną, ale trzciną myślącą” Sonet- gatunek zawsze składa się z 14 wersów...
Barok.
Barok - połowa XVI w - koniec XVII wieku Nazwa epoki: Nazwa epoki pochodzi z języka portugalskiego i oznacza perłę o nieregularnym kształcie. Takie skojarzenie związane było z wymyślnymi, nietypowymi formami charakterystycznymi dla malarstwa i...
Barok - opracowanie epoki.
BAROK - koniec XVI w. – połowa XVIII w. 1. Kontrreformacja - lista ksiąg zakazanych, nakaz pokazywania scen religijnych, upadek piśmiennictwa, nietolerancja religijna. 2. Dwoistość postaw - zgoda na świat nietrwały szukanie wartości...
Sarmatyzm
Wiele narodów posiadało w średniowieczu teorię o swej mitologicznej genealogii. Przydawały one znaczenia i powagi odwołującym się do nich narodom w tym samym stopniu, co genealogie rodowe poszczególnym rodzinom. Również Polska szlachta w dobie...
Sarmatyzm.
Sarmatyzm Kulturę, światopogląd i obyczajowość szlachty polskiej od schyłku XVI do połowy XVIII w. określa się pojęciem sarmatyzmu. Po łacinie Sarmata oznacza 'członek koczowniczych plemion irańskich, zamieszkujących w starożytności stepy...
Sarmatyzm
SARMATYZM Historyjka o Sarmacji i wspólnym dziedzictwie mieszkańców ziem polskich, litewskich i ruskich w wielu miejscach mija się z prawdą. Ale potrzeba scementowania różnorodnego społeczeństwa uczyniła ją przydatną. Co więcej, jej popularność...
Sarmatyzm i obyczaje barokowe.
Epoka barokowych obyczajów była, rzec można, „okresem szlacheckim” – sarmackim. Zasady i etykieta były traktowane i odczytywane w bardzo przesadny i wyolbrzymiony sposób. Ludzie posiadali wybitną umiejętność do przejaskrawiania nawet najmniejszych...
Barok - powtórka na kartkówkę z WOK-u
BAROK (od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku) Nicolas Poussin - Et in Arcadia ego El Greco - Pogrzeb hrabiego Orgaza Jan Vermeer van Delft - Kobieta z wagą Caravaggio - Złożenie do grobu Gianlorenzo Bernini - Ekstaza św. Teresy oraz Scala...
Etos rycerza na przykładzie literatury różnych epok.
Etos – są to obyczaje, normy, wartości, wzory postępowania składające się na charakter danej grupy ludzi, określające jej odmienność. W starożytności nie istniało w literaturze jako takie pojęcie rycerza. Twórcy skupiali się bardziej na wybitnych...
Czy Polska musiała utracić niepodległość w 1795 roku.
1 maja 2004 Polska weszła do Unii Europejskiej. W telewizji można było usłyszeć wiele komentarzy na ten temat. Jedna z wypowiedzi brzmiała następująco: „... przez wiele dziesiątków lat nie było nas w Europie. Pokuszę się o stwierdzenie, że dopiero...
Barok - charakterystyka epoki
Jest to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia dziwactwa i...
Ściąga z baroku.
1. Nazwa epoki Nazwa barok zapożyczona została z terminologii historii sztuki - w końcu ubiegłego stulecia, określenie "barokowy" nadano manifestacyjnemu stylowi Jana Andrzeja Morsztyna - prekursora tego gatunku w Europie. 2. Zagadkowość...
Sarmata o sobie i my o Sarmacie
W wieku XVII całą szlachtę polską jednoczyło poczucie narodowej potęgi, przekonanie o świetności polskiego ustroju, monarchii ograniczonej prawami stanu szlacheckiego, nadto świadomość tradycji rodowej i starodawności sarmackiej, co wiązało się z...
Motywy
Motyw ogrodu - ogród rajski - Biblia, księga Rodzaju - "Powieść o róży" - Średniowieczny poemat - "Żywot człowieka poczciwego" - Mikołaj Rej - Renesans - Leopold Staff - "Deszcz jesienny" - Młoda Polska - Jan Chryzostom Pasek - Pamiętniki -...
Różnice między barokiem szlacheckim Potockiego; barokiem sarmackim Paska i barokiem dworskim Morsztyna.
1. Wacław Potocki (1621-1696) pochodził ze średniozamożnej szlachty, wykształcenie zdobył przy zborze ariańskim w Raciborzu. Pod groźbą edyktu z 1658 r., skazującego arian na wygnanie, przeszedł na katolicyzm, lecz mimo to pozostał wierny swej...
Nurty poezji barokowej. Scharakteryzuj na przykładach.
Barok ma dwa podstawowe nurty tj.: dworkowy i dworski. Ten pierwszy oparty na sarmatyźmie, czyli typie kultury szlacheckiej ukształtowanej w okresie baroku, chociaż zapoczątkowanej w latach 80-tych XVI w. Jego podstawą było uznanie, że...
Przedstaw literackie i malarskie portrety sarmatów w kulturze różnych epok
Literatura przedmiotu Repetytorium z j. polskiego – Agata Gąsior i Monika Salomońska, Agencja Wydawn. Greg, Kraków 1994 – hasło sarmatyzm, sarmata Starożytność-oświecenie – Maria Adamczyk, Bożena Chrząstowska, Józef Tomasz Pokrzywniak, WSiP,...
Omów wybrane fragmenty "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska - jako dokument epoki i dzieło literackie.
Wiek XVII w literaturze polskiej pozostawiał spuściznę literacką wprawdzie nie utrwaloną drukiem, ale barwną i zróżnicowaną. Szlachta pisała wtedy chętnie wiersze (Wacław Potocki, Zbigniew Morsztyn, Szymon Zimorowic), listy (te najsłynniejsze,...
Rola poety i poezji - rozważ w oparciu o wybrane przykłady różnych epok
Poezja jest bardzo niedocenionym osiągnięciem człowieka, trudno określić jej miejsce wobec dokonań nauki, medycyny, czy techniki. Pozostawia również wiele wątpliwości jej rola w życiu współczesnego człowieka – młodzi ludzie niechętnie podchodzą do...
Barok w skrócie
W SKRÓCIE: Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem -...
Opis epoki
Barok 1620 - 1764 Renesans Barok tradycje literackie Starożytność średniowiecze postawa filozoficzna humanizm (człowiek) fideizm (dusza) język ojczysty nawrót do łaciny kanon piękna spokój, harmonia, równowaga formy i treści...
Kultura Polska od Odrodzenia do Oświecenia
Odrodzenie, inaczej renesans, to okres w historii kultury polskiej i europejskiej, kiedy w nauce i sztuce zaczęto twórczo nawiązywać do starożytności, w opozycji do światopoglądu średniowiecznego. Odrodzenie zaczęło się w XIV-XV w. We Włoszech, a...
Konsekwencje przesunięcia terytorium państwa polskiego w kierunku południowo-wschodnim.
Pierwszą znaczną konsekwencją przesuwania się granic państwa polskiego w kierunku wschodnim było mieszanie się kultur. Do dotychczasowego dorobku kultury dołączyły naleciałości kultur na przykład tatarskich czy tureckich. Świadczy o tym między...
Barok -pałace i parki opis
PAŁACE I PARKI Pałace te wznoszono z myślą o reprezentacji, były to bogato ukształtowane bryły. Fasady dzielono na 3 części. Część środkowa z wejściem była najbardziej okazała, była wysunięta ku przodowi ,tworząc tzw. ryzalit, albo też cofnięta....
Sarmatyzm w literaturze, kulturze i mentalności polskiej
Odpowiedzi na pytanie postawione w temacie tej pracy możemy doszukać się w epoce baroku, gdzie odnajdujemy swojski nurt kulturowy zwany sarmatyzmem. w czasach baroku, podobnie jak w innych krajach, tak również i w Polsce wzrosło zainteresowanie...
Postawy bohaterów dawnych to dla twojego pokolenia - przebrzmiałe słowa, temat do dyskusji, wzory zachowań
Postawy bohaterów dawnych budzą dzisiaj wśród młodych ludzi różne emocje i uczucia. Jedne z nich są odrzucane, inne akceptowane, natomiast niektóre stanowią temat licznych dyskusji. Znaczna część młodego pokolenia akceptuje te postawy, które...
Barok - skrypt
I. RAMY CZASOW EPOKI Terminem barok określamy epokę, występujący w Europie, a następnie w Ameryce Południowej od końca XVI w. do I. połowy XVIII w. Najwcześniej został ukształtowany we Włoszech i w Hiszpanii, najszybciej wygasł we Francji...
Przegląd epok.
Starożytność. Spis pytań: 1. Omów postawę stoicką i epikurejską. 2. Przedstaw dokładnie budowę tragedii antycznej. 3. Omów cechy epopei. 4. Wyjaśnij pochodzenie i znaczenie wyrażeń: "nić Ariadny", "stajnia Augiasza",...
Barok - skrypt.
Barok - od słowa barocco - dziwny, odmienny, nienaturalny ramy czasowe: 1/2 XVI - XVII Europa, lata 20., 30. XVII - 1/2 XVIII Polska tło historyczne: 1600 - początek wojen polsko - szwedzkich 1618 - początek wojny trzynastoletniej 1621 -...
Barok - pojęcia
Epitet - wyraz określający rzeczownik, przydawka podkreślająca, uwydatniająca charakterystyczną cechę jakiegoś przedmiotu, osoby, stanu i stosowany w celu wzmocnienia plastyki opisu oraz dla jego emocjonalnego zabarwienia. np. czerwony kubek...
Barok - synteza.
Koniec XVI w połowa XVIII w Barocco (z jęz. portugalskiego) rzadka i cenna perła, o nieregularnym kształcie; przedmiot artystyczny odbiegający od powszechnie przyjmowanego kształtu....
Sarmatyzm
Sarmatyzm nie jedno ma imię... Sarmatyzm określany jako ideologia i kultura szlachty polskiej, dominuje od schyłku XVI do połowy wieku XVIII. Wielu dzisiejszych badaczy uznaje ten okres za apogeum potęgi zarówno politycznej, jak i kulturalnej...
Barok - ściaga, krótko i na temat.
Barok-z port. – barocco- niezwykla perla o nieregularnym ksztalcie; w eurupie: 2 polowa XVI i 1 pol XVII w PL:prebarok 1580-1620 (jeszcze prady renes) braok wlasciwy1620-1680(panoanie Wazów, prady Baroku,sarmatyzm)schylek baroku1680-1740(czasy...
Barok.
Kierunek w kulturze europejskiej XVII i pierwszej połowy XVIII w., zapoczątkowany we Włoszech w drugiej połowie XVI w., objął także niektóre kraje Ameryki Łacińskiej; kultura baroku kształtowała się pod wpływem sporów religijnych (reformacja,...
Barok w Wielkopolsce.
BAROK-To kierunek w europejskiej kulturze oraz nazwa stylu sztukach plastycznych XVII w. i pierwszej połowy XVIII w. Do Polski styl ten zastał wprowadzony przez • Zgromadzenie zakonne • Rody magnackie • Dwór królewski Powstały wtedy pałace z...
Powtórka do matury - zagadnienia.
Literatura renesansowa nie stworzyła osobowych ideałów, w jakie obfituje literatura średniowiecza. Natomiast to literatura towarzyszyła człowiekowi w życiu, ukazywała różne modele zgodne z duchem czasu, często miała charakter dydaktyczny, nie...