Everyman
Everyman
– Chyba skądś pana znam – odezwała się pani Gosia. – Ja wszystkim kogoś przypominam. Ściślej mówiąc, każdemu kogoś innego przypominam.To tak, jakby mnie w ogóle nie było. Mnie pojedynczego, indywidualnego, z własnym, niepowtarzalnym kodem genetycznym. Jestem każdym, szanowna pani, jestem trochę Kolką, trochę kelnerem, a może nawet, pochlebiam sobie, trochę panią, czcigodną producentką Transfuzji. (Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa ) Spisu osób nie podaję. „Bohaterem” sztuki jest...
Szary człowiek z tłumu, everyman
Eksponowaną cechą wielu bohaterów literatury współczesnej jest szarość, przeciętność, bylejakość, nijakość. Antybohater to ktoś z tłumu, niespecjalnie wyróżniający się, typ everymana. Taki jest i pisarz z Małej apokalipsy , i narrator Pamiętnika z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego czy też bohater Kartoteki Tadeusza Różewicza. Odindywidualizowany, wydaje się niekiedy reprezentantem ludzkości, kimś arcyprzeciętnym, a nie wybitną jednostką. Idą za tym zabiegi formalne....
Everymani literatury naszych czasów
Imię średniowiecznego bohatera stało się dziś uniwersalnym terminem literackim, odnoszącym się do literatury współczesnej. W wielu utworach XX wieku pojawiają się bowiem postaci pozbawione indywidualnych cech, tożsamości, a nawet imienia, postaci bardzo przeciętne i trudne do scharakteryzowania, niewyróżniające się niczym szczególnym. Ich los staje się niekiedy parabolą losów każdego z nas czy odbiciem kondycji człowieka współczesnego.
Pan Cogito?
Niektórzy krytycy skłonni byli uznać za everymana również Pana Cogito– bohatera kilku bardzo znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Pan Cogito nie ma konwencjonalnego imienia ani nazwiska, nie znamy jego życiorysu, jego kartezjańskie imię oznaczające słowo „myślę” sugeruje uniwersalność postaci. Jednak zaplecze intelektualne tego bohatera i jego bezkompromisowa „postawa wyprostowana” przemawiają raczej za tym, by nie nazywać go człowiekiem-każdym. Zmagający się z problemami dobra i zła...
Kafkowski everyman Józef K.
Takim everymanem jest niewątpliwie postać z powieści Franza Kafki P roces – Józef K. Nie znamy nawet jego nazwiska. Bohater nijaki, skromny, szary, niewyróżniający się niczym szczególnym, uosobienie przeciętności staje nagle przed dramatem – zostaje nieoczekiwanie oskarżony (nie wiadomo z jakiego powodu) i odtąd żyje w stanie ciągłego zagrożenia, żyje widmem procesu. Przeciwko niemu działają liczni, często niekompetentni urzędnicy (symbolizujący zapewne bezwzględność biurokracji, a może...
Wyjaśnienie terminu everyman
Everyman (Jedermann, Każdy) – bohater wielu moralitetów późnego średniowiecza, zmagał się z losem, z siłami dobra i zła. Kochał życie, ale wiedział, że czeka go śmierć. Stał przed koniecznością nieustannego wyboru wartości. Toczył rozmowy z upersonifikowanymi siłami Dobra, Zła i wartości doczesnych: Bogactwa, Piękna. Rozwiązywał dylematy uniwersalne, właściwe każdemu człowiekowi, nie miał cech indywidualnych, dlatego był – Każdym. Najbardziej znana wersja moralitetu to angielski Everyman...
Everyman Różewicza
Za skrajny przykład everymana można chyba uznać bohatera Kartoteki Tadeusza Różewicza. Nie jesteśmy w stanie określić imienia ani wieku bohatera, wciąż podawane są sprzeczne informacje na ten temat: OJCIEC Co z niego wyrośnie, jak będzie się tak długo wylegiwał. Wstawaj! Chłopcze! MATKA Ma czterdzieści lat i jest dopiero dyrektorem administracyjnym operetki. Bohater nazywany bywa Wiktor em, Henrykiem, Piotrusiem... To wszystko nieistotne. Ważne są natomiast uniwersalne dylematy, z...
Everymani Konwickiego, Mrożka
Za everymana można też chyba uznać bohatera Małej apokalipsy Tadeusza Konwickiego – pisarza o nieznanym imieniu i nazwisku. Poza tym wszyscy go z kimś mylą – każdy z kimś inny m... Mimo iż artysta, jest on uosobieniem przeciętności. Od dawna przeżywa regres twórczy, zmaga się z socjalistyczną codziennością, nie utożsamia się ani z opozycją, ani z reżimem, nie czuje pisarskiej misji, a jedyne, co ma do pozostawienia potomnym, to... recepta na pozbycie się łupieżu i kłopotliwych zaparć. Ten...
Literatura współczesna : Ważni bohaterowie literaccy
Artur – bohater Tanga Sławomira Mrożka; typ młodego buntownika, który usiłuje powrócić do tradycji, ale nieskutecznie, bo forma okazuje się pusta. Bohater z Kartoteki Tadeusza Różewicza –everyman, antybohater; bierny, zaprzeczenie bohatera antycznego. Bohater z Małej apokalipsy Tadeusza Konwickiego – pisarz, którego imienia nie znamy, wyznaczony przez kolegów z opozycji do demonstracyjnego samospalenia w ramach protestu przeciw totalitaryzmowi. Nie widzi sensu swojej misji....
Poświęcenie ze znakiem zapytania
Nieco groteskowy akt ofiary przedstawia powieść Tadeusza Konwickiego. Jej bezimienny bohater czy raczej antybohater, everyman – niewybitny, ale dość znany, by jego śmierć zwróciła uwagę, zostaje wyznaczony przez kolegów z opozycji do popełnienia samobójstwa. Ma w akcie protestu przeciw uzależnieniu Polski od ZSRR dokonać samospalenia na schodach Pałacu Kultury i Nauki. Sam bohater nie jest przekonany co do sensowności tego aktu ani wyboru osoby, może po prostu się boi. Waha się, bo do...