Baza wiedzy / Opracowania / Motywy literackie

Everyman

poleca b/d

– Chyba skądś pana znam – odezwała się pani Gosia.
– Ja wszystkim kogoś przypominam. Ściślej mówiąc, każdemu kogoś innego przypominam.To tak, jakby mnie w ogóle nie było. Mnie pojedynczego, indywidualnego, z własnym, niepowtarzalnym kodem genetycznym. Jestem każdym, szanowna pani, jestem trochę Kolką, trochę kelnerem, a może nawet, pochlebiam sobie, trochę panią, czcigodną producentką Transfuzji.
(Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa)

Spisu osób nie podaję. „Bohaterem” sztuki jest człowiek bez określonego dokładniej wieku, zajęcia i wyglądu.
„Bohater” nasz często przestaje być bohaterem opowiadania i zastępują go inni ludzie, którzy są również „bohaterami”.
(...) Jeszcze jedna uwaga. Ludzie występują w swoich codziennych zwykłych ubraniach.Nie wolno ich stroić w żadne efektowne kostiumy, kolorowe szmatki itp. Oprawa plastyczna jest tu bez znaczenia. Jak najmniej barw i efektów.
(Tadeusz Różewicz, Kartoteka)

Imię bohatera średniowiecznych moralitetów: człowiek-każdy (Jedermann) stało się słowem wytrychem, pojęciem-kluczem do interpretacji wielu postaci literatury współczesnej.

poleca 67% 12 głosów

Wyjaśnienie terminu everyman

Everyman (Jedermann, Każdy) – bohater wielu moralitetów późnego średniowiecza, zmagał się z losem, z siłami dobra i zła. Kochał życie, ale wiedział, że czeka go śmierć. Stał przed koniecznością nieustannego wyboru wartości. Toczył rozmowy z upersonifikowanymi siłami Dobra, Zła i wartości doczesnych: Bogactwa, Piękna. Rozwiązywał dylematy uniwersalne, właściwe każdemu człowiekowi, nie miał cech indywidualnych, dlatego był – Każdym. Najbardziej znana wersja moralitetu to angielski Everyman...

poleca 34% 9 głosów

Everymani literatury naszych czasów

Imię średniowiecznego bohatera stało się dziś uniwersalnym terminem literackim, odnoszącym się do literatury współczesnej. W wielu utworach XX wieku pojawiają się bowiem postaci pozbawione indywidualnych cech, tożsamości, a nawet imienia, postaci bardzo przeciętne i trudne do scharakteryzowania, niewyróżniające się niczym szczególnym. Ich los staje się niekiedy parabolą losów każdego z nas czy odbiciem kondycji człowieka współczesnego.

poleca 50% 10 głosów

Kafkowski everyman Józef K.

Takim everymanem jest niewątpliwie postać z powieści Franza Kafki P roces – Józef K. Nie znamy nawet jego nazwiska. Bohater nijaki, skromny, szary, niewyróżniający się niczym szczególnym, uosobienie przeciętności staje nagle przed dramatem – zostaje nieoczekiwanie oskarżony (nie wiadomo z jakiego powodu) i odtąd żyje w stanie ciągłego zagrożenia, żyje widmem procesu. Przeciwko niemu działają liczni, często niekompetentni urzędnicy (symbolizujący zapewne bezwzględność biurokracji, a może...

poleca 70% 13 głosów

Everyman Różewicza

Za skrajny przykład everymana można chyba uznać bohatera Kartoteki Tadeusza Różewicza. Nie jesteśmy w stanie określić imienia ani wieku bohatera, wciąż podawane są sprzeczne informacje na ten temat: OJCIEC Co z niego wyrośnie, jak będzie się tak długo wylegiwał. Wstawaj! Chłopcze! MATKA Ma czterdzieści lat i jest dopiero dyrektorem administracyjnym operetki. Bohater nazywany bywa Wiktor em, Henrykiem, Piotrusiem... To wszystko nieistotne. Ważne są natomiast uniwersalne dylematy, z...

poleca b/d

Everymani Konwickiego, Mrożka

Za everymana można też chyba uznać bohatera Małej apokalipsy Tadeusza Konwickiego – pisarza o nieznanym imieniu i nazwisku. Poza tym wszyscy go z kimś mylą – każdy z kimś inny m... Mimo iż artysta, jest on uosobieniem przeciętności. Od dawna przeżywa regres twórczy, zmaga się z socjalistyczną codziennością, nie utożsamia się ani z opozycją, ani z reżimem, nie czuje pisarskiej misji, a jedyne, co ma do pozostawienia potomnym, to... recepta na pozbycie się łupieżu i kłopotliwych zaparć. Ten...

poleca 60% 10 głosów

Pan Cogito?

Niektórzy krytycy skłonni byli uznać za everymana również Pana Cogito– bohatera kilku bardzo znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Pan Cogito nie ma konwencjonalnego imienia ani nazwiska, nie znamy jego życiorysu, jego kartezjańskie imię oznaczające słowo „myślę” sugeruje uniwersalność postaci. Jednak zaplecze intelektualne tego bohatera i jego bezkompromisowa „postawa wyprostowana” przemawiają raczej za tym, by nie nazywać go człowiekiem-każdym. Zmagający się z problemami dobra i zła...

Podoba się? Tak Nie

Więcej informacji:

Podobne teksty:

Materiał opracowany przez eksperta

Spis treści

Everyman