Każdy
Pan Cogito?
Niektórzy krytycy skłonni byli uznać za everymana również Pana Cogito– bohatera kilku bardzo znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Pan Cogito nie ma konwencjonalnego imienia ani nazwiska, nie znamy jego życiorysu, jego kartezjańskie imię oznaczające słowo „myślę” sugeruje uniwersalność postaci. Jednak zaplecze intelektualne tego bohatera i jego bezkompromisowa „postawa wyprostowana” przemawiają raczej za tym, by nie nazywać go człowiekiem-każdym. Zmagający się z problemami dobra i zła...
Wyjaśnienie terminu everyman
Everyman (Jedermann, Każdy) – bohater wielu moralitetów późnego średniowiecza, zmagał się z losem, z siłami dobra i zła. Kochał życie, ale wiedział, że czeka go śmierć. Stał przed koniecznością nieustannego wyboru wartości. Toczył rozmowy z upersonifikowanymi siłami Dobra, Zła i wartości doczesnych: Bogactwa, Piękna. Rozwiązywał dylematy uniwersalne, właściwe każdemu człowiekowi, nie miał cech indywidualnych, dlatego był – Każdym. Najbardziej znana wersja moralitetu to angielski Everyman...