Wizerunek Maryi w "Bogurodzicy" i "Lamencie Świętokrzyskim".

Zdawać się może, że Maryja jest tylko jedna, i że można przedstawić ją tylko w jeden sposób. Jednak nic bardziej mylnego - świadczą o tym dwa teksty: „Bogurodzica” i „Posłuchajcie, bracia miła”.

Po przeczytaniu obu utworów, od razu można zwrócić uwagę na fakt, iż w „Bogurodzicy” Matka Boska jest ukazana jako osoba szczęśliwa, radosna, która jest już w niebie, ponad zwykłymi, ludzkimi sprawami. W „Posłuchajcie, bracia miła” z kolei rozpacza ona stojąc przy krzyżu. Chce przejąć na siebie chociaż część cierpień Jezusa. Lecz z drugiej strony zaklina archanioła Gabriela, ma do niego żal, że obiecał jej radość, a czuje tylko smutek, rozpacz matki, której syn jest zabijany.

Następna cecha różniąca oba utwory to przedstawienie w „Bogurodzicy” Maryi jako osoby boskiej, kobiety, do której modlą się i przychodzą z własnymi życzeniami ludzie chodzący jeszcze po świecie. Jednakże Matka Boska w „Posłuchajcie, bracia miła” jest zupełnie inna. To ona zwraca się ze swoimi prośbami do Boga. Prosi też ludzi o współczucie i wsparcie w tej tak trudnej dla niej chwili. Przemawia też do innych matek, próbując przekonać je, aby poprzez modlitwę błagały Boga o oszczędzenie im oglądania scen, jakim przyglądała się z bezsilnością Maryja.

Jednak zauważyć można także pewne podobieństwa. Zarówno pierwszy, jak i drugi utwór mają zbliżoną budowę. Są one podzielone na strofy, występują archaizmy oraz rymy. Oba dzieła zostały napisane przez anonimowych autorów.

Cech łączącą oba utwory jest również to, że Maryja ukazana jest jako matka Boga, kobieta wybrana z wielu do spełnienia tej niezwykle ważnej z roli.

Jednak te podobieństwa dotyczą tylko kwestii podstawowych i jest ich bardzo niewiele.

Oba te obrazy w pewien sposób oddają dwoistość natury Matki Boga. Ukazują, że jej życie składało się z dwóch równie ważnych etapów - egzystencji w prawdziwym, zwyczajnym świecie i królowania w niebie.

Reasumując, można powiedzieć, że obie pieśni maryjne to arcydzieła polskiej literatury. Sporo je różni, aczkolwiek można się w nich doszukać podobieństw.