Sarmata
Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z "Potopu" Henryka Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz żył w latach wojennych. Jego dzieło literackie pt: "Potop" pokrzepiało ludzkie serca kierując ich do walki z nową nadzieją na lepsze jutro, aby nie wygasła ich miłość do ojczyzny i wiara w Boga. Większość postaci w "Potopie"...
Dorobek kulturowy baroku w Europie i w Polsce
1. Geneza epoki Barok - z por. barocco – "perła o nieregularnym kształcie", lub z fr. baroque – "bogactwo ozdób") – główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej. Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i...
Barok - opracowanie epoki
Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem - wyrażenie uczuć...
Barok.
Alegoria - obraz w lit. I sztuce mający poza znaczeniem dosłowny określony sens przenośny, metaforyczny. Znaczenie alegorii jest ściśle skodyfikowane i potwierdzane tradycją, w przeciwieństwie do symbolu, który można interpretować wielorako...
Charakterystyka czasów Baroku.
1. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 1.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura - zapanowała moda na wszystko co francuskie 1.2...
Model patriotyzmu wyłaniający się z „Hymnu do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego i fragmentu Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Charakteryzując, zwróć uwagę na daty powstania utworów, formę artystyczną i konteksty historyczne.
Polacy od wielu lat byli bardzo związani emocjonalnie z ojczyzną. Byli narodem wolnym, który niejednokrotnie wychodził zwycięską ręką z wielu wojen. Sarmatyzm, zjawisko kulturowe rozwijające się wśród polskiej szlachty od 16 wieku, spowodował...
Przedstawienie obyczajów szlacheckich w XVII wieku.
Wiek XVII decydująco wpłynął na mentalność narodową i kulturę szlachty polskiej. Brać szlachecka utworzyła swoją obyczajowość, a także własną kulturę materialną, sięgając zarówno do wspomnień z czasów odrodzenia, jak i wykorzystując...
Obraz polskiego Sarmaty - Jan Chryzostom Pasek.
Sarmatyzm był zjawiskiem występującym jedynie w Polsce i cechującym szlachtę Rzeczypospolitej między XVI i XVII wiekiem. Jest to ideologia, obyczajowość oraz kultura duchowa i umysłowa polskiej szlachty. Przedstawiciele tego stanu wierzyli, że...
Obraz sarmaty w literaturze baroku i oświecenia
Sarmatyzm jest to ruch społeczno- obyczajowy, a także postawa wywodząca polską szlachtę od rycerza bądź też od koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od...
Sarmatyzm - opracowanie
Czym był sarmatyzm? Scharakteryzuj jego źródła. Jakie elementy składały się na mit sarmacki? Omów wpływy sarmatyzmu na kulturę szlachecką i kształt życia, a także na literaturę i sztukę epoki. W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą...
Różne oblicza sarmatyzmu w literaturze i kulturze polskiego baroku – Wacław Potocki i Jan Chryzostom Pasek
Czym w ogóle jest sarmatyzm i dlaczego można przedstawić jego różne odcienie tylko w literaturze i kulturze polskiego baroku? Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej...
Cechy Sarmaty - które z nich uważam za pozytywne, a które za naganne?
Przeciętny XVII-wieczny Sarmata uważał, że najważniejsze w życiu są takie wartości jak posiadanie rodziny, mieszkanie na wsi, otaczanie się przyrodą. Dużą część życia typowego szlachcica oprócz codziennych prac gospodarczych stanowiły rozrywki....
Powtórka z epok - barok i oświecenie
1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) - Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. - Termin oznacza...
Ludzie Baroku - typy, postawy, wzorce
Człowiek średniowiecza Anonimowy, pobożny, nie pragnął chwały ani splendorów tego świata. Wystarczała mu chłodna cela klasztorna lub zamkowe mury. Gdy był rycerzem, walczył za wiarę, gdy mnichem- oddawał się modlitwie i ascezie. Człowiek...
Barok
BAROK Barok to kierunek w kulturze europejskiej który, podobnie jak renesans narodził się we Wło-szech w drugiej połowie XVI w. Trwał od XVII do pierwszej połowy XVIII w. Niósł ze sobą nową filozofię życia, nowe problemy w literaturze i odmienne...
Dwa wizerunki szlachcica Sarmaty u Paska i Krasickiego.
Jan Chryzostom Pasek (1636 – 1700) Jest postacią realną, stąd na jego przykładzie możemy zbudować bardzo prawdopodobny obraz szlachcica Sarmaty XVII wieku. Pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiej, kształcił się w kolegium jezuickim w Rawie....
Barok
Barok Nie była to epoka spokojna. Po okresie tolerancji religijnej nastąpiła kontrofensywa Kościoła: kontrreformacja, szaleństwa Inkwizycji, wojny religijne i skrytobójstwa (noc św. Bartłomieja we Francji), wreszcie chrystianizacja mieczem...
Co oznaczały słowa: „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał włosy”?
Co oznaczały słowa Franciszka Ksawerego Dmochowskiego „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał włosy”, Odnoszące się do twórczości J. Kochanowskiego?. Aby podjąć rozważania na temat zdania F.K. Dmochowskiego „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał...
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Opis Baroku
'Młodziez dziecinne swe lata nie przy lutniach i tancach, ale w obozie trawi; szlachta nie wstydzi sie uprawiac roli; chroni miejskich rozkoszy, ktore wojowniczego ducha oslabiaja" - Tak posel Jerzy Osolinski przedstawil Polakow w oczach papieza...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne?
W okresie późnego renesansu i baroku szlachta polska często wywodziła swoją genealogię od rodów sarmackich. W związku z tym przypisywała sobie cechy takie jak: odwaga, męstwo, waleczność. Obraz szlachty w literaturze polskiej nie zawsze zgadza się...
Jakich bohaterów potrzebujemy? Rozważania nad ideą bohaterstwa
Bohater to człowiek, który wyróżnia się w sposób szczególny od szarej masy społeczeństwa. Stawia on sobie szlachetne cele, których realizacji nie podjąłby się żaden zwykły śmiertelnik. Sam wybiera drogę i za wszelką cenę dąży do wypełnienia swojej...
Tradycje sarmackie w kulturze polskiej: wartość czy hańba?
Aby odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie, należy najpierw wyjaśnić czym jest sarmatyzm jako ideologia i styl życia oraz zbadać jak powstał i jak ewoluował mit sarmacki. Początki mitu sarmackiego Z pojęciem sarmatyzmu kojarzy się nam...
Barok Polski. Sarmatyzm
Barok polski. Sarmatyzm Architektura i sztuki plastyczne Styl barokowy w polskiej sztuce rozwijał się w latach 1600-1710. Trady¬cyjnymi centrami sztuki były duże miasta: Kraków, Gdańsk, Wilno, Lwów, a od 1596 r. takim centrum stała się...
Ujęcie motywu biesiady i jego funkcje w utworach: „O doktorze Hiszpanie” Jana Kochanowskiego i „Pijaństwo” Ignacego Krasickiego. Zwróć uwagę na kontekst historycznoliteracki.
Motyw biesiady pojawiał się często w utworach literatury polskiej zarówno starych, jak i nowych. Pełnił on w nich wielorakie funkcje, w zależności od czasów, w jakich one powstawały. Bywały opisane dla prezentacji obyczajów...
Barok - opracowanie epoki.
BAROK - koniec XVI w. – połowa XVIII w. 1. Kontrreformacja - lista ksiąg zakazanych, nakaz pokazywania scen religijnych, upadek piśmiennictwa, nietolerancja religijna. 2. Dwoistość postaw - zgoda na świat nietrwały szukanie wartości...
Sarmatyzm
Wiele narodów posiadało w średniowieczu teorię o swej mitologicznej genealogii. Przydawały one znaczenia i powagi odwołującym się do nich narodom w tym samym stopniu, co genealogie rodowe poszczególnym rodzinom. Również Polska szlachta w dobie...
Ideał człowieka i obywatela w literaturze staropolskiej
Stosunek człowieka do świata zmieniał się na przestrzeni wieków. Na kształtowanie się ludzkich poglądów miały (i nadal mają ) wpływ wiele czynników. Poszczególne epoki oraz literatura i sztuka tworzona w czasie ich trwania odwzorowują różne...
Sarmata o sobie i my o Sarmacie
W wieku XVII całą szlachtę polską jednoczyło poczucie narodowej potęgi, przekonanie o świetności polskiego ustroju, monarchii ograniczonej prawami stanu szlacheckiego, nadto świadomość tradycji rodowej i starodawności sarmackiej, co wiązało się z...
Portret XVII-wiecznego Sarmaty. Analizując podane fragmenty „Potopu” H. Sienkiewicza, dokonaj charakterystyki Zagłoby, bohatera powieści.
Jan Onufry Zagłoba to z całą pewnością najbardziej pozytywna postać „Potopu” Henryka Sienkiewicza. Mimo swojego komizmu, odznacza się również ogromną inteligencją, a także uosabia cechy typowego XVII-wiecznego Sarmaty. We fragmencie...
Różnice między barokiem szlacheckim Potockiego; barokiem sarmackim Paska i barokiem dworskim Morsztyna.
1. Wacław Potocki (1621-1696) pochodził ze średniozamożnej szlachty, wykształcenie zdobył przy zborze ariańskim w Raciborzu. Pod groźbą edyktu z 1658 r., skazującego arian na wygnanie, przeszedł na katolicyzm, lecz mimo to pozostał wierny swej...
Omów wybrane fragmenty "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska - jako dokument epoki i dzieło literackie.
Wiek XVII w literaturze polskiej pozostawiał spuściznę literacką wprawdzie nie utrwaloną drukiem, ale barwną i zróżnicowaną. Szlachta pisała wtedy chętnie wiersze (Wacław Potocki, Zbigniew Morsztyn, Szymon Zimorowic), listy (te najsłynniejsze,...
Kultura Polska od Odrodzenia do Oświecenia
Odrodzenie, inaczej renesans, to okres w historii kultury polskiej i europejskiej, kiedy w nauce i sztuce zaczęto twórczo nawiązywać do starożytności, w opozycji do światopoglądu średniowiecznego. Odrodzenie zaczęło się w XIV-XV w. We Włoszech, a...
Barok - synteza.
Koniec XVI w połowa XVIII w Barocco (z jęz. portugalskiego) rzadka i cenna perła, o nieregularnym kształcie; przedmiot artystyczny odbiegający od powszechnie przyjmowanego kształtu....
Wskaż i określ cechy sarmackiego światopoglądu, odwołując się do literatury pamiętnikarskiej epoki baroku.
Tematem niniejszej prezentacji jest wskazanie i określenie cech sarmackiego światopoglądu w odniesieniu do literatury pamiętnikarskiej epoki baroku. Celem mojego wystąpienia jest ogólna charakterystyka sarmatyzmu ze szczególnym uwzględnieniem...
Styl życia sarmaty
STYL ŻYCIA SARMATY Sarmaci to nazwa irańskich ludów koczowniczo-pasterskich. Tworzyli oni związek plemion, którzy mieszkali na ziemiach polskich na wschód od Wisły. Informacje o wcześniejszym istnieniu Sarmatów wywodzą się z 600 r p.n.e. W...
Sarmatyzm, sarmaci - charakterystyka
Sarmatyzm określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Sarmatyzmowi przypisuje się również swoisty sposób bycia bujność obyczaju czy mentalność polskiej szlachty....
Jak rozumiesz pojęcie sarmatyzmu?
W XVII wieku, w okresie baroku Polaków jednoczyło poczucie wspólnoty narodowej, potęgi własnego kraju, jego ustroju i gospodarki. Świadomość tradycji rodowej i wrodzonego sarmatyzmu, dawało im wrażenie pochodzenia od starożytnych Sarmatów. Wraz z...
On i ja - Sarmata i człowiek XX wieku
W zasadzie porównywanie "Sarmaty", widzianego jako typowego obywatela XVI, XVII-wiecznej Polski, z tzw. "człowiekiem XX wieku" byłoby równoznaczne wykazywaniu oczywistych różnic, kontrastów widocznych pomiędzy ideologiami, poglądami dwóch...
Pytania na ustny polski 2005 z gramatyką
STAROŻYTNOŚĆ 1.Etymologiczne i realne znaczenie stałych związków frazeologicznych wywodzących się z Mitologii i z Biblii. Mitologia: ZŁOTE JABŁKO- jabłko, które było przyczyną kłótni Hery, Ateny, Afrodyty; rzucone na stół przez Eris z...
Podsumowanie obyczajowość baroku - sarmatyzm
Sarmatyzm – zrodził się w wyniku połączenia ideologii szlacheckiej z zasadami baroku. Szlachta podkreślała swoją wyjątkowość i stanowiła zwartą elitę (tu szczególnie mocno zarysowywała się ksenofobia wobec innych grup społecznych, a także wobec...
Portret Sarmaty
Sarmatyzm narodził się na przełomie XVI i XVII wieku, gdy okrzepła szlachecka, katolicka Rzeczpospolita Obojga Narodów (czyli Polski i Litwy). Jego nazwa pochodzi od starożytnego, walecznego ludu Sarmatów, w którym przodków polskiej szlachty...
Charakterystyka zjawiska sarmatyzmu na podstawie dwóch wybranych utworów Paska i Potockiego.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Obejmuje ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczpospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI aż po czasy rozbiorów. Pojęciem tym określa się również swoisty sposób bycia ? rubaszność, bujność...
Pamiętniki Paska zwierciadlem epoki.
Poezja Paska należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego.Poeta napisał "Pamiętniki" około roku 1690.Pamiętniki i diariusze zajmowały dość znaczną pozycję w literaturze XVII w. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawionych faktów...
Anarchia i Sarmatyzm w XVIw. (liberum veto)
Anarchia - stan chaosu i nieporządku powstały wskutek braku lub bezsilności ośrodków władzy. I naruszanie norm lub ignorowanie prawa i władzy. Dlaczego rokosz i liberum veto możemy nazwać anarchizacją życia politycznego w Polsce w XVI w? Gdy...
Patriotyzm na przełomie tysiącleci
Patriotyzm renesansu Weźmy pod uwagę poważnego człowieka renesansu w mianowicie Piotra Skargę- gorliwy patriota, to właśnie jemu na sercu leżało dobro Rzeczpospolitej. Świadczy o tym zbiór „Kazań Sejmowych”, gdzie ukazywał społeczeństwu problemy...
Portrety Sarmatów i ludzi światłych w literaturze polskiego oświecenia.
Literatura polskiego oświecenia zawiera portrety Sarmatów, czyli ludzi zacofanych, poddanych krytyce, ośmieszonych satyrą oraz ludzi światłych, których pisarze wychwalali i podawali za wzór. Przykładem Sarmaty jest "Imć Pan Staruszkiewicz" z...
Szlachta w XVII w.
Wśród szlachty było przekonanie o jej wyższości wobec innych, stanów i narodów. W XVIIw. Głosiła ona, że pochodzi od Sarmatów ? starożytnego ludu zamieszkującego kiedyś ziemie między dolną Wołgą, a Donem. To właśnie po sarmatach miała dziedziczyć...
Pamiętnikarstwo barokowe. Zalety artystyczne "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska
Pamiętnikarstwo to typ domorosłej literatury, bardzo popularny w siedemnastowiecznej Polsce. Pamiętniki J.Ch. Paska są tego najlepszym dowodem, a i najwybitniejszym zabytkiem tego rodzaju piśmiennictwa. Nie tylko Pasek pisał pamiętniki - stały się...
Wzór ascety - Sarmata
Za wzorzec pisarzy starożytnych kronikarze cudzoziemscy, a w ślad za nimi polscy (wśród nich Jan Chryzostom Pasek) na określenie obszarów obejmujących również ziemie dawnej Rzeczypospolitej używali często nazwy - Sarmacja, wywodzącej się od...