Bieda
Kariery tych z Ciepłej i Nowolipek
Warto też zwrócić uwagę na osoby zaliczane do biedoty, które wbrew wszystkiemu próbują wyrwać się ze swego środowiska i osiągnąć coś więcej. Syn szewca, w dodatku złego, bohater Ludzi bezdomnych Tomasz Judym zostaje lekarzem. Błyskotliwej karierze doktora przeszkadza jednak pamięć o dawnej biedzie i potrzebach najuboższych. Narażając się kolegom, Judym bezskutecznie próbuje zwrócić uwagę na problem nieleczonej biedoty. W końcu osiada na prowincji i tam też popada w konflikty z dyrekcją...
Wyrachowana kobieta w żałobie
Wyrachowaną kobietą w żałobie jest w Lalce Krzeszowska – baronowa wprawdzie,zachowująca się jednak niekiedy jak żebraczka. Dobrze grając rolę zbolałej matki i opuszczonej żony, wykorzystywanej i krzywdzonej biednej kobiety, Krzeszowska stara się wzbudzić współczucie i uchronić przed niepotrzebnymi wydatkami, np.płaceniem podwyższonego czynszu. Wielokrotnie podkreśla, że przepłaca za lokal w kamienicy, w której króluje rozpusta. Przypomina też nieustannie, że zajmuje mieszkanie, w którym...
Z biedy do pałacu
Licznych ubogich bohaterów spotykamy w baśniach. Kopciuszek czy właściciel kota w butach nie mają pieniędzy, ale mają dobre serca i za to zostają wynagrodzeni szczęśliwym życiem. Skąpcy zaś zostają wystrychnięci na dudka i ukarani za swą chciwość, brak wrażliwości, złe serca... Nieco inaczej jest w dramacie Juliusza Słowackiego, którego tytułowa bohaterka Balladyna wprawdzie pochodzi z ubogiej chatki, ale grzeszy żądzą władzy i chciwością,dlatego zabija siostrę rywalizującą z nią o względy...
Bieda
Szlachetna prostytutka
Często jednak literatura pokazuje inne prostytutki, wcale niebędące uosobieniem zła, a przy tym skrzywdzone przez życie, biedne, nieszczęśliwe lub przeciwnie – życzliwe światu, pogodne, szlachetne, na swój sposób radzące sobie w życiu. Do tych szlachetnych prostytutek niewątpliwie należy bohaterka Przeminęło z wiatrem – przyjaciółka Retta Butlera, Bella. Wielokrotnie wybawi z kłopotów Retta i jego znajomych. Okaże się lojalna i, mimo swej profesji, na swój sposób wierna. Również Elżbieta...
Bieda w mieście
Biedują nie tylko chłopi, biedują też ubodzy mieszkańcy miast i rzemieślnicy opisani w utworach Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Nędzę robotników, którzy z nadzieją na łatwy zarobek przybyli do Łodzi, portretuje Władysław Stanisław Reymont w swej panoramicznej powieści Ziemia obiecana . Ubodzy giną i tracą zdrowie w strasznych wypadkach, pracują ponad siły. Rodzinom zmarłych i zranionych nikt nie zapewnia opieki. Tej bezduszności próbuje się przeciwstawiać narzeczona Karola...
Nieszczęśliwe, chore, biedne
Obraz nieszczęśliwej prostytutki, która umrze na skutek wyniszczenia organizmu po wypiciu trującego płynu, wywołującego poronienia, będzie już towarzyszył doktorowi Larchowi do końca życia. Potem trafi do doktora jej nieszczęśliwa córka, również kokota, która zresztą była mimowolnym świadkiem seksualnej inicjacji Larcha (matka, wprowadzająca chłopaka w sprawy seksu, dzieliła z nią bowiem pokój). Córka obłudnej mieszczki, pani Eames, która starała się udawać elegancką panią (swój zawód...
Awans ze wsi do miasta
Dość często poruszanym po wojnie, w nurcie tzw. literatury wiejskiej, problemem jest awans synów chłopskich ze wsi do miasta. O takim awansie opowiadają kultowe seriale: Dom i Daleko od szosy czy komedia Kogel mogel . Literatura, np. poezja Tadeusza Nowaka, powieści Wiesława Myśliwskiego czy Juliana Kawalca, skupia się na dylematach towarzyszących synom chłopskim, odchodzeniu od tradycji, poszukiwaniu tożsamości. W groteskowym klimacie przedstawia problem Konopielka Edwarda...
Dom chłopski w krzywym zwierciadle
Groteskową wersję domu chłopskiego pokazał Edward Redliński w powieści Konopielka . Bohaterowie jego książki, mieszkańcy wsi Taplary, panicznie boją się zmian, postępu i obcych. Plany osuszenia bagien, które odcinają ich wieś od świata, przerażają ich, podobnie zresztą jak inne niż najbardziej tradycyjna pozycje seksualne, posyłanie dzieci do szkoły czy jedzenie z własnego talerza. Mieszkańcy Taplar to analfabeci żyjący w ciemnocie i zacofaniu, nieznający świata oraz nowoczesnych technik...
Dzielnice biedoty
Przed obrazami biednych dzielnic nie cofnie się też Stefan Żeromski w powieści Ludzie bezdomni . Opisze tam świat ulic Ciepłej i Krochmalnej, dobrze znany przez głównego bohatera Tomasza Judyma. Judym pochodzi bowiem z tego świata,z biednej dzielnicy, jest synem ubogiego szewca i choć zdobył wykształcenie i pozycję, jest lekarzem – stara się coś zrobić dla biedoty, zresztą bezskutecznie, koledzy nie podzielają bowiem jego społecznikowskich pasji.Biedne dzielnice Warszawy sportretuje też...
Ciche pochówki
Niekiedy pogrzeb jest symbolem ludzkiej nędzy i biedy – pozytywistyczne utwory, takie jak nowela Adolfa Dygasińskiego Na trumienkę , mówią nie tylko o marności ludzkiej egzystencji, ale i nędzy, ubóstwie w dosłownym tego słowa znaczeniu – są tacy chłopi,których nie stać nawet na godny pochówek. Smutne i ciche są pogrzeby samobójców, taki pogrzeb ma Franka – samobójczyni z Dziewcząt z Nowolipek Poli Gojawiczyńskiej. Skromne są także wojenne pogrzeby– jeden z nich, pogrzeb Anusi z Bożej...
Młodopolskie obrazy biednej wsi
Nie zapomni o ubóstwie wsi syn chłopski Jan Kasprowicz,który w sonetach Z chałupy utrwalać będzie nędzę wsi: Płot się wali; piołun na podwórkach; Tu rżą konie, ryczą chude krowy, Tam się zwija dziewek wieniec zdrowy W kraśnych chustkach, koralowych sznurkach. Szare chaty! Nędzne chłopskie chaty! Jak się z wami zrosło moje życie, Jak wy, proste, jak wy, bez rozkoszy. (Jan Kasprowicz, Z chałupy , Sonet I) O biedzie na przednówku, żebrakach i komornikach niemających swej ziemi ani...
Mali i wielcy konformiści
Małych komunistycznych konformistów odnajdziemy na wszystkich szczeblach. Lubował się w ich przedstawianiu w swych filmach Stanisław Bareja ( Miś ). W Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz wykreował apatyczną ciężarną córkę komunistycznego dygnitarza – konformistyczny kochanek musi się z nią ożenić, żeby nie zepsuć swej kariery, ma jednak jeszcze żonę i musi znaleźć pretekst do rozwodu, tymczasem wokół córki komunisty (niczym złotej kury znoszącej złote jajka) zdąży zakręcić się już operatywny...
Samotność emigranta
Takim napiętnowanym lub nawet nienapiętnowanym, ale wyobcowanymi przez to samotnym bywa emigrant. Rozterki romantycznego emigranta dokumentuje np. słynny Hymn Juliusza Słowackiego. O biedzie emigrantów i ich żałosnej śmierci bez godnego pogrzebu traktuje inny wiersz tego poety– Pogrzeb kapitana Meyznera . Rozterki współczesnych emigrantów, nie mogących się odnaleźć w świecie Europy Zachodniej czy Ameryki,oddaje np. tom wierszy Stanisława Barańczaka Widokówka z tego świata , sztuka...
Pogrzeb wyrazem poczucia wspólnoty
Niekiedy pogrzeb jest jednak wyrazem i symbolem poczucia wspólnoty,nie indywidualizmu. Na pogrzebie Popiołka z filmu Dom Jana Łomickiego widać, że mieszkańców kamienicy przy ul. Złotej coś (ktoś) wyraźnie łączy– są jak jedna wielka rodzina. „My sieroty” – mówią o sobie po śmierci gospodarza domu. Pogrzeb Franki staje się pretekstem do spotkania dziewcząt z Nowolipek– łączy je wspólne dzieciństwo, wspólna przeszłość i... pamięć o wspólnych przeżyciach i przyjaciółce. Pogrzeby łączą...
Bieda
1. ‘niedostatek, ubóstwo, nędza’; 2. ‘nieszczęście, kłopot’; 3. stpol. (od XV w.) w charakterze wykrzyknienia (dzisiejsze biada!).
Romantyczna wieś sielankowa i nostalgiczna
Nieco inną wieś, niegroźną i sielankową, opisał Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu . Idealizująca moc wspomnień kazała mu zapomnieć o biedzie, konfliktach społecznych wsi, a pamiętać piękno krajobrazów, urodzajność pól, smak przepysznych potraw, dźwięki muzyki i odgłosy przyrody, taneczne kroki, wielobarwność ginącego szlacheckiego świata. Chłopi funkcjonują gdzieś w tle i na koniec obdarzeni zostają przez Tadeusza i Zosię wolnością. Nie towarzyszą temu żadne dramatyczne przełomy...
Aborcja
Pani Eames mogła wybrać jedną z wielu innych metod praktykowanych w celu pozbycia się ciąży. Krążyły plotki, że cieszący się jak najgorszą sławą specjalista od pokątnych aborcji w South Endzie jest zarazem najbardziej wziętym alfonsem tej dzielnicy. Ponieważ za aborcję liczył sobie prawie pięćset dolarów, ubogie kobiety, dla których była to suma niewyobrażalna, zostawały jego prostytutkami. Działał w lokalu zwanym – jak inne miejscowe lokale,w których potajemnie uprawiano aborcję – „za...
A czymże ja jestem…? Oceń miejsce i rolę bohatera w trzech różnych światach widzianych przez niego w gmachu kościoła. Wykorzystaj znajomość całego utworu.
Gdyby wczytać się dokładniej w treść Lalki, można w niej odszukać nie tylko ‘trzy światy Wokulskiego’. Tutaj każdy bohater na swój sposób ocenia i szufladkuje to, co go otacza i samodzielnie formułuje logiczne wytłumaczenie takiego podziału....
Recenzja filmu "Człowiek bez przeszłości"
W ramach programu edukacji filmowej miałam okazję obejrzeć fiński film pod tytułem „Człowiek bez przeszłości”, którego akcja rozgrywa się współcześnie w Helsinkach. Jest to dramat obyczajowy z elementami czarnej komedii, a wyreżyserował go Aki...
Spostrzeżenia nt. sprawiedliwości - współczesność
Sprawiedliwość… Na czym polega i czym, tak naprawdę, jest..? Takie pytania może zadawać każdy z nas patrząc na świat współczesny i na społeczeństwo w nim żyjące. Trwa już XXI wiek…, a wciąż mamy wrażenie, że rządzi anarchia i pogubiliśmy się sami...
Uruchom Swoją Wyobraźnię - Leżę na łące i wypełniam swoją głowę myślami...
Leże sobie na łące i patrzę na przesuwające się chmury. Wypełniam swoją głowę myślami... Pytanie "dlaczego". Przychodzi. Znikąd, tak ot, pojawia się i bezczelnie istnieje. Domaga się odpowiedzi. Nie można jednak go zlikwidować zbywając niczym,...
Czy obojętni są winni?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy ludzie, którzy są obojętni ponoszą winę. We współczesnym świecie wielu ludzi staje się obojętnych na zło, cierpienie i nędzę, które ich otaczają. Dzieje się tak dlatego, że są one teraz praktycznie...
Czy pieniądze dają szczęście?
Wielu ludzi zadawało sobie to pytanie. Niektórzy uważają, że szczęśliwym można być tylko kiedy posiada się dużo pieniędzy. Według mnie nie jest to prawdą. W tej pracy postaram się to udowodnić. Po pierwsze, za pieniądze nie można kupić...
Wobec ludzkiej biedy i poniżenia - "Nerwy", "Taka sama w środku"
Problem biedy to zjawisko, które zawsze wywoływało spore kontrowersje. Społeczeństwo na ogół niechętnie podejmuje dyskusję na ten temat. Mimo, że w ciągu kilkuset lat sytuacja zmieniła się to nadal ubóstwo, czy niedostatek jest sprawą tabu....
Zmagania Cezarego Baryki z polskością i Polską. Na podstawie fragmentu.
Patriotyzm, miłość do ojczyzny to pojęcia, które od wieków znajdowały się w wielu pozycjach literackich. Już od najdawniejszych czasów utożsamianie się ze swym krajem było w mentalności ludzi. Do umiłowania swej ojczyzny od wieków wzywali także...
Obraz polskiej wsi i miasta
Temat ten przedstawiało wielu autorów we wszystkich epokach, dzięki czemu możemy obserwować zmiany dokonujące się w Polsce. Jak rozwój kultury i cywilizacji przyczynił się do poprawy ekonomicznej robotników. Jaka była wieś? O tym dowiadujemy się z...
Rewolucja, wynalazek techniczny czy żmudna codzienna praca.
W 1918r., po I wojnie światowej, Polska po przeszło stuletniej niewoli odzyskała niepodległość. Naród polski ogarną szał radości, że wreszcie, po tylu latach Polska znowu jest krajem wolnym. Jednakże większość Polaków szybko się rozczarowała. Nie...
Czy pieniądze dają szczęście?
Zapewne wielu ludzi zadawało i zadaje sobie to pytanie. Niektórzy uważają, że szczęśliwym można być tylko kiedy posiada się dużo pieniędzy. Moim zdaniem nie jest to prawdą. Na pewno posiadając je można kupować sobie wiele rzeczy które...
Świat przeżyc dziecka w wybranych nowelach pozytywistycznych
W każdej epoce jest opisywane życie dziecka, ale w pozytywizmie opisuje się to chyba najwyraźniej. Autorzy opisują, jak dzieci miały swoje marzenia, ale nic z tego nie wyszło. Jak byli karani za nic i musieli ciężko pracować zamiast się uczyć i...
Lekarz – zawód czy posłannictwo? Analiza fragmentu „Ludzi Bezdomnych”, przedstawienie poglądów uczestników dyskusji i ocena wierności ideałom doktora Judyma.
„Ludzie bezdomni” to powieść autorstwa Stefana Żeromskiego, napisana w roku 1899, a wydana rok później. Opowiada o pewnym okresie w życiu doktora Tomasza Judyma i jego miłości do dziewczyny z wyższego stanu. Książka została osadzona w czasach...
Bieda
Problem biedy na świecie istniał zawsze. Od zarania dziejów istnieli bogaci i biedni. Wielcy arystokraci, magnaci, patrycjusze i ci malutcy – chłopi i wieśniacy. Gdy pierwsi pławili się w przepychu i przejmowali tylko tym, czy do następnego dnia...
Rozwiń myśl Benjamina Franklina "Nigdy nie było dobrej wojny i złego pokoju"
Benjamin Franklin był politykiem, który żył w czasach kiedy często były prowadzone wojny. Obserwował jak wojna niszczy wszystko, dążył do zmian. Podpisywał traktaty żeby wojna nie stała się czymś co zawładnęło życiem ludzi, zwykłych ludzi którzy...
Motyw domu w literaturze
Mitologia Boginią ogniska domowego była Hestia (córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa i Hery). Ślubowała dziewictwo, ni miała własnego domu, ale stała na straży wszystkich innych ognisk domowych. Była uosobieniem gospodyni domowej. Jako jedyna...
Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.
Każdy człowiek marzy o prawdziwej przyjaźni. O takiej, która nigdy nie zawiedzie, która będzie z nami na zawsze. Jednak jak mamy rozpoznać czy nasz związek nie jest tylko iluzją? Możemy posłużyć się znanym przysłowiem "Prawdziwych przyjaciół...
Odwołując się do rozmowy Rodiona z Sonią i całej powieści Zbrodnia i Kara, Rozważ temat wartości decydujących o sensie życia
Przy omawianiu tematu odwołujemy się do powieści "Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego. Głównymi bohaterami fragmentu są Rodion Raskolnikow i Sonia Marmieładowna. Akcja powieści toczy się w Petersburgu w lipcu 1865 r. Fragment ma...
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku.
Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych. Niektórzy poeci i pisarze skupili swe zainteresowania na osobistych...
Motyw miasta w literaturze
Rozważania na temat samego miasta należy rozpocząć od samego określenia terminu. Otóż jest to skupisko ludności wyróżniające się głównie zajęciami nierolniczymi. Jednakże czymże jest miasto w literaturze, ziemia obiecana czy też otchłanią pełną...
Wieś na przełomie XIX i XX wieku.
Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych. Niektórzy poeci i pisarze skupili swe zainteresowania na osobistych...
Norwid to artysta romantyczny, pozytywistyczny, czy współczesny??
Cyprian Kamil Norwid jest poetą, którego twórczości nie można zdecydowanie przypisać żadnej epoce. Chociaż tworzył w czasach romantyzmu, to jednak zaszufladkowanie go w ten jedynie okres byłoby wielkim nadużyciem. Bez wątpienia jest ona artystą...
Diogenes pojawił się nagle w ...
"Diogenes pojawił się nagle w centrum miasta", usłyszałam w radio nic nie mówiący mi komunikat. Było typowe niedzielne popołudnie. Mimo początku maja pogoda była fantastyczna. Słońce grzało jak oszalałe. Siedziałam sama na ławce,...
Miasto jako przestrzeń życia człowieka. Przedstaw temat na wybranych utworach literackich.
1. Zdefiniowanie miasta jako przestrzeni Miasto jawi się przede wszystkim jako przestrzeń ludzkiego życia. Jedni uciekają od niego na wieś lub na łono natury, inni nie potrafią bez niego żyć. Miasto od stuleci zmieniało swoje oblicze,...
Jaś nie doczekał Konopnicka.
“Jaś nie doczekał” to utwór, który opowiada o śmierci małego chłopca. Jaś – bo tak ów chłopiec miał na imię – umarł z powodu ubóstwa, w którym żył wraz ze swoim ojcem – wyrobnikiem. Mężczyzna zarabiał tak mało, że nie było go stać na poprawę...
Czy doceniam, to co mam?
Bardzo często ludzie nie doceniają tego, co mają. Nie zdają sobie sprawy jak potrzebne może być na przykład zwyczajne jedzenie. Ludzie zauważają to dopiero wtedy, gdy to stracą. Ja uważam, iż często nie doceniam tego, co mam. Bardzo...
"Zabrodnia i kara" - co skłoniło Raskolnikowa do zbrodni?
Myślę, że zanim zaczniemy rozważania na podany wyżej temat oraz wnikliwą analizę osoby Raskolnikowa, powinniśmy wyjaśnić sobie, czym właściwie jest zło. Zło przedstawione w "Zbrodni i karze" jest nie tylko popełnioną zbrodnią, morderstwem, lecz...
Radości i smutki życia na wsi
Jak naprawdę wygląda życie na wsi? To pytanie zadało sobie na pewno wielu poetów, powieściopisarzy, malarzy, reżyserów. Próbując znaleźć na nie odpowiedź, stworzyli oni wiele wspaniałych dzieł, których głównym motywem była tematyka wiejska....
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku
Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych. Niektórzy poeci i pisarze skupili swe zainteresowania na osobistych...
Zinterpretuj podany fragment powieści Stefana Żeromskiego w kontekście losów i przeżyć Cezarego Baryki oraz narodu polskiego u progu niepodległości. Określ rolę tego fragmentu w powieści oraz jego związek z tytułem i ideą utworu.
Stefan Żeromski był pisarzem głęboko zaangażowanym w problemy społeczne i narodowe. Dawał temu wyraz wielokrotnie, jak choćby w okresie wydarzeń rewolucyjnych 1905-1907, kiedy to powstało wiele utworów...
Czy to prawda, że pieniądze szczęścia nie dają?
Jak wszystkim wiadomo pieniądze są jedną z najważniejszych rzeczy w życiu człowieka. Zapewne każdy zna kogoś dla kogo pieniądze są bardzo ważne i cenią je za swego rodzaju świętość, którą należy zużywać w jak najmniejszym stopniu. Dla innych zaś...
List do Jarka Świerza o problemach w naszym środowisku (szkoła podstawowa - klasa VI)
Drogi Jarku! Po przeczytaniu Twojego listu bardzo się wzruszyłam. Widzę, że Ty nie przejmujesz się tym, że jesteś niepełnosprawny. Świetnie sobie radzisz w życiu. Chcę Ci powiedzieć, że nie...