Bardzo częstym zabiegiem stosowanym w literaturze przy opisywaniu postaci matek jest, prócz eksponowania cierpienia tych bohaterek, idealizacja. Poeci i pisarze chętnie przedstawiają portret matki idealnej, kobiety niejako stworzonej do macierzyństwa, czułej, łagodnej, dającej poczucie bezpieczeństwa i uwielbianej przez swe dziecko, nierzadko pięknej. Taka jest np. matka Marcela – bohatera wielotomowej powieści W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta. Jej pocałunek na dobranoc to dla chłopca cudowne wydarzenie, chwila oczekiwana przez cały dzień, celebrowana i wspominana nie tylko przed zaśnięciem.
Łagodne, piękne matki pojawią się także w prozie polskiej. Jedna z postaci Lalki Bolesława Prusa to mama małej Helusi, Helena Stawska, z którą bezskutecznie swata Wokulskiego Rzecki. Troskliwa i kochająca pani Borowiczowa, ucieleśnienie dobroci i łagodności, pojawia się na kartach Syzyfowych prac Stefana Żeromskiego. Mama Marcina rozpieszcza swe dziecko, a gdy trzeba– nie waha się przed dużym wydatkiem, byle synowi umożliwić naukę w gimnazjum (spora suma wydana na korepetycje Marcina u przyszłego egzaminatora). Scena powitania Marcina z matką (chłopiec zrywa dla niej kwiaty spod małej wiejskiej kapliczki) na długo zapada w pamięć czytelnika.Łagodna matka, która wnosi do domu spokój, ład, ukojenie, to także
postać z Doliny Issy Czesława Miłosza – przyjeżdżająca po długiej nieobecności do domu mama trzynastoletniego Tomasza Dilbina – Tekla. Podobną rolę odgrywa w życiu bohatera-narratora Widnokręgu Wiesława Myśliwskiego zaradna i energiczna, ale także czuła i delikatna matka. Jeszcze po latach syn będzie ją wspominał jako tę, która nauczyła go komunikowania się ze światem i która umiała zatroszczyć się o dom, rodzinę, nawet sąsiadów. Długo jeszcze będzie pamiętał, jak ciepło przyjmowała pod swym dachem przyszłą synową, jak z przejęciem czekała na jej pierwszą wizytę i jak serdecznie ją gościła, częstowała.
Motyw matki idealizowanej znajdujemy też w poezji, np. u Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Spotkaniu z matką, w poemacie Wit Stwosz („synku,niebo się chmurzy,/zasłonię cię od burzy” – powtarzający się refren Piosenki o Wicie Stwoszu). Motyw kobiety czuwającej nad swym dzieckiem nawet po śmierci jest obecny w uhonorowanym Nagrodą Literacką Nike tomie Tadeusza Różewicza pt. Matka odchodzi. Odnajdziemy w nim sielankową wizję matki i tworzonego przez nią domu:
Już dom widać Dym
Na niebie pełznący cierpliwie
I matkę w oknie
Z dłonią nad oczami
(Tadeusz Różewicz, Powrót do lasu)
Symbolem macierzyństwa radosnego jest także Maryja w chwili Zwiastowania (przypomnijmy znamienne słowa:„zdrowaś Maryjo, łaski pełna”).