Słownik etymologiczny języka polskiego

Skok

1. ‘oderwanie się na chwilę od jakiejś powierzchni poprzez odbicie się nogami’; 2. ‘zeskoczenie z wyższego miejsca na niższe’; 3. ‘gwałtowne przejście od jednej sytuacji do innej, z jednego położenia w inne, przeciwne’; 4. ‘napad rabunkowy’; 5. ‘konkurencja w różnych dziedzinach sportu polegająca na pokonywaniu jakiejś przestrzeni, wysokości poprzez odbicie się, oderwanie się od ziemi’.

skonać

skończyć

skorupa

1. ‘twarda pokrywa, powłoka’; 2. ‘kawałek rozbitego naczynia; od XV w.; ogsłow. < psłow. *skorupa ‘(twarda) pokrywa, powłoka, skorupa’ utworzonego od psłow. *skora ‘skóra, kora powłoka’; wtórna postać psłow. *skorlupa powstała przez skojarzenie z psłow. czasownikiem *lupiti (por. ŁUPIĆ); w stpol. występowała postać skorlupa, skorłupa

Skóra

1. ‘powłoka ciała’; 2. stpol., a dziś dialektalnie także ‘kora drzewa’.

skórzany

skracać

skraj

skrajność

skrajny

skrawek

skroić

skromność

Skromny

1. ‘niewyzywający, powściągliwy’; 2. ‘niedbający o rozgłos, uznanie, niezarozumiały’; 3. ‘niewyszukany, prosty’; 4. ‘niemający dużych dochodów, niezamożny, nieprzynoszący dużych zysków’; 5. ‘niewielki, niepokaźny, ograniczony’; 6. stpol. ‘niezarozumiały, pokorny; świadczący o braku pychy, o pokorze’.

skropić

czasownik przedrostkowy

skroplić

skrócić

skrót

skrzydlaty

Skrzydło

1. ‘narząd lotu u ptaków, nietoperzy, owadów’; 2. ‘boczna, wydłużona część budynku, podporządkowana kompozycyjnie i funkcjonalnie części środkowej’; 3. ‘jeden z dwóch płatów nośnych, przytwierdzonych do kadłuba albo nad kadłubem samolotu lub szybowca, wytwarzający siłę nośną równoważącą ciężar statku powietrznego’; 4. ‘część ruchoma urządzeń mechanicznych, obracająca się, wirująca’; 5. ‘ugrupowanie wewnątrz jakiejś partii, organizacji itp., różniące się poglądami od reszty członków’.

skrzyp

1. ‘roślina Equisetum’; 2. ‘odgłos skrzypienia’; od XIV w.; płnsłow. < psłow. *skripъ ‘skrzypienie, trzeszczenie, zgrzytanie’ – rzeczownik odczasownikowy od *skripěti / *škripati; w znaczeniu wtórnym oznacza ‘roślinę skrzypiącą, trzeszczącą, chrzęszczącą (np. przy zrywaniu)’

skrzypać

skrzypce

1. ‘instrument smyczkowy o czterech strunach’; w XV w. skrzypica i skrzypice ‘strunowy instrument muzyczny (może lutnia lub skrzypce)’

skrzypeczki

zdrobnienie

Skrzypieć

‘wydawać charakterystyczny głos, skrzypienie’.

skrzypki

skrzypnąć

skuć

czasownik przedrostkowy

skulić się

skup

skupić

czasownik przedrostkowy

skurcz

skurczyć

czasownik przedrostkowy

skurwysyn

skusić się

czasownik przedrostkowy

skuteczny

Skutek

1. ‘to, co jest następstwem jakiegoś działania, wynik, rezultat’; stpol.: 2. ‘czyn, uczynek, postępek, dzieło, praca’ oraz 3. ‘zakończenie działania, skutek’.

skutkować

skwapliwie

skwapliwy

skwasić

czasownik przedrostkowy

słabizna

słabość

słabowity

Słaby

1. ‘bez sił, niemocny’; 2. stpol. ‘nieskory do wysiłku, opieszały’.

Słać

‘wysyłać, wyprawiać’.

Słać

1. ‘rozkładać pościel, robić posłanie’; 2. stpol. (XV w.) słać / stłać ‘rozpościerać, płasko rozkładać’.

sładzać

forma wielokrotna -sładzać w czasownikach przedrostkowych, np.: dosładzać, przesładzać

słaniać się

‘iść chwiejnym krokiem, zataczać się, chwiać’; forma wielokrotna

Słodki

1. ‘mający smak taki jak cukier’; 2. ‘(zapach) przyjemny, czasem mdławy, w większym natężeniu odurzający’; 3. ‘wywołujący miłe uczucie’; 4. ‘mający łagodny charakter’; 5. ‘będący objawem czyjejś łagodności, czułości lub czyjegoś przesadnego ugrzecznienia’.