Gleby

Gleba tworzy wierzchnią, najbardziej zewnętrzną część skorupy ziemskiej. Składa się luźnych cząstek mineralnych i organicznych, powietrza i wilgoci. Ponieważ w skład gleb wchodzą elementy wszystkich czterech sfer – litosfery, biosfery, atmosfery i hydrosfery,niektórzy geografowie wyróżniają odrębną sferę glebową– pedosferę.
Gleby tworzą się ze zwietrzelin skał zwięzłych lub ze skał luźnych; całokształt procesów tego rodzaju nosi nazwę procesu glebotwórczego. Objawem tego procesu jest różnicowanie się powierzchniowej warstwy zwietrzeliny; skutkuje to tworzeniem się glebowych poziomów genetycznych. Najważniejszymi z nich są poziomy: próchniczny, wymywania i wmywania. Najniższy poziom stanowi skała macierzysta. Żyzność gleby w największej mierze zależy od grubości i cech poziomu akumulacji próchnicy.
W zależności od charakteru skały macierzystej, rzeźby terenu,cech klimatycznych (głównie termicznych i wilgotnościowych) oraz pokrycia terenu (formacje roślinne) powstają różne typy gleb. Część – gleby strefowe – występuje tylko w określonych strefach krajobrazowych kuli ziemskiej; część – gleby astrefowe– można napotkać w różnych miejscach kuli ziemskiej.