Wskaż różnice między bajką i baśnią. Omów cechy obu gatunków
Bajka, jako gatunek literacki pojawiła się w VI w. p.n.e. Jej twórcą był Ezop z Frygii, zwolennik zwięzłości formy, celności ujęcia, twórca bajki zwierzęcej. W Polsce szczególną popularność uzyskała w okresie oświecenia: najwybitniejszymi twórcami...
Analiza i interpretacja wiersza - najważniejsze informacje
Analiza i interpretacja wiersza jest jednym z najtrudniejszych zadań maturalnych. Wymaga umiejętności napisania eseju interpretacyjnego, znajomości teorii liryki. Podjęcie się tego zadania wymaga wyobraźni, oczytania, swego rodzaju wrażliwości na...
Władza to przywilej, obowiązek czy przekleństwo?
Rozpoczynając rozważania nad problemem czy władza jest obowiąz-kiem, przywilejem czy też przekleństwem, warto się najpierw zastano-wić, czym jest władza w ogóle. Zwykle określamy ją jako możliwość kierowania innym człowiekiem bądź grupą ludzi i...
Wymień i krótko omów 4 podstawowe zasady polskiej ortografii. Określ, które zasady regulują pisownie następujących wyrazów.
Wyrazy: kot, ławka, nożny, córka, morze, charakter, klasówka, sponad, niezgoda Są cztery zasady: - fonetyczna – jak się mówi tak się pisze np. koń, dom, mama, pies. - morfologiczna – czyli zgodna z budową wyrazu np. piszemy „szósty”, bo „ó”...
Na podstawie Hymnu ( Bogarodzico, Dziewico! ) Juliusza Słowackiego przedstaw wpływ „Bogurodzicy” na lirykę późniejszej epoki
hymn jest to uroczysta i podniosła pieśń pochwalna sławiąca bóstwo, bohaterskie czyny, wielkie idee oraz otoczone szacunkiem różnorodne wartości. Hymn ( „Bogarodzico, Dziewico )” Juliusza Słowackiego, został napisany przez poetę w 1930 roku w...
Motyw winy i kary. Przedstaw na wybranych przykładach jego funkcjonowanie.
Chciałbym rozpocząć od wyjaśnienia pojęć winy oraz kary. Wina według Słownika Języka Polskiego pod redakcją profesora Mieczysława Szymczaka to: czyn naruszający normy postępowania ( mogą to być normy prawne, obyczajowe, moralne ), wykroczenie,...
Matura ustna - opracowania 6 tematów z Antyku i Biblii.
Polski - pytania maturalne 1. Tragizm i tragedia - objaśnij pojęcia w oparciu o "Antygonę" Sofoklesa Tragizm - cecha dzieła literackiego, charakterystyczna dla tragedii, lecz pojawiająca się także w innych gatunkach, polegająca...
Przykłady małżeństwa w literaturze na przełomie epok
Przykładów małżeństw jest wiele i różne one są, przeważnie nad związkiem literackim krąży jakieś nieszczęście, aby dodać ciekawości i intrygi zachęcając tym samym czytelnika do przeżywania całej historii wraz z bohaterami. Dlatego też chciałabym...
Nauka o języku.
1. Omów cztery podstawowe zasady rządzące polską ortografią. – zasada fonetyczna – piszemy jak mówimy i słyszymy, np. nos, woda, pisać – zasada morfologiczna – piszemy zgodnie z budową wyrazu, uwzględniając oboczności występujące w obrębie...
Romantyzm - powtórzenie wiadomości
Pojęcia Mesjanizm - pogląd przypisujący jednostkom lub narodom szczególne posłannictwo wobec ludzkości. Jest to wiara w to, że Chrystus nas wybawi. Mistycyzm - to prąd religijno - filozoficzny uznający możliwość jednoczenia się duszy...
Pojęcia do matury z języka polskiego
ANTYK ( do V wieku N.E.) EPIKUREIZM, prąd filoz.-etyczny zapoczątkowany przez Epikura (306 p.n.e. — założenie szkoły w Atenach), rozwijany przez jego uczniów i zwolenników (zw. epikurejczykami) do IV w., uznający za cel życia indywidualne...
Portrety kobiet w literaturze. Prezentacja maturalna.
Plan ramowy do prezentacji z języka polskiego: „Kobieto puchu marny! Ty wietrzna istoto!”- Portrety kobiet w literaturze. WSTĘP Postawienie tezy: kobieta nie jest jednoznacznie portretowana w literaturze, choć często była...
Tematy maturalne 1998
1998 Temat 1. "Dzieła sztuki nigdy nie przyjmujemy jako zrozumiałego samo przez się; widzimy je zawsze na tle jego prekursorów i poprzedników ". Przywołując wybrane (2-3) utwory literackie, uzasadnij tezę sformułowaną przez Josifa...
Życie literackie powojennej emigracji
ŻYCIE LITERACKIE POWOJENNEJ EMIGRACJI - główne ośrodki, program paryskiej „Kultury”. POEZJA NA EMIGRACJI Polską poezję emigracyjną najłatwiej opisać w odcinkach czasowych, wyznaczanych przez specyficzne uwarunkowania życia literackiego poza...
Inny świat
Epoka Współczesność – okres powojenny: • czas rozrachunku z przeżyciami wojennymi i łagrowymi, • zimna wojna – niechęć do komunizmu, • zwrot ku prozie dokumentalnej. Dzieło Inny świat Pierwsze wydanie (w języku angielskim) – 1951, Londyn...
Motyw snu i widzenia
Motyw snu i widzenia w literaturze. Funkcja snu i widzenia w „Makbecie” Williama Szekspira, „Dziadach” część III Adama Mickiewicza, „Lalce” Bolesława Prusa, „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego. Sen to wytwór czynności śnienia – a więc określonej...
Pytania do powtórzeń przed maturą z języka polskiego
ANTYK 1. Na przykładzie dowolnego mitu wykaż uniwersalne wartości mitów grckich. 2. Podaj kilka przykładów postaci mitologicznych, funkcjonujących w kulturze europejskiej jako symbole. 3. Czym różni się mit od legendy? Omów zagadnienie na...
Budująca i niszcząca siła miłości. Przedstaw problem na podstawie wybranych utworów.
Miłość jest jednym z największych i najgłębszych uczuć. Jest to temat często poruszany przez twórców różnych epok. Trudno jest znaleźć utwór, w którym nie byłoby wątku miłosnego. Nie tylko w literaturze możemy odnaleźć temat miłosny,...
Dzieło literackie, a jego adaptacja filmowa. Omów zagadnienia na przykładzie "Władcy pierścieni".
Wstęp: · Przedstawienie tematu. · Streszczenie informacji ogólnych o filmie i ksiażce. · Omówienie spisu tresci . Rozwiniecie: · Czym właściwie jest adaptacja. · Opis postaci Tolkiena. · Historia Książki „Władcy pierscieni”. · Obsada...
Księga koheleta
Księga Koheleta zawiera rozważania nad sensem życia ludzkiego. Wynika z nich, że nic nie ma absolutnej wartości, nie jest trwałe, nie potrafi w pełni uszczęśliwiać. Ani bogactwa, ani władza, sława, nawet mądrość nie czynią człowieka pewnym i...
Wzorce i antywzorce w literaturze Oświecenia
Epoka oświecenia to czas gwałtownego sprzeciwu, odrzucenia zastanych koncepcji estetycznych i filozoficznych, a także zawartych w literaturze poprzedniego okresu poglądów, dotyczących wizji świata i człowieka, któremu zarzucano ciemnotę i...
Porównaj dwie poetyckie wizje piekła - Dantego i Różewicza
Od zarania dziejów śmierć intrygowała wielu artystów. Filozofowie i ludzie sztuki, myśliciele, ale i prości ludzie zastanawiali się nad tym, czy istnieje życie po śmierci i co dzieje się z duszą człowieka umierającego. Na przestrzeni epok...
"Miłość wszystko zwycięża i my ulegamy miłości'. Przedstaw różne ujęcia motywu miłości w róznych utworach literackich pochodzących z róznych epok.
Miłość w życiu ludzkim ma podstawowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju jednostki i społeczeństwa, ponieważ jednostka, która nie kocha, ani nie jest kochana, czuje się pusta, bezwartościowa... Wspaniała polska poetka Maria...
Lektury - chronologia epokami
Antyk - Sofokles - "Król Edyp" - Horacy - wybór pieśni Średniowiecze - "Bogurodzica" Renesans - Jan Kochanowski - wybór pieśni i trenów Barok - Jan Andrzej Morsztyn - wybór wierszy - Daniel Naborowski - wybór wierszy - Wacław...
Porównaj fragment Kazań sejmowych Piotra Skargi z Księgą Izajasza. Wskaż zastosowane przez Skargę
1. Księga Izajasza (fragment) Przekleństwa na Judę Biada tym, którzy przydają dom do domu, przyłączają rolę do roli (...) Biada tym, którzy rychło, wstając rano, szukają sycery, zostają do późna w noc, [bo] wino ich rozgrzewa. Nic,...
Mit antyczny jako źródło wiernych odwołań w literaturze. Przedstaw sposoby i celowość jego wykorzystania odwołując się do wybranych utworów literackich
Od najdawniejszych czasów źródłem tematów dla literatury prawie wszystkich epok była mitologia. Autorzy tworzący w każdym okresie wykorzystywali zarówno bohaterów jak i tematy mitologiczne. Jednymi z postaci, które wyraźnie inspirowały twórców...
W kontekście podanych informacji na temat filozofii Maxa Stirnera dokonaj analizy podanego fragmentu „Zbrodni i kary” F. Dostojewskiego i rozważ dramat człowieka „uwiedzionego’ przez fałszywą ideę.
Fiodor Dostojewski był dziewiętnastowiecznym rosyjskim literatem. Jednym z jego wielkich utworów była powieść pt. „Zbrodnia i kara”, ukazująca problemy natury psychologicznej i moralnej. Jest głęboką i drobiazgową analizą człowieka, który...
Samotni bohaterowie literaccy.
Człowiek wyalienowany od społeczeństwa przez dłuższy okres, nigdy nie będzie w stanie dostosować się do niego, będzie tak samo obcy dla innych jak inni dla niego. Z drugiej strony ludzie samotni są przeważnie bardzo uduchowionymi i spełnionymi w...
Motywy biblijne i aluzje literackie w "Mistrzu i Małgorzacie" Michaiła Bułhakowa.
(Plan, bibliografia, karta cytatów) PLAN PRACY I Wstęp: - Co to jest aluzja literacka? - Jakie są przyczyny i cel wprowadzenia aluzji literackiej? - Co to jest motyw literacki? - Skąd twórcy czerpią motywy do swoich dzieł? - Jaki jest...
Wpływ miasta na bohaterów lektury. Petersburg w "Zbrodni i Karze" Fiodora Dostojewskiego.
Fiodor Dostojewski w swojej powieści pt. "Zbrodnia i kara" przedstawił obraz Petersburga w XIX stuleciu. Akcja utworu toczy się w 1865 roku, w którym swoje apogeum osiąga nędza, głód i pogoń za pieniądzem w ówczesnej stolicy Rosji....
Bibliografia i plan wypowiedzi.
Temat: Pisarze odrodzenia i oświecenia o Polsce i Polakach. Omów na wybranych utworach literackich tych epok. Literatura / 72 Bibliografia: Literatura podmiotu: 1. Jan Kochanowski, Pieśń V: Pieśń o spustoszeniu Podola, [w:]...
Jacy jesteśmy Polacy?
Prawdy o Polakach Niewiele państw tak często jak Polska zmieniało swój kształt terytorialny, obszar i granice. Ale niezależnie od tych zmian nad Wisłą zawsze mieszkali Polacy. To ich kolejnym pokoleniom zawdzięczamy, że nasz kraj przetrwał...
"Na podstawie fragmentu "Mistrza i Małgorzaty przedstaw zasady działania państwa totalitarnego. W wypracowaniu odwołaj się też do innych przykładów totalitaryzmu z powieści Michała Bułhakowa."
Michał Afansjewicz Bułhakow urodził się 3 V 1891 roku w Kijowie. Jego ojciec , Afansij Iwanowicz , był uczonym teologiem i pracownikiem naukowym Kijowskiej Akademii Duchownej. Matka - Warwara Michajłowna , zajmowała się prowadzeniem domu. Dzięki...
Najważniejsze terminy literackie (b)
Bajka- utwór pisany prozą lub wierszem, którego bohaterami są najczęściej zwierzęta, ludzie bądź przedmioty. W Polsce bajka ze względu na swój dydaktyczny charakter szczególną popularność zyskała w literaturze oświecenia. Bajronizm- zespół...
Fantastyka i jej źródła w literaturze Romantyzmu.
Fantastyka - zjawiska nie mające oparcia w rzeczywistości, urojone, nadprzyrodzone, niezwykłe, będące wytworem fantazji. W literaturze romantycznej najczęściej pojawiają się duchy dobre i złe, które walczą ze sobą o bohatera itp. Fantastyka jest...
Powtórka do matury z polskiego
ANTYK Biblia - Księga Rodzaju – poemat o stworzeniu świata i człowieka - Psalmy – liryczny utwór o charakterze modlitewno-hymnicznym; mogą być: błagalne, dziękczynne, pochwalne, królewskie, patriotyczno-religijne i mądrościowe; - Księga...
Najważniejsze zagadnienia Antyku
ANTYK VII w.p.n.e.-V w.n.e. : Epos Homerycki: 1. tematyka: - ważne dla jakiejś zbiorowości wydarzenie historyczne - na tle ważnych wydarzeń przedstawione są losy jakiejś zbiorowości i jednostkowych bohaterów - uczestnictwo bogów w...
Bohaterowie niepokorni
W psychice ludzkiej zakodowane jest dążenie do prawdy, dobra i piękna. Często ten ideał jest nieosiągalny, możemy jedynie „dotykać” poszczególnych wartości ogólnoludzkich, takich jak: miłość, przyjaźń, miłosierdzie, honor, umiłowanie wolności....
Różne postawy Polaków wobec Holokaustu
Wiek XX zwany wiekiem totalitaryzmów rzucił wyzwanie literaturze. Przed pisarzami stanęło trudne wyzwanie, któremu nie łatwo było sprostać- jak opowiedzieć o ludzkim cierpieniu i upokorzeniu. II wojna światowa to tragiczny okres w dziejach...
Obraz arystokracji w literaturze różnych epok
TEMAT: Obraz arystokracji polskiej w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach. I Literatura podmiotu: 1. Krasiński Zygmunt, Nie – Boska Komedia, Wyd. Greg, Kraków. ISBN: 83-7327-740-4 2. Mickiewicz Adam, Dziady Cz. III, Wyd....
Przedwiośnie
Tło historyczne powieści • I wojna światowa (1914–1918). • Rewolucja październikowa w Rosji (1917): rewolucja w Baku, konflikt azersko-ormiański. • Odzyskanie niepodległości przez Polskę (1918). • Wojna polsko-bolszewicka (1920). • Pierwsze...
Walka dobra ze złem na przykładzie utworów z wybranych 3 epok
Dobro i zło symbolizowane przez światło i ciemność pojawiły się jako pierwsze pojęcia na świecie. Sa one podstawowymi przeciwieństwami które dotknęły ludzkość. Walka dobra ze złem jest obecna wszędzie, zwłaszcza wśród ludzi. Każdy człowiek w...
W przytoczonym poniżej opisie powstańczej bitwy pochodzącym z opowiadania Elizy Orzeszkowej „Gloria victis” wskaz sposoby obrazowania i ich funkcje
W przytoczonym poniżej opisie powstańczej bitwy pochodzącym z opowiadania Elizy Orzeszkowej „Gloria victis” wskaz sposoby obrazowania i ich funkcje Tytuł opowiadania Elizy Orzeszkowej „ Gloria victis” jest łacińskim zwrotem, który tłumaczy się...
Sciąga z lektur epokami
Antyk: Horacy-Egzeni monumentum, O co poeta prosi Apollina; Safona-(Zazdrość, Pogarda dla nieznanej poezji); Owidiusz-Przemiany, Sztuka kochania;Homer-Iliada, Odyseja;Sofokles-Antygona; Biblia: Symonides-Lamentacje; Salomon-Pieśń...
Różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze
Na wstępie chciałabym wyjaśnić podstawowe pojęcia zawarte w temacie.„Wina”- wykroczenie, występek, grzech, przyczynienie się do czegoś złego, powód złego. Jednocześnie można pojmować ją jako odpowiedzialność za dany czyn. „kara”- Środek represyjny...
Wędrówka, podróżnicy, tułacze, pielgrzymi.
Wędrówka jest jednym z najczęstszych i najbardziej nośnych motywów pojawiających się w literaturze. W tekstach właściwie wszystkich epok wędrówka traktowana jest na ogół w sposób dwojaki. Jest więc wędrówka po prostu podróżą, przestrzennym...
Odwołując się do znanych ci dzieł literackich uzasadnij, że mitologia jest źródłem tematów literackich.(matura ustna)
Mit jest opowieścią o stałej warstwie fabularnej wyrażającej wierzenia starożytnych Greków, Rzymian. Mity dają odpowiedź na pytanie jak powstał świat, człowiek, jaka jest natura ludzka, jakie są zachowania i postawy ludzkie. Mity wyrażają...