Receptory, ucho, oko.

1.Receptory – są to wyspecjalizowane komórki lub ich zespoły mające zwiększoną pobudliwość w stosunku określonej formy energii.
2. Ze względu na rodzaj receptory dzielimy na:
a) chemoreceptory – rejestrują substancje chemiczne. W organizmie człowieka umiejscowione są: *w jamie nosowej (odbierają substancje gazowe), *na języku (kubki smakowe)
b) fotoreceptory – rejestrują bodźce świetlne. Znajdują się w siatkówce oka.
c) Mechanoreceptory – odbierają bodźce mechaniczne tj. ściskanie, rozciąganie. Umiejscowione w skórze.
d) termoreceptory – rejestrują temperaturę. Umiejscowione w skórze.
e) proprioreceptory – bodźce narządów ruchu. Umiejscowione w mięśniach i ścięgnach.
f) algesireceptory – rejestrują ból
g) wisceroreceptory – odbierają bodźce pochodzące z narządów wewnętrznych i trzewi
3. Podział receptorów ze względu na pochodzenie informacji (bodźca)
a) Eksteroreceptory (odbierają bodźce ze środowiska zewnętrznego): *chemoreceptory, *fotoreceptory, *mechano- ,*termo-, *algesi-
b) interoreceptory (odbierają bodźce z wnętrza organizmu): *proprio-, *wiscero-
4. Ucho – stanowi narząd słuchu i równowagi. Receptorami słuchu są mechanoreceptory odbierające bodźce w postaci fal dźwiękowych. Informacje o położeniu i przemieszczaniu się organizmu odbierają receptory równowagi.
5. Budowa Ucha
a) ucho zewnętrzne:
- małżowina uszna – wychwytuje dźwięki ze środowiska zewnętrznego
- kanał słuchowy – przekazuje dźwięki z małżowiny na błonę bębenkową, znajdują się w nim gruczoły woskowinowe produkujące woskowinę, która natłuszcza przewód
- błona bębenkowa – zbiera dźwięki z kanału słuchowego
b) ucho środkowe :
- jama ucha środkowego – w której znajdują się trzy kosteczko słuchowe: *młoteczek, *kowadełko, *strzemiączko
- kosteczki (w/w) odbierają dźwięki z błony bębenkowej, przekazują je na okienko owalne przedsionka
- trąbka słuchowa – wyrównuje ciśnienie po obu stronach błony, łączy ucho środkowe z gardłem
c) ucho wewnętrzne:
- ślimak – właściwy narząd słuchu
- błędnik – składa się z przedsionka i trzech kanałów półkolistych położonych w 3 różnych płaszczyznach, wypełnionych płynem – endorfiną, wewnątrz płynu znajdują się komórki zmysłowe odpowiedzialne za równowagę.
6. Oczy – tkwią w zagłębieniach w tzw. Oczodołach
7. Oko składa się z:
- gałki ocznej i narządów dodatkowych, czyli: *mięśnie (poruszają gałką oczną), (* powieki, *brwi, *rzęsy, *spojówki, *gruczoły łzowe) –pełnią funkcję ochronną oka
8. Trójwymiarowa ściany gałki ocznej
a) błona włóknista
- twardówka – tylna część błony włóknistej, jest biaława i nieprzeźroczysta
- rogówka – chroni oko przez urazami i załamuje promienie świetlne
- tęczówka – reguluje ilość wpadającego światła do oka
- ciało rzęskowe – zawiera mięsień, którego skurcze regulują kształt soczewki
- naczyniówka – zawiera nerwy, komórki barwnikowe oraz naczynia krwionośne, które odżywiają warstwy oka
- soczewka – skupia promienie świetlne
- ciało szkliste – wypełnia płyn o konsystencji żelu, nadaje kulisty kształt i amortyzuje wstrząsy
b) siatkówka
- plamka żółta – jest to obszar na siatkówce, w którym występują największe skupiska komórek receptorów
- plamka ślepa – jest to miejsce na siatkówce pozbawione receptorów
9. Choroby Oka
a) krótkowzroczność – obraz powstaje przed siatkówką. Korekta za pomocą soczewek rozpraszających (minus, wklęsłe)
b) dalekowzroczność – obraz powstaje za siatkówką. Korekta za pomocą soczewek skupiających (wypukłe, plus)
***akomodacja oka – do przystosowania się, do obserwacji przedmiotów z różnej odległości
c) daltonizm – choroba sprzężona z płcią
d) astygmatyzm – nierównomierna krzywizna rogówki
e) zez – nierównomierne rozmieszczenie gałek ocznych
f) zaćma – zmętnienie soczewki oka i utrata jej przejrzystości
g) jaska – jest to silny ból oczu i oczodołów, upośledzenie widzenia
h) zapalenie spojówek – pieką oczy, robią się czerwone.