Los kobiet w sowieckich łagrach - Inny świat

W „Innym świecie” Gustawa Herlinga – Grudzińskiego główny bohater utworu, a zarazem narrator opowiada o swoich pobytach w więzieniach – w Witebsku, Leningradzie, Jercewie. Przedstawia warunki, jakie tam panują oraz ciężką sytuację, w której znalazły się kobiety przebywające w sowieckich łagrach.

Z utworu dowiadujemy się, że kobiety znacznie gorzej znoszą głód fizyczny w porównaniu do mężczyzn. Są one słabsze zarówno psychicznie jak i fizycznie, dlatego najgorzej znoszą obozowe warunki. W styczniu 1941 roku do Jercewa z etapem przychodzi młoda Polka, córka oficera z Mołodeczna. Dziewczyna nie pozwala żadnemu z mężczyzn zbliżyć się do siebie. Jest dumna ze swojego pochodzenia oraz z wyglądu. Gustaw postanawia założyć się z oficerem Polenko, uważając że dziewczyna nie ulegnie żadnemu z mężczyzn w obozie. Jednakże mniej więcej po miesiącu Polenko wygrywa zakład. Dziewczyna po przybyciu do obozu zmieniła się nie do poznania, sypiała z każdym mężczyzną, nie spieszyła się również po zupę do kuchni, tak jak kiedyś to robiła. Unikała kontaktów i spotkań z Gustawem, wstydziła się spojrzeć mu prosto w oczy.

Inna dziewczyną, którą poznajemy w obozie jest Tania. Ma ona wiele wspólnych cech z córką oficera. Na początku jest osobą cichą, spokojną. Później następuje w niej wewnętrzna przemiana – dziewczyna spodobała się „urce” , została zmuszona do ciężkiej pracy fizycznej, następnie została jego kochanką.

Całkiem inny los spotkał w obozie kobiety ciężarne. Były one zwalnianie w obozie od pracy na okres trzech miesięcy przed rozwiązaniem i na sześć miesięcy po narodzinach dziecka. Był to okres, w którym kobiety mogły wychować potomstwo. Następnie zaś po 6 miesiącach dzieci były odbierane kobietom, który już nigdy nie mogły zobaczyć swoich pociech. Nie było tutaj mowy o żadnych prawdziwych uczuciach. Kobiety zachodziły w ciążę, aby odpocząć chociaż przez krótki czas od natłoku ciężkiej, fizycznej pracy.

Wszystkie kobiety w obozie były traktowane tak samo. Były zmuszane do ciężkiej pracy fizycznej w lesie. Była to jedna z najcięższych prac, z którą czasami nie radzili sobie nawet sami mężczyźni. Kobiety w obozie cierpiały z głodu. Dopiero po wypracowaniu normy otrzymywały lekki posiłek. Taka sytuacja sprawiła, że stawały się one prostytutkami, sprzedającymi własne ciało w zamian za odrobinę jedzenia i odpoczynku po dniu ciężkiej pracy.

Gustaw Herling – Grudziński w sposób szczególny przedstawił sytuację kobiet w sowieckich łagrach. Kobiety były traktowane jak co niektórzy mężczyźni. Jednakże były one słabsze psychicznie. Nie dawały sobie rady z natłokiem pracy, pragnęły odpoczynku, wolności. Dziewczyny oddawały mężczyzną wszystko to, co posiadały, czyli własne ciało. Ich los w obozie nie był łatwy.