profil

Człowiek w sytuacji zagrożenia. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich.

poleca 85% 127 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Literatura faktu głęboko sięga w istotę hańbiącej ludzkości sprawy. Precyzyjnie odrysowuje metody i skutki upodlania człowieczeństwa. Tadeusz Borowski i Gustaw Herling - Grudziński „oprowadzają” czytelnika po „innym”, do niczego niepodobnym świecie. W tym świecie jak powie zlagrowany człowiek Tadek- narrator „Opowiadań” : Żywi zawsze mają rację przeciwko umarłym”. Opowiadania obozowe Borowskiego zbudowane są na zasadzie szokującego kontrastu: zderzenia zwyczajności i codzienności z czymś, co nie da się ująć w tradycyjnych kategoriach określających zbrodnie i okrucieństwo. Borowski pokazuje szokujące zachowanie człowieka w sytuacji zagrożenia. Najbardziej tragiczne, smutne zdarzenia takie jak transport ludzi do gazu, śmierć głodowa, pokazywane są przez narratora, który niczemu się dziwi, na którym nic już nie robi wrażenia i który myśli tylko o tym jak się samemu ocalić, urządzić zdobyć lepsze pożywienie, wykorzystać innych. Dlatego kobiety wiezione do gazu daremnie będą błagać mężczyzn o ratunek, dlatego o transporcie kilkunastu tysięcy Żydów, którzy zginęli w komorach gazowych, więźniowie Auschwitzu powiedzą :”To był dobry transport”. Dobry bo cały obóz mógł przez dwa tygodnie dostatnio żyć dzięki łupom odebranym ofiarom. W tym odczłowieczonym świecie biologiczna chęć przeżycia w sytuacji zagrożenia staje się głównym motorem poczynań i dokonywanych wyborów. Człowiek w sytuacji zagrożenia akceptuje mechanizm obozowej walki o byt, rządzonej przez wilcze prawa silniejszego i sprytniejszego. Także bohaterowie Grudzińskiego w sytuacjach zagrożenia rezygnują ze swojej godności żeby przeżyć. Więzień sowieckiego łagru z „innego świata” uratuje swoje życie, ale za cenę śmierci czterech niewinnych ludzi., których oskarży fałszywie na rozkaz NKWD. Na rampie kolejowej młoda kobieta w rozpaczliwym instynktownym pragnieniu przeżycia porzuci swoje maleńkie dziecko. W „innym świecie” rządziły swoiste prawa. Dlatego młody chłopak został kochankiem starej lekarki za dodatkowy kawałek chleba. Z tego powodu wiele dziewcząt i kobiet oddawało się strażnikom. Zagrożenie jakiemu poddany był człowiek najpełniej oddaje refleksja: „Głód jest wtedy, gdy na wszystko dookoła patrzy się jak na coś do jedzenia”, bo” Nie ma takiej rzeczy której człowiek nie zrobił by z głodu”. „Bezbrzeżna była siła, która jednych ludzi od drugich oddzieliła pierścieniem przerażenia” powie Nałkowska w „Medalionach” doskonale oceniając kondycję człowieka w sytuacji zagrożenia. O tym jak dalece można łamać odruchy współczucia i ludzkiej solidarności w sytuacji zagrożenia świadczą losy rannej Żydówki, która nie uzyskała pomocy otaczających ja ludzi. Szokujące jest wyznanie innej bohaterki „Medalionów”, dowodzące niezwykłego upodlenia natury ludzkiej: „Proszę pani, to było strasznie karane, ale one w nocy jadły mięso z tych trupów!”. Wyostrzony instynkt głodu determinował ludzkie zachowanie człowieka, który zagrożony, rezygnował z wartości chrześcijańskich

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 2 minuty