Średniowieczne tematy

Bóg, miłość, śmierć, walka, historia, obyczaje.
Tematyka religijna - zajmuje niewątpliwie pierwsze miejsce w powyższym zestawieniu. Tu zaliczymy żywoty świętych i lirykę maryjną, modlitwy i kazania, moralitet i misteria oraz dramat liturgiczny oraz wiersze religijno-dydaktyczne jak np. Skarga umierającego.
Śmierć (danse macabre) - to te utwory (poematy i moralitety), które zawierają motyw tańca śmierci, popularny w literaturze i w sztukach plastycznych Przykład: Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Na obrazach ukazywano szereg ludzi różnych stanów podążających ku śmierci lub postacie młodzieńców naprzeciw szkieletów, z podpisem:"Będziesz taki jak ja”. W czasach przerażających epidemii dżumy, zwanej Czarną Śmiercią, w obrazach tych nie było nic z abstrakcji - ostatecznie wyginęła wówczas czwarta część ludności Europy.
Miłość - pojawia się w poematach i romansach rycerskich, importowanych do Polski z Europy Zachodniej (Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy, Abelard i Heloiza, Powieść o Walcerzu Udałym, cykl arturiański itd.), a także w średniowiecznej liryce miłosnej - śpiewanej przez trubadurów i wagantów.

Charakterystyczne, że zjawisko idealnej miłości rycerskiej współistniało ze swobodą obyczajową i bezwzględną kalkulacją matrymonialną.
Walka i dzielność rycerzy oraz władców - jest także tematem epiki rycerskiej (patrz wyżej), kronik, podań oraz gatunku zwanego gesta (czyny) - zbiorów opowieści o dokonaniach sławnych postaci. Czyny wielkich wodzów i rycerzy są idealizowane, bo tak naprawdę nie walczą oni z barbarzyńcami czy poganami, ale uvczestniczą z zasadniczym konflikcie Dobra ze Złem.

Historia państwa - to temat, który zajmuje karty dzieł historiograficznych - przede wszystkim kronik, jak dzieła Galla Anonima, Kadłubka lub Długosza. W części eposów rycerskich (np. Pieśń o Rolandzie) także znajdziemy echo prawdziwych wydarzeń historycznych (inwazja muzułmańska na Europę Zachodnią w VIII w.).

Obyczaje - świat dworzan, tematy towarzyskie, atmosferę turniejów, rywalizacji o względy kobiety znajdujemy znów w epice rycerskiej, w liryce miłosnej, a także w kazaniach. Oprócz tego w utworach w rodzaju Słoty O Zachowaniu się przy stole, a w znanym wierszu z XV wieku - Satyra na leniwych chłopów odzwierciedla się konflikt społeczny, wynikający z narastania pańszczyzny w stytuacji wzrostu popytu na polskie zboże..
Problematyka filozoficzna tej uduchowionej epoki została wyłożona bezpośrednio w dziełach wielkich filozofów. Np. Wyznaniach św. Augustyna lub Summa Theologiae (Summie teologicznej) św. Tomasza. Lecz myśl filozoficzną odzwierciedlają też utwory takie jak choćby moralitet, hagiografia, utwory danse macabre, pieśni religijne, misteria i kazania. Echo średniowiecznej filozofii pobrzmiewa też w literaturze świeckiej - choćby w hierarchii wartości wyznawanych przez bohaterów.