Spiskowiec
Rezygnacja z rycerskiej sławy
Wielką tragedią jest rezygnacja z rycerskiej sławy i honoru. Na drogę tę wkraczają spiskowcy i buntownicy, którym sytuacja nie pozwala na honorowe postępowanie, dotrzymywanie przysiąg, wierność kodeksowi rycerskiemu. Zrezygnować z etosu rycerskiego musi bohater Mickiewiczowskiej powieści poetyckiej Walter Alf (Konrad Wallenrod), który pod przybranym nazwiskiem, podszywając się pod niemieckiego rycerza gubi Zakon. Pełniąc funkcję wielkiego mistrza i łamiąc to wszystko, co w jego epoce...
Dylematy buntowników i spiskowców
Bardzo poważne dylematy przeżywają bohaterowie romantyczni. Tragiczni mściciele, tacy jak Giaur czy Jacek Soplica, zwykle wybierają zemstę, zbrodnię, a potem pokutują za swoje winy. Muszą wybierać między konwencjonalną moralnością a koniecznością zemsty. Podobny dylemat, ale niewypływający już z krzywd osobistych, a konieczności walki za ojczyznę, ma np. Konrad Wallenrod. Musi on wybrać między etosem rycerskim a koniecznością zemsty na wrogach narodu – Krzyżakach. Wybiera złą sławę,...
Podróż inicjacyjna, wtajemniczenie
Wiedzę o świecie uzyskują wiele podróżujący Kubuś Fatalista i jego Pan – bohaterowie powiastki filozoficznej Diderota,w czasie podróży toczący interesujące rozmowy o życiu. Podobnie kształcąca jest podróż Kandyda, tytułowego bohatera powiastki filozoficznej Woltera. Po burzliwych przygodach nabywa on mały folwarczek i dochodzi do wniosku, że najlepsze jest „uprawianie własnego ogródka”. Podróż o walorach edukacyjnych odbywa także bohater pierwszej polskiej powieści oświeceniowej Mikołaja...
Konieczność złamania kodeksu rycerskiego; rycerz zdrajca
Przeczy stereotypom powieść poetycka Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod . Mowa w niej o konieczności wystąpienia przeciw etosowi rycerskiemu, złamania rycerskiej przysięgi. Czyni to walczący podstępnie z zakonem krzyżackim Walter Alf, mąż pięknej Litwinki Aldony, córki księcia Kiejstuta. Wyrzeka się on spokoju i szczęścia rodzinnego, opuszcza dom i podszywa się pod rycerza niemieckiego Konrada Wallenroda, walczy pod jego imieniem. Robi karierę zakonną, nawet zostaje wielkim mistrzem. Cały...