Nie pamiętasz hasła?Hasło? Kliknij tutaj
Pogrzeby, często obecne w dekadenckiej poezji końca XIX wieku, pełnią funkcję swoistego, jakkolwiek niewłaściwie to zabrzmi, ornamentu, niezbędnego elementu opisywanej rzeczywistości, obok grobów, wiatru, deszczu, szatana czy zbłąkanej duszy. Nie chodzi o konkretny pogrzeb, lecz o samą obecność motywu wywołującego smutek, żal, nostalgię, niepokój. „A w duszy mej pogrzeby bez orkiestr się wloką” – pisze Charles Baudelaire ( Spleen II ). W jednym z najbardziej znanych wierszy młodo polskich –...
Inna grupa literackich samobójstw, mająca niekiedy wiele wspólnego z samobójstwami z miłości, to autodestrukcja spowodowana poczuciem bez sensu istnienia. Np. Kordian Juliusza Słowackiego zaczyna się od przywołania postaci zmarłego przyjaciela bohatera („zabił się, młody”). Kordian, nieszczęśliwy w miłości,także podejmie próbę samobójczą. Z kolei samobójstwo Płoszowskiego, bohatera Bez dogmatu Sienkiewicza, choć popełnione z miłości, także ma związek z wcześniejszymi autodestrukcyjnymi,...
Wiele wspólnego z postawą dekadencką mają bohaterowie utworów Witkacego. Znudzeni życiem, złaknieni ekstremalnych stanów i przeżyć (ekstazy doznawanej pod wpływem przeżyć erotycznych, niebezpiecznych wypraw i... narkotyków) niejednokrotnie nie odnajdują sensu istnienia i decydują się na samobójstwo. Poczucie schyłku epoki ujawnia się w katastroficznych utworach Witkacego, mowa w nich o zagrożeniu rewolucją – taka rewolucja niewątpliwie byłaby, zdaniem Witkacego, końcem epoki, końcem...
Nie wierzę w nic, nie pragnę niczego na świecie, Wstręt mam do wszystkich czynów, drwię z wszelkich zapałów: Posągi moich marzeń strącam z piedestałów I zdruzgotane rzucam w niepamięci śmiecie... (Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Nie wierzę w nic ) Przez ogród mój szatan szedł smutny śmiertelnie I zmienił go w straszną, okropną pustelnię... Z ponurym, na piersi zwieszonym szedł czołem I kwiaty kwitnące przysypał popiołem. Trawniki zarzucił bryłami kamienia I posiał szał trwogi i śmierć...
Za programowy wiersz polskiego dekadentyzmu uważa się Koniec wieku XIX Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Mówiący w wierszu, którego zapewne można utożsamiać z poetą,dramatycznie zaprzecza sensowności jakiejkolwiek postawy życiowej. Nie identyfikuje się ani z ironią, ani z buntem.Symbolem losu człowieka staje się w tym wierszu „mrówka wrzucona na szyny” walcząca „z pociągiem nadchodzącym w pędzie”. Również inne wiersze Tetmajera, np. Nie wierzę w nic czy Hymn do Nirwany , zdradzają postawę...
Właśnie z dystansem traktował postawy dekadenckie pozytywista Henryk Sienkiewicz. Dał temu wyraz w powieści Bez dogmatu , napisanej w formie pamiętnika dekadenta – Leona Płoszowskiego. Młodzieniec ten, zamożny i utalentowany, który nigdy nie skalał rąk pracą, odczuwa ból istnienia. Cierpi między innymi z powodu nieszczęśliwej miłości, niezdolny jest do jakiegokolwiek sensownego działania, nie pracuje, a szczęśliwą miłość przekreśla, by potem cierpieć z powodu niespełnienia oraz choroby i...
Dekadentyzm definiujemy jako niemoc, bezwład, poczucie bezsensu istnienia,głębokiego kryzysu i świadomość końca epoki. Nastroje dekadenckie typowe były dla poetów zwanych symbolistami francuskimi, dla poetów młodopolskich, ale jego echa odnajdziemy też wśród modernistów innych narodowości.
chłopomania dekadentyzm hasło „sztuka dla sztuki”, ludowość neoromantyzm splin synteza sztuki.
W Polsce epoka zawiera się w latach 1890-1918. Rok 1890 jest uważany za początek nowej epoki, bo wtedy debiutują poeci młodopolscy i do kraju napływa literatura europejska, natomiast data zamykająca jest cezurą historyczną (koniec I wojny światowej i odzyskanie niepodległości). W Polsce, podobnie jak w Niemczech, Włoszech i Francji, podkreślano modernistyczną ideologię młodzieży końca XIX w. Stąd wzięły się terminy, którymi określa się tę epokę: • modernizm – z niem. modern ; oznacza...