Nie pamiętasz hasła?Hasło? Kliknij tutaj
Franciszek Bohomolec (1720-1784) – oświeceniowy komediopisarz, wprowadził do literatury polskiej nowoczesną komedię w stylu francuskim. Korzystał ze schematu molierowskiego– ośmieszał, ostrzegał, wytykał. Napisał też dwie komedie zgodne z programem króla zawartym w „Monitorze”. Franciszek Karpiński (1741-1825) – polski poeta klasycystyczny, tworzący pod dużym wpływem Jana Jakuba Rousseau. Był twórcą nurtu sentymentalnego w liryce polskiej. Pisał sielanki, wiersze miłosne, elegie,...
Za ojca klasycyzmu polskiego uważano „polskiego Horacego, spadkobiercę Kochanowskiego”- Adama Naruszewicza. Kształcił się on w szkole jezuickiej. Był związany ze stronnictwem królewskim, redagował „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” w których...
Ignacy Krasicki nazywany był "księciem poetów" i niewątpliwie był najwybitniejszym poetą polskiego oświecenia. Urodził się w Dubiecku nad Sanem, w rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu kolegium jezuickiego we Lwowie wstąpił do seminarium,...
Utwór wydany został prawdopodobnie ok. 1773r. A. Naruszewicz był duchownym, tłumaczem, historykiem i pisarzem. Jego hobby była historia Polski, którą opisał w jednym ze swoich dzieł. Redagował "Zabawy Przyjemne i Pożyteczne". Wśród jego...
Tak bogaty rozwój twórczości satyrycznej jaki zaobserwowano w epoce oświecenia -był niewątpliwie efektem wiary w dominujące w tym okresie wartości. Przypomnę, że umowne ramy czasowe otwierające i zamykające lata trwania tej epoki literackiej w...
Zasadniczym początkiem rozwoju instytucji życia kulturalnego było otwarcie w Warszawie Biblioteki Załuskich, jednej z niewielu w Europie bibliotek publicznych. Ogniskowała ona życie umysłowe stolicy, prowadząc jednocześnie prace bibliograficzne i...
Stanisław August Poniatowski urodził się 17 stycznia 1732 roku w Wołczynie. Był synem Konstancji i Stanisława Poniatowskiego, kasztelana krakowskiego. Z początku sprawował urząd stolnika litewskiego, w 1764 roku został królem Polski. Zmarł w 1798...
Termin oświecenie rozpowszechnił sie najpierw w Niemczech i we Francji (le siecle des lumieres). Zgodnie z duchem racionalizmu myśliciele głoszą tezę, ze swiat jest poznawalny. Natura rzązdi sie bowiem tymi samymi zasadami, co stanowiący jej część...
I śmiech niekiedy może być nauką jeśli się z przywar nie z osób natrząsa. Jak twórcy oświecenia Krasicki, Niemcewicz i Naruszewicz realizowali ta zasadę? Ignacy Krasicki to autor, którego wiele utworów ma charakter dydaktyczny, należą do nich...
Epoka oświecenia w Polsce przypada na lata 1740-1822. Był to trudny czas dla kultury i oświaty. Przez złą politykę upada Uniwersytet Krakowski. Bogaci gromadzą książki dla siebie. Szlachta staje się coraz bardziej zacofana i zamknięta na wszelkie...
Zjawiska i motywy. Śmierć przemijanie, szatan-typowe motywy sztuki i lite -ratury. Zwrot ku Bogu i religii wobec przeczucia kruchości i przemijalności życia ludzkiego. Filozofowie B. Franciszek Bacon(An) Novum Organum. Błażej Pascal(Fr)...
„Czytaj i pozwól, niech czytają twoi, Niech się każdy z nich niewinnie roześmieje. Żaden nagany sobie nie przyswoi, Nikt się nie zgorszy mam pewną nadzieję. Prawdziwa cnota krytyk się nie boi, Niechaj występek jęczy i boleje.”...
Wprowadzenie Europa Oświeceniem nazywamy okres w dziejach kultury europejskiej od około 1680 r. do końca XVIII wieku. Oprócz "oświecenia" funkcjonowały również takie nazwy jak "wiek rozumu" i "wiek świateł". W...
Oświecenie w Polsce i w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem...
Epokę oświecenia zdominowały dwa główne nurty filozoficzne ? klasycyzm i sentymentalizm. Klasycyzm był pierwszy a więc jego zaprzeczeniem jest sentymentalizm. Zawsze dzieci chcą być mądrzejsze od rodziców, więc sprzeciwiają się wszystkiemu, co...
Poeta,idąc śladem myśli Jeana Jacques a Rousseau, potępia cywilizację, która doprowadza współczesny mu świat do degenaracji i upadku. Potrzebny jest powrót do "złotego wieku"- czasów, kiedy ludzie kierowali się wartościami moralnymi i...
Należał do bliskich współpracowników króla. Wykładał poetykę i wymowę w Akademii Wileńskiej, a potem w Collegium Nobilium, był redaktorem "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych". Pisał ody, sielanki, wiersze liryczne i satyry. Jest autorem ośmiu satyr,...
Oświecenie obejmuje w Polsce okres od drugiej poł. XVIII w. do ok. 1830 r.. W tym czasie, walka zmierzała do ograniczenia swobód i wolności szlacheckiej. Kulturze i ludziom oświecenia przyszło walczyć jednocześnie z sarmatyzmem i konserwatyzmem...
Geneza nazwy-wykorzystuje termin światła-oświecenie,samoświadomość myślicieli. Nazywano tę epokę także wiekiem filozofów i rozumu.Termin oświecenie powstał w Niemczech.Nowy prąd szybko objął Francję,Anglię i pozostałe kraje Europy. Ludzie chętnie...
Moda francuska miała większy wpływ na kulturę polską w XVIII niż moda amerykańska współcześnie, choć wpływ obu z nich był równie istotny. Osiemnastowieczna Polska wyrwana z frywolnych rządów saskich rozkwitała na nowo w dziedzinie kultury. W...
ZWIAZEK Z OSWIECENIEM: 1)klasyczny gatunek oda 2)motywy mitologiczne 3)kult przyjaźni 4)utylitaryzm 5)idea wspólnego dzialania-dazenie do szczescia dla calej ludzkosci 6)wiara w ulepszenie swiata 7)elementy...
LITERATURA OŚWIECENIA (od połowy XVIII wieku do 1795 roku) 1. Reformy, utrata niepodległości i oświecenie „Epokę Oświecenia w dziejach kultury polskiej utożsamia się tradycyjnie z okresem trzydziestoletnich rządów Stanisława Augusta...
Utwory literackie powstałe w oświeceniu wiernie odzwierciedlają czas, w którym powstały. Jest to czas, kiedy uwidaczniane były wady i przywary szlachty oraz ówczesnego systemu państwowego. Najbardziej ukazane jest to w oświeceniu polskim. Jest...
KEN - pierwsza w Polsce świecka władza oświatowa, powołana 14.X.1773r. z inicjatywy działaczy skupionych wokół Stanisława Augusta Poniatowskiego. KEN zorganizowała trój-stopniowe nauczanie - szkoły elementarne, średnie, następnie Szkoła Główna...
za ta prace dostalem 5+, moga byc bledy ort i int ! Adam Naruszewicz w odzie „Balon” zachwyca się wspaniałością i geniuszem naukowców epoki oświecenia, tytułowy balon to w jego przekonaniu symbol zwycięstwa człowieka nad prawami fizyki i...
OŚWIECENIE-wiek rozumu-Anglia,filozofów-Francja,ludzi oświeconych-Niemcy.Europa-początek koniec XVII, 1789-Rewolucja Francuska-koniec.Polska-początek-Collegium Nobilium(1740),koniec-1822-I tom poezji Mickiewicza"Ballady i...
Przełom oświecenia w kulturze i literaturze pol. nastąpił w pełni za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764 95); literatura stała się ważnym czynnikiem kształtowania nowocz. świadomości społ.-polit. i narodowej. Dominującą rolę odegrał...
1)nazwa-wykorzystuje termin światła-oświecenie inaczej samoświadomość, myśliciel.Nazywane wiekiem filozofów i rozumu.Termin powstał w Niemczech.Ludzie chętnie przyjmowali nowe idee i założenia mówiące np.że śmierć jest faktem,ale życie na ziemi...
Ignacy Krasicki, będący poetą, prozaikiem, dramatopisarzem, publicystą – krytykiem, był za razem najwybitniejszym pisarzem polskiego oświecenia. Lata jego życia, czyli okres między 1735 – 1801 rokiem, a więc schyłek państwa polskiego, to czas...
Należał do bliskich współpracowników króla. Wykładał poetykę i wymowę w Akademii Wileńskiej, a potem w Collegium Nobilium, był redaktorem "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych". Pisał ody, sielanki, wiersze liryczne i satyry. Jest autorem...
Czy rzeczywiście, jak twierdził Leibnitz żyjemy na najlepszym z możliwych światów? W swoim wypracowaniu oprzyj się na własnych rozważaniach dot. otaczającego cię świata, ale i na znanych ci tekstach oświecenia. "Najlepszy z możliwych...
Oświeceniowy dydaktyzm przejawiał się w twórczości wielu znanych i cenionych pisarzy i poetów tej epoki, by wymienić takich twórców, jak Krasicki, Naruszewicz, Trembecki czy Niemcewicz. Ignacy Krasicki starał się wpływać na moralność i...
Geneza oświecenia w Polsce związana jest z kryzysem sarmatyzmu oraz jego politycznymi i kulturalnymi skutkami. Należy do nich zaliczyć szlachecki republikanizm i parlamentaryzm za wszystkimi narosłymi przez wieki deformacjami. Krytykowano także...
Ignacy Krasicki nazywany był "księciem poetów" i niewątpliwie był najwybitniejszym poetą polskiego oświecenia. Urodził się w Dubiecku nad Sanem, w rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu kolegium jezuickiego we Lwowie wstąpił do seminarium, a studia...
Znakomity filozof niemiecki Immanuel Kant określił oświecenie jako "wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy", przy czym niepełnoletność rozumiał jako "niezdolność człowieka do posługiwania się własnym...
Życie umysłowe i kulturalne w Polsce epoki oświecenia - szkolnictwo, teatr, mecenat króla, czasopiśmiennictwo. MECENAT - Stanisław August jako polityk nie odniósł większych sukcesów, ale jako mecenas kultury przyczynił się do jej znakomitego...
Uczyć, bawiąc oraz bawić, ucząc - to hasło uznajemy za oświeceniowe motto. "I śmiech niekiedy może być nauką..." - pisał Ignacy Krasicki i prawdopodobnie wiedział, co pisze, skoro wszyscy znamy tego poetę jako jednego z czołowych reprezentantów...
5.Czasy stanisławowskie -Prasa -Monitor wydawany w latach 1765-1786 powstal z inicjatywy króla, był wzorowany na angielskim spektator a jego red naczelnym był Krasicki publikowali teksty wszyscy przedstawiciele oświecenia był czasopismem...
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
1. Oświecenie w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest...
Możliwości, jakie kryje ludzki rozum, były od wieków jednym z najczęściej rozwijanych problemów w sztuce klasycystyczne. Wiele utworów oświeceniowych poświęconych było pochwale wiedzy i umysłu. Jednym z takich tekstów jest oda Adama Naruszewicza...
Utwór Adama Naruszewicza zatytułowany "Chudy Literat" jest przykładem satyry. Autor w swoim tekście porusza problemy, jakimi są ubóstwo, a także niska pozycja społeczna literatów. Satyra utrzymana jest w formie dialogu pomiędzy Szlachcicem a...
Szlachta przez wiele wieków naszej historii była nie najliczniejszą, ale za to najważniejszą grupą społeczną, dbając o obronę granic, tworząc kulturę i tradycję narodową. Mimo to wielokrotnie była wówczas krytykowana i atakowana przez...
Oświecenie to okres w historii literatury i kultury polskiej. Obejmuje lata panowania Stanisława Augusta (1764-1795), ale okres wstępny datuje się od ok. 1740, zaś faza schyłkowa, tzw. klasycyzm postanisławowski, trwał do ok. 1830, współistniejąc...
1. Kto mówi? Podmiot liryczny w wierszu ,,Balon” jest obiektywny i wszechwiedzący, stoi ponad tłumem i ponad światem. Nie należy go utożsamiać z autorem, ponieważ Naruszewicz nie brał udziału w festynie warszawskim, który miał miejsce w 1789...
"Balon" Adama Naruszewicza to przykład oświeceniowego wiersza klasycystycznego, czyli takiego, który bazuje na normach i zasadach poetyckich zaczerpniętych ze starożytności. Utwór ten należy do poezji okolicznościowej. Na...
Charakterystykę wieku światła, jak często określa się tę epokę, sformułował pod koniec XVIII w. filozof z Królewca — Immanuel Kant (1724–1804) — definiując oświecenie (niem. Aufklrung) jako wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z...
ANTYK Antyk (inaczej starożytność) to epoka, która obejmuje piśmiennictwo od czasów najdawniejszych (początki piśmiennictwa ok. XIII w. p.n.e.) do V w. n.e. Umowna data końca epoki starożytnej to 476 r. - data upadku Cesarstwa...