18 brumaire’a 1799 (czyli 9 XI 1799 roku) Napoleon Bonaparte, opromieniony dotychczasowymi sukcesami wojskowymi (zwycięstwa we Włoszech nad armią austriacką, walki w Egipcie), dokonał przewrotu przejmując władzę we Francji, najpierw jako jeden z konsulów, następnie zaś, zgodnie z konstytucją z 1799 roku, jako Pierwszy Konsul. Wydarzenia te określane są jako koniec rewolucji francuskiej i zarazem symbolicznie wyznaczają początek epoki napoleońskiej.
Równocześnie z tymi wydarzeniami dobiegała końca kolejna wojna z Austrią i z tzw. II koalicją. Zwycięstwa Napoleona w bitwach pod Marengo (14 VI 1800 roku) i pod Hohenlinden (3 XII 1800 roku) zmusiły cesarza Austrii Franciszka II do zawarcia pokoju 9 II 1801 roku w Lunéville. Wschodnie granice Francji wyznaczono na Renie, państwo to opanowało także Piemont i Lombardię. Pokój nie trwał długo. Już od 1803 roku Rosja, w której rządził nowy car Aleksander I (1777-1825), wraz z Austrią, Anglią, Szwecją i Królestwem Neapolu, zaczęła organizować kolejną, III koalicję antynapoleońską. Tym razem walczyć miała już z cesarzem Francuzów, gdyż taki tytuł przybrał Napoleon, koronując się 2 XII 1804 roku. Wprawdzie w morskiej bitwie pod Trafalgarem, 21 X 1805 roku połączona flota francuska i hiszpańska zostały rozgromione przez brytyjskiego admirała Horatio Nelsona (klęska ta ostatecznie przekreśliła plany Francji inwazji na Wyspy Brytyjskie), ale na lądzie dominującą potęgą pozostała armia Napoleona. Cesarz odniósł zwycięstwo w bitwie pod Ulm (15 X 1805 roku), po której zajął Wiedeń, a następnie pod Austerlitz (2 XII 1805 roku). Pokonana po raz kolejny Austria podpisała układ pokojowy w Preszburgu (Bratysława), dnia 26 XII 1805 roku. Jego najistotniejszą konsekwencją było utworzenie Związku Reńskiego przez pozostające pod kontrolą Napoleona państwa niemieckie. Oznaczało to faktyczną likwidację cesarstwa niemieckiego, istniejącego od 962 roku. I tym razem pokój nie trwał długo. Nieuczestniczące w poprzedniej wojnie Prusy doprowadziły do powstania IV koalicji i wypowiedzenia wojny Napoleonowi. Również ten konflikt (1806-1807) zakończył się sukcesem Napoleona, który odniósł zwycięstwa w bitwach pod Jeną (14 X 1806roku) i pod Auerstadt (14 X 1806 roku) nad Prusami, nad Rosją zaś w bitwach pod Iławą Pruską (8 II 1807 roku) i pod Frydlandem (14 VI 1807 roku). Ten epizod wojenny kończył pokój podpisany w Tylży 7 i 9 VII 1807 roku. Przewaga Francji w Europie w tym okresie ugruntowana została w wojnie z V koalicją, którą zawiązały: Austria, Wielka Brytania, Hiszpania i Portugalia w 1809 roku. Zwycięstwo Napoleona w bitwie pod Wagram, 6 VII 1809 roku, przesądziło, że i ta próba osłabienia hegemonii Francji zakończyła się niepowodzeniem. Pokój zawarty w Schönbrunn 14 X 1809 roku potwierdzał, że praktycznie cała Europa, z wyjątkiem tylko Anglii i Rosji, pozostawała pod wpływami Napoleona. To jednocześnie wskazywało cesarzowi Francuzów kierunek dalszych podbojów – Rosję.