Jeżeli –X jest grupą –OH, to pochodne należą do grupy hydroksykwasów. Hydroksykwasy zawierają w cząsteczce dwie grupy funkcyjne: grupę hydroksylową i grupę karboksylową, np.
Hydroksykwasy są cieczami lub ciałami stałymi, w wodzie rozpuszczają się lepiej niż w rozpuszczalnikach organicznych. Posiadają wyższe temperatury wrzenia i topnienia od analogicznych kwasów karboksylowych.
Ponieważ hydroksykwasy zawierają 2 grupy funkcyjne, uczestniczą w typowych dla tych grup reakcjach. Każda z grup funkcyjnych zachowuje swoje charakterystyczne właściwości.
- reakcje charakterystyczne dla grupy karboksylowej, np.
- reakcje charakterystyczne dla grupy hydroksylowej, np.
Kwas salicylowy daje pozytywny wynik w reakcji z wodnym roztworemFeCl3. Powstające fioletowe (lub granatowe) zabarwienie roztworu potwierdza obecność grupy –OH połączonej bezpośrednio z pierścieniem benzenowym (reakcja służy do identyfikacji fenoli).