Tradycja romantyzmu
Już sama nazwa „romantyzm” odsyła przez swój źródłosłów do dawnego Rzymu. Chodzi tu o ludową odmianę łaciny powstałą ze zmieszania z językami germańskimi i galickimi (lingua romana), która dała początek starofrancuskiej nazwie pisanych w niej...
Średniowiecze
Terminem tym określa się epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Początek średniowiecza wiąże się z 476 r.n.e., tj. upadkiem cesarstwa zachodnio-rzymskiego, schyłek zaś z wydarzeniami historycznymi XV w. (z...
Konspiracyjna działalność kulturalna.
Rzeczywiste życie kulturalne narodu rozwijało się w warunkach ścisłej konspiracji. Związane było z działalnością organizacji walki podziemnej. Powstał rozbudowany system tajnego nauczania, obejmujący szkolnictwo średnie oraz trzy tajne...
Antyk
Literatura starożytna stała się wzorem wszystkich późniejszych prądów artystycznych i na długie wieki określiła europejskie kanony piękna. Uznano ją za wzór doskonały - klasyczny. Literaturę grecką można podzielić na cztery okresy, biorąc pod...
Literackie i ideowe wyznaczniki epoki Baroku.
Nazwa: Nazwa "barok" stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu klasycznej estetyki i jej kanonów...
Szybkie powtórzenie z antyku
FILOZOFIA Sokrates - przekonanie o istnieniu absolutnego dobra i jednej prawdy; cnota pojmowana jako wiedza etyczna, będąca warunkiem szczęścia człowieka; zło jako skutek niewiedzy; dialog jako droga prowadząca do poznania prawdy;...
Średniowiecze
Średniowiecze, medium aevum, moyen ge, Middle Age(s), Mittelalter, w historiografii okres między schyłkiem starożytności (ok. IV-V w.) a początkiem okresu nowożytnego (XV w.), wyodrębniony po raz pierwszy w XV-XVI w. przez humanistów pragnących...
Teatr narodowy.
W czasach renesansu i baroku powstają sceny magnackie. Ich zalążkiem były przedstawienia prezentowane na rynkach miejskich w średniowieczu. Teatr zaczyna jednak rozwijać się dopiero w czasach oświecenia. 19 listopada 1765 r. powstaje pierwszy...
Programy pozytywistyczne: polemika między "starą", a "nową" prasą.
Sytuacja polityczna Polski w drugiej połowie XIX wieku była bardzo ciężka. Praktycznie to państwo nie istniało. Podzielone na trzy części, trzy zabory: pruski, rosyjski i austriacki zostało pozbawione własnej państwowości. W każdym z zaborów...
Oświeceniowy dydaktyzm.
Oświeceniowy dydaktyzm przejawiał się w twórczości wielu znanych i cenionych pisarzy i poetów tej epoki, by wymienić takich twórców, jak Krasicki, Naruszewicz, Trembecki czy Niemcewicz. Ignacy Krasicki starał się wpływać na moralność i...
Romantyczna profetyka. Wykorzystaj odpowiednie utwory.
Profetyzm - zjawisko występowania proroków; znane wielu religiom (zwłaszcza judaizm). "Dziady" cz. III. W Widzeniu księdza Piotra zamieścił Mickiewicz wizję Polski jako zbawiciela narodów. Ksiądz Piotr ujrzał historię Polski na...
Sztuka Renesansu.
Renesans jako jeden z najważniejszych prądów ukształtował język artystyczny, który zadomowił się w kulturze europejskiej na kilka wieków. O ile jest prawdą, że renesans nawiązywał do starożytności, to prawdą jest też, że artyści tego okresu tworzą...
Sąd o Polsce i sen o Polsce w twórczości A. Mickiewicza.
W literaturze romantycznej obserwujemy takie zjawiska, jak indywidualizm, ludowość, zainteresowanie średniowieczem. Mickiewicz wyraził ją w sposób widoczny, wycisnął na niej znamię patriotyzmu. W publicystyce romantycznej odzywają się tony...
Przełom romantyczny w kulturze
Romantyzm w kulturze polskiej przypada na czasy niewoli narodu, braku państwowości polskiej. Jest jednocześnie epoką narodzin nowożytności (w kulturze Zachodu proces ten zainicjowało na szerszą skalę niż w Polsce oświecenie). W ten sposób...
Renesans - epoka harmonii, zgody i piękna czy niespokojnych poszukiwań i dramatycznych napięć.
Renesans był epoką odrodzenia piśmiennictwa,literatury i sztuk, jak również moralnej odnowy człowieka. Epoka ta nawiązywała do filozofii antyku, głównym hasłem renesansu były słowa Terencjusza:"Jestem człowiekiem i wszystko co ludzkie nie...
Średniowiecze - wprowadzenie do epoki.
Motto: „Nie muszę mówić, że wszystkie problemy współczesnej Europy ukształtowały się, tak jak pojmujemy je dzisiaj w Wiekach Średnich... Średniowiecze jest naszym wiekiem dziecięcym, do którego trzeba ciągle powracać, by poznać historię naszych...
Barokowe rozważania o kruchości ludzkiej egzystencji "Myśli" Blaise`a Pascala i "Krótkość żywota".
Określ istotę barokowych rozważań o kruchości ludzkiej egzystencji w oparciu o fragment „Myśli” Blaise’a Pascala i „Krótkość żywota” Daniela Naborowskiego „Myśli” Blaise’a Pascala i „Krótkość żywota” Daniela Naborowskiego są utworami...
Antyk.
1. Antyk to konkretny czas historyczny. Mianem tym określamy - okres trwania kultury starożytnej Grecji i Rzymu Komentarz Antyk to okres trwania kultury starożytnej Grecji i Rzymu. Ponieważ obie kultury lokalizowały się w obrębie Morza...
Przedstaw historiografię średniowieczną
- jest jedną z ciekawszych dla nas działalności pisarskich średniowiecza, gdyż przybliża nam kształt życia i historię tego okresu; można podzielić na kilka różnych kierunków: pierwsze zapiski historyczne związane oczywiście są z kościołem, a...
Wpływ języków obcych na współczesną polszczyznę
Każdy język ulega na przełomie lat licznym przemianom, szczególnie widocznym w zakresie leksyki. Oczywiście dynamika tego procesu uzależniona jest setek czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych. Różne są również motywacje wprowadzania zmian....
Narodziny nowożytnej propagandy politycznej w dobie Oświecenia.
Wiek XVIII to fatalne stulecie, w którym rodzą się rozmaite instytucje dręczące nas po dziś dzień. Burzliwe przemiany polityczne uwarunkowały powstanie zjawisk propagandy - kształtuje się ona głównie we Francji i Anglii. Narzędziem masowego...
Młoda Polska - ogólna charakterystyka epoki.
Ramy czasowe: Za początek epoki przyjęto datę 1891 r. (wydanie pierwszego tomu poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera), której towarzyszyły nowe tendencje ideowo-artystyczne, a za koniec - 1918 r., czyli rok odzyskania przez Polskę...
Egzystencjalizm.
Filozofia egzystencjalna została zainicjowana przez Kierkegaarda. Wznowił ją około 1930 r. W Niemczech Martin Heidegger. Rozpowszechniła się zaś podczas drugiej wojny we Francji, głównie przez Paula Sartre’a. W Niemczech przedstawicielem...
Opracowanie Starożytności.
Klasycyzm – cechy związane z literaturą, sztuką, malarstwem, architekturą, rzeźbą. To co jest klasyczne jest harmonialne. Związany z antykiem, starożytnością. Złoty wiek – okres, który miał największy wpływ na myślenie filozofów, tworzenie...
Wpływ idei romantycznych na sytuacje polityczną w Europie
W historyczno- literackim układzie epok po oświeceniu następuje romantyzm. Epoka w dużym stopniu odmienna od poprzednich, pod względem filozofii, rozumienia świata i poszukiwania prawd o nim. Romantycy nie ufali wiedzy i jej twierdzeniom, zaufali...
Kultura oświecenia w Polsce za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego
1. Stanisław August Poniatowski - ostatni król Polski, jest oceniany bardzo różnie: od bohatera narodowego do rosyjskiej marionetki. Jednak niewątpliwie przyczynił się do rozwoju polskiej kultury i sztuki. 2. Obiady czwartkowe – były...
Filozofia Oświecenia.
Bunt przeciw autorytetom, Racjonalizm, Idea oświecenia, Optymizm, Powrót do natury, Zhumanizowane chrześcijaństwo, Prawa człowieka, Empiryzm, Krytycyzm, Sensualizm, Deizm, Naturalizm, Klasycyzm, Rokoko. HUME Dawid – empirysta, agnostyk...
Średniowiecze - epoka nudna, inspirująca, daleka czy bliska.
Nazwę średniowiecze nadali epoce twórcy XVI wieku. Pod tą nazwą rozumieli oni okres między starożytnością a czasami nowożytnymi. Epoka ta trwała około 1000 lat. Za Jej początek przyjmuje się datę upadku cesarstwa...
Romantyzm
Romantyzm to okres w dziejach kultury i literatury europejskiej przełomu XVIII i XIX w. Romantyzm powstał na fali europejskich ruchów wolnościowych, które nawiązywały do ideałów Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W Anglii romantyzm towarzyszył...
Byronizm, wallenrodyzm, prometeizm - wyjaśnij pojęcia.
Byronizm George Gordon Byron wystąpił przeciw zwyczajom, normom moralnym i obyczajom arystokratycznej sfery. Mimo że jego postawa naraziła go na liczne przykrości, był wierny wyznawanym przez siebie wartościom - umiłowaniu wolności i demokracji....
Horacjańska filozofia.
Celem moich rozważań jest filozofia Horacego. Na początku zastanówmy się kim był Horacy? Otóż. Horacy(Qunitus Horatius Flaccus) najsłynniejszy poeta liryczny Rzymu. Żył w latach 65-68 p.n.e. Horacy był synem wyzwolonego niewolnika –woźnego....
Ściąga z Średniowiecza.
Cechy literatury średniowiecznej(teocentryzm, uniwersalizm, hierarchiczność i pośrednictwo, ręko piśmiennictwo, anonimowość, dualizm językowy, pareneza) Zabytki piśmiennictwa średniowiecza:(Geograf Bawarski IX, Dagome judex X, Kronika...
Obłęd czy wrażliwość cechuje bohaterów romantycznych.
Romantyzm to epoka szczególna , niepowtarzalna , podstawy myślowe tego prądu łączą się z Wiel-ką Rewolucją Francuską stanowiącą przewrót we wszystkich dziedzinach życia zbiorowego , politycznego, społecznego , kulturalnego i obyczajowego, w...
Zaprezentuj głównych filozofów europejskiego pozytywizmu i ich koncepcje.
Pozytywizm jest kierunkiem filozoficznym XIX i XX wieku. Najważniejszą rolę odegrały tu trzy kierunki. Były to: sam pozytywizm - stworzony przez filozofa francuskiego, Augusta Comte’a, empiryzm – reprezentowany przez Anglika Johna Stuarta Milla,...
Romantyzm w Anglii.
BYRONIZM Nurt ten rozwinął się w latach 1812 - 1830. Człowiek, który wyznawał byronizm był zazwyczaj skłócony ze światem i innymi ludźmi. Cechy byronizmu: nienawiść do świata ucisku nakaz bezkompromisowej walki ze wszystkim co ogranicza...
Charakterystyka Romantyzmu francuskiego.
ROUSSEAU Jego hasła znalazły swój wyraz w "Nowej Heloizie". Powieść epistolarna. Temat: miłość dwojga kochanków listy pełne wyznań on starszy mężczyzna nie mogą się kochać gdyż ona jest bogatsza, dużo młodsza nieszczęśliwa...
Główne pojęcia Romantyzmu.
Mesjanizm - nurt w filozofii polskiej powszechny pogląd, że Polacy jako naród posiadają wybitne cechy osobowości, które w sposób szczególny wyróżniają ich pośród narodów świata. Najważniejsze rysy filozofii mesjanistycznej, wspólne dla...
Antyk i Biblia.
BIBLIA “MIŁOŚĆ I WARTOŚCI” Biblia jest to zbiór ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Biblia uznana jest za Pismo Święte, zawiera odwieczne pytania człowieka o powstanie świata i rodzaju ludzkiego, wprowadza pojęcie dobra i zła, nagrody i...
Oświecenie - wszystko na temat tej epoki.
Oświecenie w Polsce i w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem...
Barok.
Barok - połowa XVI w - koniec XVII wieku Nazwa epoki: Nazwa epoki pochodzi z języka portugalskiego i oznacza perłę o nieregularnym kształcie. Takie skojarzenie związane było z wymyślnymi, nietypowymi formami charakterystycznymi dla malarstwa i...
1846-1890. Czy tylko Pozytywizm.
Początek pozytywizmu datuje się na lata czterdzieste, koniec zaś na lata dziewięćdziesiąte XIX wieku. Epoka ta wywodzi się z nurtu filozoficznego oświecenia. Na pierwszym planie znowu pojawia się „szkiełko i oko” z ballady Adama Mickiewicza....
Filozofia grecka.
Wybrani filozofowie starożytnej Grecji: I. Filozofowie przyrody. Uważali, że świat ma jednorodną, materialną strukturę. Początkiem i zasadą świata jest przenikająca wszystko, wieczna pramateria (prasubstancja, prapierwiastek, pierwotny...
Geneza Młodej Polski.
Geneza Młodej Polski: Już pod koniec lat osiemdziesiątych XIX w. wyraźnie narasta krytyka programu pozytywistycznego, którą podejmują nie tylko zwolennicy nowych przeobrażeń w literaturze i sztuce, ale i sami pozytywiści. Atakom podlega nie...
Oświecenie
Oświecenie, określane często jako wiek rozumu – nurt kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na lata 1688-1789. (koniec wieku XVII-wiek XVIII.) Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu racjonalizm-pogląd, uznający rozum za najlepsze...
Literatura Pozytywizmu Warszawskiego.
Literatura tego okresu rozwijała się gł. w Warszawie (związana z liberalnym i demokr. programem tzw. młodej prasy) oraz w Krakowie. Pozytywiści, zwł. warsz. tzw. młodzi (A. Świętochowski, P. Chmielowski, także E. Orzeszkowa), przeciwstawiali...
Romantyczna koncepcja natury na przykładzie wybranych utworów.
Ważnym elementem romantycznej wizji świata była natura. Romantycy stworzyli nowy sposób myślenia o niej, nową jej koncepcję. Odrzucili oświeceniowe poglądy traktujące naturę, jako wyregulowany mechanizm. Rozumieli ją natomiast jako byt pierwotny,...
Średniowiecze - ściąga.
średniowiecze–zach EuropyV – XVw polsce X – XVUstrój społeczny – (hierarchia św. Tomasza) ustrój feudalny:duchowieństwo, szlachta, mieszczaństwo, chłopi Kościół jego rola–kościół ma ważną rolę w życiu człowieka, ma największe wpływy Cel życia–jest...
Wzorce osobowe epoki Renesansu w twórczości Reja i Kochanowskiego.
W epoce średniowiecza wzorcami parenetycznymi były postaci władcy, ascety i rycerza. W renesansie zaczęto głosić nowe postawy i kuto wzorce godne naśladowania. Był m.in. wzór dworzanina, renesansowego twórcy (poeta doctus), ideał patrioty i wzór...
Postać rycerza w Średniowieczu
Jednym z podstawowych obok ascety i władcy ideałów epoki średniowiecza był rycerz. Cechowały go : 1) honor 2) wierność Bogu 3) służba królowi - traktowana jak służba samemu Bogu i ojczyźnie 4) męstwo 5) odwaga 6) sprawiedliwość 7)...
Europejskość i swojskość Baroku.
„Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc.” Słowa pochodzące z księgi Hioba, są jednocześnie tytułem jednego z sonetów Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Ukazuje pozycję człowieka w baroku. Niestałość, niepokój, brak spoczynku we Wszechświecie,...