Aniela Dobrójska

Aniela Dobrójska – jedna z bohaterek komedii Aleksandra Fredry Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca (1833). Poważna i skromna dziewczyna, pochodząca z ziemiańskiej rodziny. Zachowanie Gustawa, który przyjechał, by ją poślubić, ale wyraźnie okazuje znudzenie wiejskim życiem i brak zainteresowania przyszłą żoną, powoduje, że daje się namówić Klarze na złożenie „panieńskich ślubów”. W głębi serca jednak głęboko wierzy w prawdziwą miłość i marzy o niej. Dlatego też łatwo poddaje się intrygom Gustawa, głęboko przeżywa jego uczucia do innej i sama zaczyna ulegać roznieconej przez Gustawa „magnetycznej” atmosferze miłości. Bez wahania też oddaje mu swoje serce i rękę, kiedy dowiaduje się, że list i rzekome uczucia były tylko podstępem starającego się o jej względy mężczyzny.

Łagodne usposobienie, połączenie niewinności z budzącą się zmysłowością, poczucie godności i pragnienie prawdziwej miłości czynią z A. nieomal ideał kobiecości. Jednak bliska ideału postać A. była nie tylko doceniana jako wzór mądrej i ofiarnie kochającej kobiety, ale też wyszydzana przez niektórych krytyków. Tadeusz Boy-Żeleński nadał jej nawet miano „polskiego cielątka”.

ANIELA
Nie wiesz, jak miło, gdy czucie pieszczące
Z godnym zapałem męska pierś wygłosi:
To w uszach łechce, to coś w oczy patrzy,
To biegnie, biegnie, jakby dreszcz po twarzy,
To z twarzy w serce, to jak krople wrzące
Z serca się w górę, w górę, w górę wznosi,
pokazując na pierś
I tak tu ściśnie, tak w gardle zadusi,
Że koniec końców, westchnąć cię przymusi.
(A. Fredro, Śluby panieńskie)

Warto zobaczyć: Przedstawienie Magnetyzm serca według Ślubów panieńskich w reż. Sylwii Torsh (pseud. Grzegorza Jarzyny); Teatr Rozmaitości w Warszawie (premiera 1999).

Dorota Kozicka
Wydawnictwo Park