Ekologia

EKOLOGIA – dział biologii zajmujący się powiązaniami organizmu z jego środowiskiem w tym z innymi organizmami (np. dżdżownica spulchnia ziemie a ta daje jej schronienie , dzięcioł leczy drzewo a drzewo daje mu pokarm)
ADAPTACJA – przystosowanie ( do życia w środowisku wodnym, lądowym)
Organizmy zasiedlające podobne środowiska zyskują często zbliżone przystosowania. Np. Afrykańskie wilczomlecze i amerykańskie kaktusy.
Gatunki mają odmienną tolerancje na czynniki środowiska np. Fenek i Piesiec
Czynniki środowiska, które mogą zagrażać populacji są : temperatura, ilość wody, światło, odczyn gleby, działanie innych organizmów itd.
Różne populacje odmiennie reagują na wymienione czynniki czyli każda populacja ma swoją kreśloną tolerancje ekologiczną (minimum, optimum, maksimum)
NISZA EKOLOGICZNA obejmuje wszystkie wymagana organizmu wobec środowiska czyli wszystko to, co jest potrzebne organizmowi danego gatunku do przetrwania i wydania potomstwa.
GATUNEK jest to zbiór osobników podobnych do siebie, lecz nie identycznych które mają podobną budowę, przebieg funkcji życiowych, posiadają wspólnego przodka i mogą się w naturalnych warunkach krzyżować i wydawać potomstwo.
POPULACJA to zbiór osobników jednego gatunku wzajemnie na siebie wpływających i zamieszkujących ten sam teren (np. gatunek – gołębie, populacje gołębie w Londynie, Warszawie Paryżu) Gatunki tworzące populacje mogą się różnić między sobą wzrostem, ciężarem, aktywnością życiową ilością pobieranego pokarmu, odpornością,
Charakterystycznymi cechami populacji są: liczebność, zagęszczenie, rozmieszczenie, rozrodczość śmiertelność, struktura wiekowa.
LICZEBNOŚĆ to liczba osobników należących do danej populacji
ZAGĘSZCZENIE to liczba osobników przypadająca na określoną jednostkę powierzchni lub objętości (zależy ona od śmiertelności rozrodczości imigracji i emigracji)
ROZMIESZCZENIE to przestrzenny rozkład osobników na terenie zajmowanym przez populacje Zależy od wielkości osobników, aktywności życiowej, wymagań życiowych, tolerancji na czynniki środowiska. Wyróżnimy rozmieszczenie równomierne przypadkowe skupiskowe rzadkie i częste liczne i nieliczne
ROZRODCZOŚC to zdolność osobników z danej populacji do wydawania potomstwa
ŚMIERTELNOŚC to wymieranie osobników w określonym czasie w danej populacji Przyczyną może być ; brak pokarmu, wody , zbyt duże zagęszczenie (konkurencja) brak opieki nad potomstwem, kataklizmy, choroby, starzenie się osobników, zaburzenia rozrodu, oddziaływanie innych populacji.
KRZYWA PRZEŻYWANIA – jest to linia nakreślona na podstawie rozrodczości i śmiertelności osobników populacji
STRUKTURA WIEKOWA (decyduje o niej wzajemny stosunek rozrodczości i śmiertelności) populacji to zróżnicowanie wiekowe osobników które do niej nalezą.
Wyróżniamy w niej trzy grupy wiekowe A- osobniki młode B- osobniki dojrzałe C- osobniki stare. Są struktury wiekowe : rozwijająca się(przewaga młodych) ustabilizowana (równowaga) wymierająca (przewaga starych).
RODZAJE ZALEŻNOŚCI: 1 antagoistyczne (konkurencja drapieżnictwo pasożytnictwo) 2 nieantagoistyczne (*symbioza <ścisła okresowa> * współbiesiadnictwo – komensalizm)
KONKURENCJA to określenie odnosi się do stosunków panujących między dwoma lub więcej gatunkami mającymi podobne potrzeby i żyjącymi w tym samym miejscu
Organizmy konkurują między sobą o pokarm wodę miejsce do życia gniazdowanie kryjówkę terytorium łowieckie miejsce w stadzie o światło
Najsilniejsza jest konkurencja osobników tego samego gatunku gdyż mają podobne wymagania
DRAPIEŻNICTWO to taki rodzaj stosunków antaginistycznych gdzie osobniki jednego gatunku łapią, zabijają i zjadają osobniki drugiego gatunku(drapieżca wilk, sowa) (ofiara zając, mysz)
PRZYSTOSOWANIA DO DRAPIEŻNICTWA: narządy zmysłów, zęby, pazury, szpony, zakrzywione dzioby, duża sprawność fizyczna, barwa ochrona, spryt, długi język, liście pułapki (dzbanecznik), wabiki(żabnice)
PRZYSTOSOWANIA DO OBRONY dobre zmysły, zwinność, ochronny pancerz, łuski, muszle, życie w stadzie, kolce, trucizny
SYMBIOZA jest to współżycie organizmów polegające na obustronnej korzyści
Bakterie korzeniowe dają roślinom motylkowym zw. Azotowe
MIKORYZA – grzyb ułatwia pobieranie wody i soli mineralnych sośnie
POROSTY – grzyb daje glonowi ochronę, umocowanie, ochronę, dostarczanie wody,
Pierwotniaki trawią celulozę u roślinożerców za co otrzymują pokarm
Rak pustelnik przenosi ukwiał a ukwiał daje rakowi ochronę
WSPÓŁBIESIADNICTWO(komensalizm) jest to taki rodzaj stosunków między populacjami gdzie jeden organizm czerpie z tego korzyści a drugiemu jest to obojętne np. lew(drapieżca) – hiena(komensal)
Pozytywny wpływ na zależności międzygatunkowe; zmniejszenie konkurencji, selekcja, zmniejszenie liczebności (odstrzały) zachowywanie okresów ochronnych
Negatywny wpływ człowieka na zależności międzygatunkowe; eliminując jakikolwiek gatunek wpływamy na wszystkie te gatunki które pozostawały z nim w różnych zależności(dront dondo), wprowadzenie obcych gatunków wiąże się z ryzykiem wymarcia gatunków rodzimych gdyż przybysze : mogą być zbyt silni jako konkurenci(amerykański łubin), zbyt skuteczni jako drapieżnicy (pies dingo), mogą być żywicielami pasożytów na które nie są odporne miejscowe gatunki( eliminowanie indian)