Rywalizacja francusko-habsburska we Włoszech od końca XV wieku do 1559r. Geneza i skutki.

Dualizm władzy średniowiecza w Europie, między papiestwem a cesarstwem stracił zupełnie na znaczeniu. Sytuacja międzynarodowa uległa zmianie. Poczucie solidarności krajów chrześcijańskich Europy wobec zagrożenia ze strony Imperium Ottomańskiego praktycznie zanikało.
Francja na przełomie XV i XVI wieku dążyła do unifikacji ziem pod berłem Walezjuszy, co powodowało także poczucie jedności wśród ludności francuskiej. Jednak po opanowaniu księstw Burgundii i Pikardii(po śmierci ks. Burgundii), hrabstwo Burgundii(tzw., Franche-Comte) ze względu na małżeństwo córki ks. Burgundii z arcyksięciem austriackim przypadła Habsburgom. Była to przyczyna zaostrzenia stosunków między Francją, a Habsburgami.
Ważnym momentem w rozwoju wewnętrznym Francji było zainteresowanie bogatych kupców i bankierów sprawami gospodarczymi, a także politycznymi Włoch. Ekspansja Francji ku płw. Apenińskiemu była wypadkową interesów dynastii, arystokracji mieszczaństwa i szlachty.
Karol VIII rozpoczynając wyprawy do Włoch kierował się dwoma celami. Chciał zaanektować Królestwo Neapolitańskie, jako dziedzictwo domu Andegaweńskiego, a jednocześnie stworzyć bazę wypadową do nowej krucjaty przeciw Turkom. Pretensje do Księstwa Neapolitańskiego składali również przedstawiciele dynastii aragońskiej, którzy w latach 1458-1492 usadowili się tam w osobie króla Ferdynanda.
Hiszpania nie była jednolitym państwem. Jedność hiszpańska po ślubie Izabeli Kastylijskiej z Ferdynandem Aragońskim była bardzo luźna. Ekonomicznie jak i pod względem wojskowym słabsza od Francji. Przełomowym rokiem było zdobycie Grenady, pokonania Maurów oraz odkrycia Kolumba. Na rozwój państwa zaczęły wywierać wpływ kierunki ekspansji.
Zanim Karol VIII zdecydował się na atak we Włoszech, doprowadził do podpisania traktatów z Anglią, Hiszpanią i Habsburgami, aby zlikwidować dotychczasowe punkty zapalne. Zawarł również układ z władcą Mediolanu, przeciw Neapolowi. Stolicy Apostolskiej do swoich planów jednak nie pozyskał.
Świetnie wyposażona armia francuska zaczęła odnosić błyskawiczne sukcesy, za pomocą armat spiżowych. W grudniu 1494 zajęli Rzym, a pod koniec lutego 1495 Neapol. Karol VIII koronował się na króla Neapolu przyjmując równocześnie koronę bizantyjską Paleologów.
Sukcesy francuskie wywołały szybką reakcję. 31 Marca 1495 podpisano tzw. Ligę Wenecką(papież, Wenecja, Mediolan, a także Habsburgowie i władcy Hiszpanii) przeciw Francuzom. Nierozstrzygnięta bitwa koło Parmy i walki w Neapolu przywróciły dynastę aragońską na tron Neapolu.
Następca Ludwik XII(1498-1515) kontynuował politykę poprzednika. Jednak zdecydował się na zaatakowanie Mediolanu. Zawierając traktaty przymierza z Hiszpanią(1498), Wenecją(1499) oraz zjednawszy sobie papieża Aleksandra VI rozpoczął wojnę z Mediolanem. Po obaleniu rządów Sforzów podzielono terytorium między Francję Wenecją i Szwajcarię. Po czym skierował swoją ekspansję w stronę Księstwa Neapolitańskiego. Uprzednio jednak zawarł tajny traktat z Hiszpanią w Grenadzie(listopad 1500), mówiący o podziale Księstwa miedzy te dwa państwa. Jednak szybko doszło do nieporozumień, wojnę, która wybuchła między nimi zakończyła się rozejmem w Lyonie(1504), na mocy, którego Hiszpania otrzymywała Ks.Neapolitańskie, a Francja zatrzymywała Ks. Mediolanu.
Najbardziej charakterystyczną cechą wojen były ciągle zmieniające się przymierza. Przeciwko wciąż najpoważniejszej sile Wenecji zawarł król Francji z cesarzem Maksymilianiem ligę w Cambari(1509), dołączyli się także papież Juliusz II, król angielski Henryk VII, Ferdynand Aragoński oraz król Węgier. Pozornie liga antyturecka, po ekskomunice Wenecji i rozbiciu wojsk weneckich w bitwie pod Agnadello(1509), przez Francuzów, skierowała się właśnie przeciwko tej ostatniej.
Tzw. Ligę Świętą przeciw Francji zainicjował Juliusz II, wstąpiły do niej Wenecja, Hiszpania, Anglia i doborowi Szwajcarzy. Francja wyparta została w 1512 roku z Włoch i straciła Mediolan. Następca Ludwika XII, Franciszek I kontynuował jednak politykę ku Włochom. W dwudniowej bitwie 13/14 września 1515 pod Margano pokonał dotąd niezwyciężone wojska szwajcarskie i innych ich sprzymierzeńców, odbił Mediolan. Włochy spacyfikował w zupełności dzięki traktatom, które zawarł w ciągu 1516roku(m.in. konkordat ze stolicą Apostolską).
Nastąpił okres pokoju na półwyspie apenińskim. Jednak, gdy wnuk cesarza Maksymiliana został najpierw dziedzicem Niderlandów i Franche-Comte, oraz Hiszpanii. Gdy w 1519 roku został wybrany królem rzymskim, a jego władza w Hiszpanii poprzez stłumienie antykrólewskiego powstania zastała umocniona, starcie z Franciszkiem I stało się nieuniknione.
Wojna rozpoczęta w 1521 roku straciła zupełnie charakter wojny o ziemie włoskie, a przybrała charakter wielkiej wojny o prymat w Europie. Francja, niemająca sojuszników wkrótce została wyparta z terenu Włoch, wkrótce zaatakowana przez wojska koalicyjne Hiszpanii. Powracając jeszcze raz do Włoch z pomocą Wenecji i w porozumieniu z papieżem Klemensem VII, odbyli jedną z największych bitew pod Pawią 24lutego 1525. Klęska Francuzów, Franciszek I dostał się do niewoli Madryckiej.
Po podpisaniu w styczniu 1526 traktatu pokojowego, w którym wyrzekał się posiadłości włoskich i Burgundii i uzyskaniu wolności zaczął montować koalicje przeciwko Habsburgom. 22 Maja zawarł ligę w Cognac z papieżem, Mediolanem, Wenecją i Florencją. W czasie trwania wojny wojska cesarskie wtargnęły do Rzymu (6maj 1527) i w ciągu 8 dni go spaliły. Pokojem w Cambrai z sierpnia 1529 uznawano Karola V panem całych Włoch, a papież Klemens VII musiał go koronować na cesarza rzymskiego(luty 1530).
Kolejne wojny z 1536-1538(rozejm w Nicei), i 1542-1544(koalicja Francji z Turcją i Duńczykami- rozejm w Crepy, wrzesień 1544) również sporu nie rozstrzygnęły.
Po śmierci Franciszka I i abdykacji Karola V, następca pierwszego Henryk II wszczął wojnę z Filipem II, następcą Karola V w Hiszpanii. Przewagę na półwyspie Apenińskim zachowała jednak Hiszpania.
2 i 3 kwietnia 1559 doszło do podpisania pokoju w Cateau-Cambresis, osobno hiszpańsko-francuski, oraz osobno francusko-angielski. Francja traciła ostatecznie wszystkie swoje posiadłości włoskie, otrzymała na 8 lat Calais i biskupstwa Toul, Metz oraz Verdun.
Traktat oznaczał triumf Hiszpanii, zaczyna się era hegemonii hiszpańskiej w Europie. Francji jednak udało się rozerwać więzi łączące Hiszpanie z Anglią, dzięki małżeństwu córki Henryka II z Filipem II. Konsekwencjami dla krajów Niemieckich był całkowity krach polityki ich władcy Karola V, ciągłe wojny domowe wyniszczały odtąd królestwa.