Zjednoczenie Niemiec - geneza, przebieg i konsekwencje

Na kongresie wiedeńskim utrzymano rozbicie polityczne Niemiec. Utworzono wówczas Związek Niemiecki pod przewodnictwem Austrii. W okresie Wiosny Ludów nie udało się doprowadzić do zjednoczenia Niemiec. Za zjednoczeniem opowiadała się burżuazja, inteligencja, liberałowie.

W połowie XIX wieku najsilniejszym państwem niemieckim były Prusy. Był to kraj rozwinięty przemysłowo, istniał obowiązek szkolny, wprowadzono powszechną służbę wojskową. Szkoła i armia miały obowiązek wychowywać patriotów. W wojsku wykorzystywano nowe zdobycze techniczne, takie jak kolej i telegraf.

W 1860 r. królem Prus został Wilhelm 1. Urząd kanclerza powierzył on Ottonowi von Bismarckowi. Król i kanclerz byli zwolennikami zjednoczenia Niemiec przez Prusy. Bismarck uważał, że Niemcy można zjednoczyć nie w drodze parlamentarnych debat i dyskusji, ale dzięki sprawnej dyplomacji, silnej armii i w drodze walki, czyli "krwią i żelazem". Pierwszym celem Bismarcka było wyeliminowanie Prus ze Związku Niemieckiego.

W 1864 r. Prusy wystąpiły zbrojnie przeciwko Danii. Powodem były dwie niemiecko-języczne księstwa Szlezwik i Holsztyn należące do Danii. Po stronie Prus stanęła Austria. Dania została pokonana, Prusy zajęły Szlezwik, a Austria Holsztyn. Wojna ta uświadomiła Bismarckowi, że dysponuje on lepszą armią niż Austriacy. Należało więc teraz sprowokować Austrię do wojny. Prusy zarządzały więc połączenia Szlezwiku i Holsztyna, na co nie zgodziła się Austria.

W 1866 r. doszło więc do wybuchu wojny. Austriacy szybko zostali pokonani.

W 1866 r. w Pradze podpisano pokój, na mocy którego Austria zrzekła się Holsztynu i została usunięta ze Związku Niemieckiego. Bismarck nie chciał zbytnio osłabiać Austrii, aby nie czynić z niej wroga. Związek Niemiecki został rozwiązany, a w jego miejsce w 1867 r. utworzono Związek Północo-Niemiecki pod przewodnictwem Prus. Jedynym przeciwnikiem zjednoczenia Niemiec przez Prusy była teraz Francja. Bismarck dążył więc do sprowokowania jej do wojny.

W 1868 r. wypędzono Habsburgów z Hiszpanii i rozpoczęto poszukiwania kandydatów na nowego króla. Jednym z nich był Leopold Hohenzollern, kuzyn króla Prus Wilhelma 1. Gdyby został on królem Hiszpanii Francja zostałaby otoczona przez państwa, w których panują Hohenzollernowie. W takiej sytuacji ambasador francuski spotkał się z przebywającym w uzdrowisku Wens królem Wilhelmem 1, od którego otrzymał on zobowiązanie, że na razie nie będzie popierał kandydatury Leopolda. Po treści tej rozmowy Wilhelm specjalnej depeszy poinformował Bismarcka. Jej treść przeredagowano w sposób obraźliwy dla cesarza Francuzów Napoleona 3 Bismarck opublikował w prasie. Francuzi poczuli się obrażeni i naciskali na Napoleona, aby wypowiedział on wojnę Prusom, co też się stało. Francuzi źle przygotowani i źle dowodzeni w wojnie z lat 1770-71 ponieśli klęskę.