Oceń program polityczny wybranej księgi z dzieła Andrzeja Frycza Modrzewskiego pt: "O poprawie Rzeczypospolitej"

Andrzej Frycz Modrzewski (1503-1572) był pisarzem politycznym oraz przedstawicielem postępowej myśli polskiego renesansu. Jako pierwszy w Europie rozpropagował pojęcie demokracji. Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli publicystyki XVI wieku. W swoim dziele "O poprawie Rzeczypospolitej" składającym się z pięciu ksiąg: "O obyczajach", "O prawach", "O wojnie", "O kościele", "O szkole" wnikliwie analizował ustrój Polski stwarzając wizję sprawiedliwego, zreformowanego państwa omawiając najważniejsze dziedziny życia społecznego. Wypowiadał się przeciw uciskowi chłopów, głosił zasadę wolności religijnej tym samym potępiał wojny głosił zasadę równości obywateli.

Uważam, że bardzo ważnym zagadnieniem, które Modrzewski poruszył w swym dziele jest wojna, dlatego chciałbym przeanalizować jego sposób postrzegania tej bardzo ważnej dla państwa sprawy równocześnie oceniając jego program polityczny zawarty w tej księdze.

Wojna to rywalizacja celów politycznych a także rozwiązywanie konfliktów przy zastosowaniu przemocy w postaci siły zbrojnej. Może być prowadzona pomiędzy zwaśnionymi narodami, państwami czy grupami społecznymi w celu osiągnięcia pewnych niezależności, które będą podkreślać jej znaczenie oraz pozycje. Jedno jest pewne, kiedy już wiadomo, że ma się przewagę zbrojną nad przeciwnikiem wydaje się, że zwycięstwo i sława są już blisko…Wojna nie tylko przynosi pozytywne następstwa, ale jest także przyczyną szeregów negatywnych skutków. Wszystko było by w porządku gdyby dowódca dbał nie tylko o własne egoistyczne idee, ale także o tych, którzy w czasie walk na danym terytorium doświadczają najwięcej zła, ucisku oraz cierpienia, bo przecież w większości przypadków wojna niesie za sobą zło, zniszczenie, deprawację tych, którzy w niej uczestniczą a także utratę daru, który jest najważniejszym w życiu człowieka, czyli życie
"Ci, którzy dają się popchnąć do wojny nie jakąś inną koniecznością, ale żądzą sławy i rozszerzaniem swego panowania, najmniej troszczą się o sprawy ludzkie. Bo, podczas gdy chcą rozsławić swoje imię, narażają na niebezpieczeństwa mienie i głowy obywateli napełniają wszystko rzezią i niekończącymi się klęskami obu stron, a sami przy tym nie dość sobie zdają sprawę z tego, czego tak bardzo pożądają"

Andrzej Frycz Modrzewski w traktacie "O wojnie" przedstawia jej bezsens oraz okrucieństwo, do których prowadzi. Jest on irenistą, więc ceniąc pokój przeciwstawia go wojnie. Uważa, że nie powinny być one o charakterze zaczepnym tylko obronnym, który jest sprawiedliwy.

"… trzeba się starać o pokój z wszystkimi ludźmi, o pokój […], który by był stateczny i trwały, i wolny od wszelkiej zdrady"
ale kiedy go nie można osiągnąć państwo musi być przygotowane aby stanąć do obrony zagrożonej wolności. Uważam, że Modrzewski bardzo trafnie ujął temat, który nie jest łatwy do osądzenia, ale bardzo ważny dla świata, państwa, ludzi a także jednostki. Wprowadzenie poglądów Modrzewskiego w życie państwa na pewno wniosłoby wiele zmian a karta historii być może wyglądałaby trochę inaczej. Kluczowe hasło tego traktatu, jakim jest pokój oszczędziłoby państwu spustoszenia i prowadzenia do kolejnych ciągnących się przez epoki konfliktów. Wojna jest sprawiedliwa wówczas, gdy posiada przyczynę zgodną z nauką Jezusa Chrystusa. Nie może być prowadzona w celu zaspokojenia własnych żądań. Sprawiedliwość nie może polegać na powiększaniu terytorium państwa czy dążeniu do sławy tylko na uregulowaniu strat związanych z pomszczeniem krzywd, których inaczej nie da się naprawić. Władca musi zdawać sobie sprawę z tego, do czego może doprowadzić kolejny konflikt. W swym postępowaniu musi zachować pewne granice, ponieważ może zapłacić większą karę i ponieść większe straty za sprawą rozlewu krwi niż zyskać!. Powinien być kompetentny i mieć obraną pewną taktykę, przez którą będzie w stanie przewidzieć skutki prowadzonej wojny a nie będzie się tłumaczył w momencie klęski słowami "Nie przypuszczałem". To chyba najbardziej przydało by się naszym historycznym władcom, bo znanych jest wiele przypadków w historii gdzie król postępuje nielogicznie osiągając krótkotrwałe korzyści w celu zaspokojenia swoich własnych żądań

Reasumując, należy podkreślić, iż Modrzewski w swym dziele zawarł wiele rewolucyjnych myśli, rozwiązań. Przekonywał, że równość jest jedną z najważniejszych wartości godnych człowieka. Jest on przeciwnikiem wszelkich waśni, ceni pracę człowieka i jego sposób przewidywania. Obywatel dla niego to humanista, człowiek wykształcony, pracowity, nie podejmujący pochopnych decyzji, pamiętający o Rzeczpospolitej, moralny i prawy.