Układ krwionośny

Układ krwionośny: W organiźmie znajdują się płyny: krew w naczyniach krwionośnych zamkniętych, limfa w naczyniach limfatycznych otwartych, płyny tkankowe obmywające tkanki. Elementy układu krwionośnego: serce-mięsień wymuszający obieg krwi, tętnice o silnych i sprężystych ścianach, żyły-mają cienkie ściany pokryte zaściankami które umożliwiają zmianę kierunku przepływu krwi, naczynia włosowate żylne i tętnicze. Rola krwi: a)transportuje substancje-CO2, O2, węglowodany, białka, tłuszcze, hormony, sole min. b) jest termoregulatorem-wyrównuje, kontroluje i utrzymuje temp. krwi, c) chroni przed infekcją-pomaga w zasklepianiu ran. Skład krwi: a) osocze-stanowi ok. 55% objętościowych krwi i składa się w 91% z wody z rozpuszczonymi w niej substancjami, b) krwinki czerwone(erytrocyty)-odpowiedzialne są za przenoszenie tlenu zawierają czerwony barwnik-hemoglobinę, która ma w swoim składzie żelazo, które może nietrwale łączyć się z tlenem, c)białe krwinki(leukocyty)-wchłaniają bakterie lub wydzielają substancje te bakterie niszczące, d)płytki krwi(trombocyty)-biorą udział w krzepnięciu krwi i tworzą ochronne skorupy. Układ limfatyczny: Limfa-to przesącz, który krąży w naczyniach otwartych i płynie zawsze w stronę serca. Elementy układu limfatycznego- a)naczynia limfatyczne o cienkich ściankach, pokrytych zastawkami(przechodzą do żył), b)limfa(chłonka)-nie posiada krwinek czerwonych, zawiera krwinki białe(limfocyty), c)węzły chłonny-oczyszczają limfę ze substancji szkodliwych i produkują limfocyty, d)migdały i śledziona. Rola układu limfatycznego: odprowadza płyny tkankowe zpowrotem do układu krwionośnego, ochrania organizm przed infekcjami, transportuje tłuszcz z układu pok. do komórek. Bariery: Bariery ochronne organizmu: a)skora-dzięki budowie(ściśle przylegające do siebie komórki)-chroni przed wnikaniem drobnoustrojów; b)pot i łój-kwasy organizmu mają działanie bakteriobójcze(wydzielane przez pot, rozcięńczane w łoju); c)lizozymy*-enzymy w ślinie rozpuszczają ściany bakterii; d)soki żołądkowe-kwas solny i enzymy niszczące bakterie; interferony*-białka o działaniu zabójczym wydzielane przez zainfekowany organizm; f)białe ciałka(leukocyty i limfocyty)-rozpoznają i zapamiętują(pamięć immunologiczna) oraz unicestwiają białka cudzego organizmu. Odporność-to zdolność organizmu do przeciwstawienia się niekorzystnym bodźca środowiska; a)wrodzona-związana z budową, fizjologią i posiadaniem odpowiednich komórek; b)nabyta-czynna(poprzez przebytą chorobę), bierna(przez łożysko, mleko matki, szczepionki). Antygen: to białko obcego organizmu, przeciwciał to związki białkowe wytwarzane przez limfocyty, które rozpoznają i przylepiają się do komórek obcego białka; antygen wnikając do organizmu pobudza limfocyty do wytworzenia przeciw ciał, które oblepiają lub zlepiają obce komórki, tak aby intruzi byli rozpoznawani przez makrofagi i przez nie wchłaniane.