ANTYK
Starożytnością nazywamy dawne dzieje różnych kultur istniejących przed naszą erą: piramidy Egiptu, wiszące ogrody Babilonu i dzieje Izraelitów zapisane w świętej księdze naszego kręgu kulturowego, czyli Biblii. Antykiem natomiast określamy dzieje starożytnej Grecji i Rzymu. Z nich bezpośrednio wyrosła nasz kultura europejska, gdy po upadku Rzymu pojawiły się i wzmacniały państwa europejskie.
Zanim to jednak nastąpi – trwa antyk. I w tej epoce trzeba umieścić
Dzieła literackie:
- mitologia
- epos Homera (Iliada i Odyseja)
- tragedie greckie
- poezja Safony
Starożytnych filozofów:
- Sokrates
- Platon
- Arystoteles
- Epikur
- Stoicy
Wydarzenia historyczne:
- wojna trojańska
- rządy Peryklesa
- demokracja ateńska
- założenie Rzymu (753 p.n.e.)
- rządy cesarzy rzymskich
- pierwsi chrześcijanie
Z innych kultur:
- rozwój Biblii
- Kodeks Hammurabiego
- rządy faraona Tutenchamona w Egipcie
ŚREDNIOWIECZE
Dziesięć (a w Polsce pięć) stuleci obejmują wieki średnie, przez długi czas uważane za marne kulturowo. To nie prawda! Wtedy powstawały ogromne katedry i gotyckie zamki, kształtowały się państwa, które istnieją w Europie do dziś. Językiem wspólnym była łacina, a wiarą – chrześcijaństwo.
To wtedy:
- Powstały eposy rycerskie, między innymi – Pieśń o Rolandzie
- Pisano żywoty świętych
- Powstał pierwszy hymn Polski – Bogurodzica
- Odbywały się wyprawy krzyżowe
RENESANS
Myśliciele renesansu zwracają się ku ideałom antyku, dlatego epoka nazywa się renesans, czyli odrodzenie. Państwa europejskie stają się coraz silniejsze, a pisarze i poeci zaczynają pisać w językach narodowych.
To wtedy:
- Nastąpiły wielkie odkrycia geograficzne
- W Europie wzmógł się ruch Reformacji i przetaczają się wojny religijne
- Tworzą wielcy artyści: Michał Anioł, Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli, Rafael Santi
- Henryk VIII wprowadził w Anglii anglikanizm
- W Polsce rządzili Jagiellonowie
- Kopernik opublikował dzieło „o obrotach sfer niebieskich”
- Tworzył Mikołaj Rej i Jan Kochanowski
BAROK
Barocco – znaczy dziwny. Ludzie znów zwracają się ku Bogu i religii jako jedynej pewnej wartości tego świata. W sztuce i architekturze zaczyna dominować przepych i ozdobność, w przedstawieniu ludzi – obfitość ciała i wyraz uczuć ważniejsze są od wierności, prawdzie.
To wtedy:
- Malował: Rembrandt, Rubens, El Greco Velasques
- Pisali: Cervantes – Don Kichot, Molier
- W Polsce: Wacław Potocki, Andrzej Morsztyn
- Działali filozofowie: Kartezjusz, Spinoza, Pascal, Galileusz
OŚWIECENIE
Wiek światła, rozumu i encyklopedystów. Ludzie XVIII wieku uznali się za oświeconych w porównaniu ze swoimi barokowymi poprzednikami. Znów wśród najważniejszych wartości postawiono człowieka, naukę, wiedzę i rozum.
To wtedy:
- Nastąpił rozwój nauki i techniki
- Rozpoczęła się epoka napoleońska, powstały legiony polskie we Włoszech, a w roku 1797 – Pieśń Legionów Polskich we Włoszech autorstwa Józefa Wybickiego.
- Pisał bajki i satyry Ignacy Krasicki