profil

Wykaż, że utwory pochodzące z różnych epok uczyły, bawiły i wychowywały społeczeństwo.

poleca 85% 269 głosów

Treść Grafika Filmy
Komentarze
Mikołaj Rej Stanisław Staszic Średniowieczny rycerz Średniowieczny rycerz Średniowieczny rycerz

Utwory literackie różnych epok bawiły i wychowywały społeczeństwo. Były przekazywane początkowo ustnie, a później pisemnie.

Już w Średniowieczu pieśni rycerskie, jak np. „Pieśń o Rolandzie” były śpiewane przez trubadurów. Miały one wartości informacyjne oraz dostarczały rozrywki, przekazując ideały rycerskie: odwagę, poświęcenie, miłość do damy serca. W średniowieczu powstawały też utwory dotyczące przyziemnych i codziennych spraw jak np. „Wiersz o zachowaniu się przy stole” Przecława Słoty.

Renesans, który po uduchowionym Średniowieczu zwrócił uwagę na człowieka, jego potrzeby i rozwój, stworzył utwory o zabawie i przyjemnościach spędzania wolnego czasu. Najsłynniejszymi utworami tego okresu są „Pieśni” Jana Kochanowskiego. Dotyczyły spraw Boga, świata jako dzieła Stwórcy, zagadnień moralnych, problemów władzy, ale także miłości, radości życia, towarzyskiej biesiady, stanowiły pochwałę wiejskiego życia.

Obudziły się też postawy obywatelskie, analiza sytuacji społecznej, co przedstawia Mikołaj Rej w „Krótkiej rozmowie między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem”

Barok przyniósł utwory satyryczne, które wyśmiewały pewne cechy i postawy ludzkie, np. „Dok Kichot” Miguela Cervantesa, powowiadający o szalonym rycerzu z La Manchy i Sancho Pansie – wieśniaku ulegającym wariacji swego pana.

W Polsce powodzeniem cieszyła się „poezja dworska” J. A. Morsztyna opisująca płoche życie dworskie i problemy miłosne dworzan.

W Oświeceniu, obudziły się postawy obywatelskie, zainteresowanie losem kraju i jego przyszłością. Autorzy traktowali te sprawy bardzo poważnie, szczególnie w Polsce, która stała u progu rozbiorów. Najsłynniejszymi literatami epoki Oświecenia byli Julian Ursyn Niemcewicz, który napisał komedię polityczną „Powrót posła”. Akcja tej sztuki dzieje się podczas dzieje się podczas obrad Sejmu Wielkiego, a bohaterowie krytykują wady szlachty i brak umiejętności rządzenia, co doprowadziło do rozbiorów kraju.

Stanisław Staszic w swoim traktacie politycznym „Przestrogi dla Polski” analizuje przyczyny upadku ojczyzny. Wytyka przekupstwo, pijaństwo oraz marnotrawstwo możnowładców i arystokracji polskiej, oskarża ich o doprowadzenie do upadku Polski.

Trzecim, najwybitniejszym autorem tego okresu był Ignacy Krasicki. Pisał on bajki i satyry, które bawiły, ale także uczyły. Wiersze te ośmieszały i piętnowały rzeczywistość społeczną, polityczną i obyczajową XVIII w. Utwory te unikały wskazywania konkretnych ludzi i odznaczały się wysokimi walorami artystycznymi. W bajkach poeta pod postacią zwierząt przedstawił charakterystyczne, doskonale opisane portrety ludzkie.

Utwory literackie w różnych postaciach, jako pieśni, bajki, utwory dramatyczne, wiersz i traktaty od zawsze przekazywały ważne treści społeczne i moralne, W atrakcyjnej formie edukowały i wychowywały społeczeństwo skuteczniej niż suche przepisy i zbory zasad. Do dzisiaj są źródłem wiedzy i zabawy.

Załączniki:
Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 2 minuty