Od Kazimierza Wielkiego do Bolesława Krzywoustego -ściaga na sprawdzian :D

Karol Wielki
Początki państwa Franków
W okresie wędrówki ludów tereny Galii zostaly zajęte przez plemiona granków, które w 5 w zjednoczył Chlodwig z rodu Merowingów. Ludnośc Galo-Rzymska zintegrowała się z Frankami. Przyjęli wspólny język- francuski, kulturę i obyczaje.

DOJŚCIE DO WŁADZY RODU KAROLINGÓW:
*nieudolne rządy dynastii Merowingów
*dzielenie państwa między spadkobierców władcy
*osłabienie pozycji króla na rzecz najwyższych dostojników dworskich- majordomów.
W 751 r król Franków Pepin Krotki uzyskał od papieża sankcję religijną (czyli uznanie władzy za cenę utworzenia w 755 r państwa kościelnego).
Panowanie Karola Wielkiego (768-814) –przesiedlił Sasów, a na ich miejscu osiedlili się frankijscy osadnicy, -zdobył pałac książęcy w Ratyzbonie, -dzięki wygranej z Awarowami rozciągnął kolonizację
Pepin –utworzył państwo kościelne, -odebrał władcom bizantyjskim posiadłości italskie, -chciał zjednoczyć wszystkie ziemie germańskie.
W 800r –papież Leon III koronował Karola na cesarza rzymskiego
Monarchia patrymonialna- władca uważał państwo za swoją własność dzielił je pomiędzy spadkobierców.
Monarchia K.W. była podzielona na 700 hrabstw zarządzanych przez hrabiów, ykonywali oni: -polecenie królewskie, dowodzili pospolitym ruszeniem -przewodniczyli sądom

TRAKTAT W VERDUM 843r. –po śmierci Ludwika I Pobożnego nastąpił podział państwa KW na 3 nowe pomiędzy: *Karola łysego (zach Część po Rodan, Mozę i Skaldę) *Lotariusz(ziemie położone centralnie, Włochy, tytuł cesarski) *Ludwik Niemiec (ziemie na wsch od Remu).
W 987r Hugo Kapet odsunął ostatniego z rodu Karolingów i na terenie między Loaną a Sekwaną rozpoczęły się rządy nowej dynastii Kapetyngów. Upowszechniła się odtąd nazwa Francja i także zasada primogenitury czyli wyboru najstarszego syna jako zastępcy za życia króla.

FEUDALIZM- ustrój społeczno polityczny oparty na charakterystycznym podziale wlasności ziemi na własność zwierzchnią i użytkową. Początki systemu feudalnego: *podział pracy, chłopi uprawiający ziemie i rycerze opiekunowie, *w monarchii karolińskiej wyodrębniła się grupa ludzi uprawiających ziemie należące do innych.

LENNo- (feudum) ziemie nadana przez seniora wasalowi przy zachowaniu zasady pozostawienia zwierzchności przy osobie nadającej ziemię.
Senior sprawował władzę nad lennikiem nadawał inwestyturę , sprawował opiekę, chronił wasala i pomagał mu materialnie.
Wasal- człowiek wolny przysięgał wierność Panu lennemu oraz pomoc zbrojną do 40 dni, składał seniorowi hołd lenny w zamian za lenno zobowiązany był do stawienia się konno i w uzbrojeniu. Silny i zamożny wasal mógł być seniorem dla swoich wasali- tak tworzyła się drobina feudalna, na której szczycie stał najwyższy senior czyli władca zwany suwerenem.

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE FEUDALIZM – podział społeczeństwa na uprawiających ziemię i rycerzy, -pretarie(nadawanie ziem chłopom przez Kościół lub możnych w zamian za rentę feudalną, -obowiązek obrony i udziału w życiu politycznym spoczywający na rycerzach.

SŁOWIANIE to grupa ludów Indoeuropejskich która podzieliła się ok. 5 w na 3 grupy: *słowianie zach.-zamieszkiwali dorzecze Odry, Wisły, Odry, Czech, Moraw, Słowacji, *Słowianie wsch. zamieszkiwali na wsch od Bugu w dorzeczu Wołgi i Dniepru, *Słowianie pd- zamieszkiwali obszar Serbii, Słowacji, Słowenii, Bułgarii, i cześć Grecji.
Wierzenie Słowian –wielobóstwo, np.Bóg błyskawicy-Peru, Swarożyt –Bóg Słońca, bóstwa opiekuńcze plemion, kult przodków, magia, wróżki, składanie ofiar, pochówek ciał palnych.

STRUKTURA Słowian: podstawową jednostką społeczną była rodzina z krewnymi. Wspólnie uprawiano ziemię, hodowano zwierzęta. Spokrewnione ze sobą rodziny tworzyły ród. Grupa rodzin tworzyła wspólnotę terytorialną (opole) które łączyły się w czasie niebezpieczeństw. Rządy w opolu sprawował wiec plemienny, który powoływał księcia lub wojewodę na czas wojny. Państwo wielko morawskie –jego twórcą był Mojmir, po jego śmierci na tronie zasiadł Rościsław. Wspierał on chrystianizację i pod koniec 8 w zainicjował ją na Morawach. Po 847r nastąpił rozwój państwa wielkomorawskiego, które objęło swym panowaniem Śląsk oraz ziemię Wiślan w Małopolsce. Zmarły w 895r Świętopełk nie zadbał o jasny sposób dziedziczenia przez co walki spadkobierców rozbiły wewnętrznie państwo Wielkomorawskie.Ostatecznie państwo to rozpadło się w 906r.

POWSTANIE PL.
Plemiona na ziemiach pl: *wiślanie- zamieszkiwali tereny nad górną Wisłą, *Lędzianie- nad Sanem i Wieprzem, *Polanie- górna Warta. Państwo Polan powstało w Wielkopolsce i według legendy rządził nim król Popiel, a po nim synowie Piast: Siemowit, Leszek, Zamomysł i Mieszko. *Goplanie-na kujawach, *Mazowszanie –środkowa Wisła.
Mieszko I podbił plemiona Wielkopolski, Kujaw i Mazowsze. Prowadził wojnę z Wieletami oraz Niemcami o UjścieOdry (972- Cedynia) Panował na Pomorzu w 981r utracił grody Czerwieńskie na rzecz księcia Kijowskiego Włodzimierza. W 990r odebrał Czechom Śląsk po śmierci Dobrawy. Prawdopodobnie rządził też Małopolską z Krakowem i Sandomierzem.
Znaczenie chrztu Polski (966r) –Pl znalazła się wśród państw chrześcijańskiej Europy, -książę traktowany był na równi z innymi władcami E., -kościół integrował państwo, bo granice diecezji pokrywały się z granicami ziem, -powało biskupstwo misyjne w Poznaniu z biskupem Jordanem na czele w 968r., -utrwal walenie sojuszu z Czechami poprzez małżeństwo Mieszka I z Dobrawą .
Organizacja państwa wczesnopiastowskiego: na czele państwa stał władca. Państwo było własnością dziedziczną. Oprócz tego miał prawo do wyboru danin, sprawował sądy, regale- jest to prawo monarchy do bicia monety, nadawał ziemie. Władca mógł liczyć się ze zdaniem rady monarszej czyli wiecu.

URZĘDNICY na dworze monarchy to: *palatyn (wojewoda zastępował władcę w sprawowaniu rządów), *kanclerz, komornik (odpowiedzialni za skarb), *cześnik, stolnik (za zaopatrzenie dworu) *siła zbrojna (to drużyna ok. 3000 rycerzy).
POWINNOŚCI LUDNOŚCI: -daniny-w określonej ilości, -posługi- prace na rzecz państwa przy budowie grodów i dróg, usługi komunikacyjne, stan czyli obowiązek goszczenia i noclegu dla monarchy, ochrona zwierzyny objętej regalem
Organizacja Kościelna. Powstało arcybiskupstwo w Gnieźnie i biskupstwa w: Poznaniu, Wroclawiu, Krakowie, Kołobrzegu.
Pl za Bolesława Chrobrego (992-1025)
Międzynarodowe znaczenie PL: B.CH syn Mieszka I i Dobrawy, wygnał z kraju synów drugiej żony ojca. *997r.- chrystianizacja w Prusach podjęta na rozkaz B.Ch. przez Biskupa Wojciecha. Został zamordowany za obrazę wierzeń tubylców. B.Ch. wykupił jego szczątki i uzyskał od Papieża decyzję uznającą W. za Św. * 999r Utworzono arcybiskupstwo w G-no .
ZJAZD Gnieźnieński. Była to wyprawa cesarza Ottona III grobu Św. W. (cel religijny), zrodziła się również idea uniwersalistyczna cesarstwa oznaczająca dla państwa B. Pełnoprawne miejsce wśród pozostałych cz. cesarstwa (cel polit.)
Cesarz potwierdził wcześniejszą decyzję papieża Sylwestra II o utworzeniu odrębnej polskiej prowincji kościelnej z arcybiskupstwem w Gnieźnie.
Przekazano sobie wzajemne gesty sympatii, B. Otrzymał włócznię Św. Maurycego- zgoda na koronację, a Otton otrzymał szczątki ramienia Św.

W. i eskortę 300 pancernych rycerzy.
Wojny B.Ch. z Henrykiem II *1002-1005- B. Zajmuje Łużyce, Milsko, Miśnię, 1003-Czechy, Morawę, Słowację. Odmówił złożenia hołdu cesarzowi II Czech gdzie B CH sprawował władzę 1003-4. Wojska cesarskie dotarły pod Poznań gdzie zawarto pokój na mocy którego B. Utracił większość zajętych ziem., *1007-13- BCH zajmuje Milsko i Łużyce które na mocy pokoju w Melseburgu miały pozostać w rękach BCH jako lenno, *1015-18- obrona Odry przez Polaków zakończona pokojem w Budziszynie gdzie PL otrzymała Milsko i Łużyce oraz posiłki niemieckie na wyprawę Kijowską. A w Miśni cesarz zobowiązał się osądzić margrabiów przychylnych PL.
W 1018 wyprawia się na Kijów gdzie B usówa Jarosława Mądrego i osadził tam Świętopełka. Przyłączył grody Czerwieńskie.
Koronacja BCH korona była symbolem awansu i wzmocnienia pozycji władcy na arenie międzynarodowej.

Kryzys i odbudowa państwa piastowskiego:
Mieszko II (1025-1034) –próbował kontynuować politykę BCH, koronował się w 1025r, -interwencja niemiecka Konrada II i ruska Jarosława Mądrego w PL pod pretekstem obrony praw najstarszego syna BCH bezpryma-1031r, -utrata Milska, Łużyc, Grodów Czerw., Moraw, Słowacji na rzecz państw ościennych. Hołd lenny złożony przez Mieszka II cesarzowi i podział państwa polskiego na 3 dzielnice.
Brak władzy centralnej 1034-1039 –powstanie ludowe w Wielkopolsce przeciw feudałom i Kościołom, -rozpad państwa piastowego, powstaje państewko Mosława na Mazowszu i księstwo pomorskie, -1039najeżdza na Wielkopolskę Brzetysław który wywozi relikwię Św. W., przestaje funkcjonować arcybiskupstwo w Gnieźnie poza tym Brzetysław wciela Śląsk do Czech.

Kazimierz Odnowiciel 1039-1058 *był synem mieszka II rozpoczął odbudowę monarchii piastowskiej dzięki pomocy Henryka III i Jarosława Mądrego, którzy byli zaniepokojenie nadmiernym wzrostem potęgi Czech, *początkowo Kazimierz władał Małopolską (siedziba księcia), Wielkopolską, opanował Mazowsze 1047 i Śląsk 1050r. W polityce zagranicznej zawarł sojusz z Rusią i Węgrami, złożył hołd lenny cesarzowi. Odbudował struktury instytucji państwowych, kościelnych, przeniósł stolicę do Krakowa.

Wzrost międzynarodowego znaczenia PL za B. Śmiałego (Szczodrego) 1058-1079-poparł papieża Grzegorza 7 w jego walce z cesarzem Henrykiem 4, przywrócił metropolię kościelną w Gnieźnie, ufundował biskupstwo w Płocku, koronował się w 1076, integrował w sprawy Czech, Węgier, Rusi, gdzie osadzał na tronie swoich krewnych, popadł w konflikt z biskupem Stanisławem ze Szczepanowa, który stał na czele spisku możnych i został skazany przez króla na śmierć, co wywołało sprzeciw w państwie. Możni wysunęli do tronu jako kandydata Bolesława Hermana. Bolesław Śmiały uciekł na Węgry gdzie zmarł w 1081r w niewyjaśnionych okolicznościach.
PL pod rządami W.Hermana 1079-1102
-zrezygnował z koronacji co spowodowało upadek znaczenia PL, rządy w imieniu księcia sprawował Palastyn (Sieciech). Sieciech zostaje usunięty przez Zbigniewa i B.K. 1079-podzial PL, władza zwierzchnia i Mazowsze i Gł. Grody w pozostałych ziemiach otrzymał W.H. Wielkopolska i i Kujawy dla Zbigniewa. Małopolska, Śląsk dla B.K.

PL pod rządami BK: 1102umiera W.H., Zbigniew zajmuje Mazowsze a BK należące do WH grody. Wybucha rywalizacja między braćmi i Zbigniew ucieka do króla Niemiec Henryka 5 W 1109r wybucha wojna z Henrykiem 5 (obrona Głogowa, Bytomia, Wólki na Psim Polu koło Wrocławia). Z rozkazu BK Zbigniew zostaje oślepiony co wywołuje opór przeciwko władcy, ten odbywa publiczną pokutę obdarowuje darami Kościoły, funduje biskupstwa w Lubuszu, Kam. Pom. I Wlocławku.

Podbój Pomorza: * w 1116 przyłącza pom. Gdańskie, * w latach 1121-1122 przyłącza pom. Zach, * w 1123 przyłącza pom. zaodrzańskie. Próbuje schrystianizować pom. (nieudolna misja Bernarda Hiszpana). 1122 i 2 lata później misja biskupa Ottona z Banbergu któremu udało się nawrócić tylko możnych. BK zawiera sojusz z Danią poprzez małżeństwo Ryksy córki BK z Magnusem królem Danii i Szwecji.
Testament BK 1138 Podział dzielnicowy państwa wynikał z monarchii patrymonialnej uznającej prawo każdego syna władcy do tronu. BK dążył do uregulowania władzy aby jego liczni synowie nie doprowadzili do bratobójczych wojen. Podział dzielnicowy był praktykowany w innych państwach (Ruś) i nie wynikał z ustroju feudalnego.

Zasada senioratu- tron miał przypadać najstarszemu z synów a potem najstarszemu z książąt piastowskich. Zasada pryncypatu- podzielenie państwa na dzielnice przy zachowaniu jedności przy skupianiu władzy w ręku jednego księcia zwierzchniego- princepsa, który prowadził politykę zagraniczną, mianował urzędników, był dowódcą armii.
Podział PL na dzielnice według BK: *Władysław II Wygnaniec otrzymał Śląsk, Ziemię lubuską, dzielnicę senioralną (ziemia krakowska, sieradzka, wsch. Wlkp. z Gnieznem, część Kujaw, pom. Gdańskie, pom. zach), * Bolesław 4 Kędzierzawy otrzymał Mazowsze i częśćkujaw, *Miesszko III Stary- Wlkp z Poznaniem, *Salomea-Ziemię Łęczycką, *Henry Ziemię Sandomierską.