Czas miłości i wojny, czyli " Pornografia" W. Gombrowicza w reżyserii J. J. Kolskiego

Proza Witolda Gombrowicza jest bardzo trudna do ekranizacji. Jan Jakub Kolski wziął na siebie bardzo ciężkie zadanie podejmując się przeniesienia na ekran „Pornografii”. Momentami abstrakcyjna proza Gombrowicza, pełna filozofii i finezji, jednak dosadna, nie daje się przełożyć dosłownie na język filmu. Za poetyckim, nacechowanym ekspresywnie językiem kryją się często błahe wydarzenia. Reżyser nie mógł pozwolić, aby poniosła go ogromna siła gombrowiczowskiej prozy.

Akcja rozpoczyna się w jednym z warszawskich salonów, gdzie Witold poznaje Fryderyka. Nieco demonicznego osobnika, nie wiadomo skąd, przyznającego się do związków z filmem, teatrem i cyrkiem. Witold pełni w filmie funkcję narratora, jednak głównym bohaterem jest Fryderyk ze swoją starannie skrywaną tajemnicą...

Obaj panowie jadą do dworku przyjaciela Witolda pod Sandomierzem. W czasie podróży przez las poznają Siemiana, partyzanta, znanego z odważnych i brawurowych akcji.
Tego samego dnia wieczorem poznajemy Hipolita, właściciela dworku i jego żonę Marię.
Podczas kolacji odkrywamy niezwykłe zdolności Fryderyka, który słyszy delikatne i bardzo odległe dźwięki. Dzięki temu przenosimy się w okoliczne lasy, gdzie widzimy wydarzenia niedostępne dla innych.
Rano poznajemy piękną 16-letnią dziewczynę, Henię, córkę Hipolita. Razem z bohaterami wybieramy się do kościoła. Podczas mszy Witold jest zaskoczony zachowaniem Fryderyka, który nagle z niewyjaśnionych przyczyn pada na kolana i modli się, notabene jest ateistą.
Do dworu przybywa Karol, rówieśnik Heni, syn znajomego Hipolita.

Karol i Henia, oboje piękni i młodzi. Witold uważa, że są dla siebie stworzeni, ale nic między nimi nie „zaiskrzyło”. Postanawia im pomóc i namawia Fryderyka, aby doprowadził do zbliżenia Heni i Karola. Rozpoczyna się erotyczna intryga...
W tym czasie w dworku pojawia się Wacław wraz z matką, Amelią. Jest narzeczonym Heni, ponad to najlepszą partią w okolicy.

Tocząca się wokół wojna i dramatyczne epizody, docierają do widzów głównie za pomocą niezwykle czułego słuchu Fryderyka. Dworek Hipolita wydaje się być ostoją szczęścia i spokoju, po prostu arkadią. Ale tylko do czasu...

Podczas kolacji pani Amelia zostaje ugodzona nożem przez Skuziaka, parobka w majątku Hipolita. Zostaje on schwytany i uwięziony. Wacławowi bardzo trudno pogodzić się ze śmiercią matki.

Fryderyk nadal usiłuje doprowadzić do zbliżenia Heni i Karola. Młodzi są nieświadomymi aktorami w złożonej intrydze. Odgrywają „scenę miłosną” za namową Fryderyka, ale nie ma ona dla nich większego znaczenia. Wacław zostaje świadkiem tej sceny, zaczyna mieć podejrzenia do szczerości uczucia Heni...


W tym samym czasie Siemian traci ochotę do walki, jest w bardzo złej kondycji psychicznej. W takim stanie stanowi ogromne zagrożenie dla partyzantów. Przychodzi rozkaz zlikwidowania go.

Czy dojdzie do zbliżenia Heni i Karola? Czy Siemian umrze? Jaką tajemnicę skrywa Fryderyk? Odpowiedź na te pytania odnajdziemy po obejrzeniu filmu.

Ze wszystkich aktorów na pierwszy plan nieustannie wybija się Fryderyk . Tajemnicza, pełna demonizmu postać. Właśnie w niej odnajdziemy najwięcej gombrowiczowskiego ducha – jest widoczny w przenikliwym spojrzeniu, milczeniu, smutku i gestach.
Krzysztof Majchrzak doskonale wcielił się w rolę Fryderyka. Inni aktorzy grali jakby w cieniu tej postaci, choć również nieźle.
Film jest opowieścią o poszukiwaniu miłości, zrozumienia, w tle jednak ciągle toczy się wojna i wielu doświadcza jej okrucieństwa, także jeden z bohaterów filmu...


Sumując można powiedzieć - bardzo dobry film, trzymający w delikatnym, czasem mocniejszym napięciu od pierwszej do ostatniej minuty.
Na pochwałę zasługują doskonałe zdjęcia Krzysztofa Ptaka. Muzyka w filmie nie odgrywa dużej roli, napięcie budują aktorzy.