Elementy morfotyczne krwi - erytrocyty, leukocyty, trombocyty - morfologia, rola

FUNKCJE KRWI:
- oddychanie
- odżywianie
- wydalanie
- czynności regulacyjne (transport hormonalny)
- utrzymanie środowiska płynnego tkanek
- regulacja temp. ciała
- czynności obronne
SKŁADNIKI KRWI:
- masa krwi stanowi 6-% masy całego ciała
a) OSOCZE
- 55% obj. Krwi
- woda (92%)
- białka (albuminy, globuliny, fibrynogen, α1, α2, β,γ)
- składniki pozabiałkowe (skł. organiczne, skł. nieorganiczne)
b) ELEMENTY MORFOTYCZNE
- 45% obj. Krwi
- erytrocyty (normocyty, retykulocyty)
- leukocyty (neutrofile, eozyno file, bazofile, limfocyty, monocyty)
- trombocyty
TYP KOMÓRKI - ZAWARTOŚĆ
Erytrocyty (krwinki czerwone) -4,5 – 5 ml / mm3
Leukocyty (krwinki białe) -4,5 – 11 tys. / mm3
Płytki krwi -200 – 400 000 / mm3
1. ERYTROCYTY:
MORFOLOGIA:
- średnica: 6,5- 8,0 um
- zawartość: 4,5 – 5 ml/mm3
- dwuwklęsły dysk
- BRAK jądra komórkowego (aby ograniczyć metabolizm własny, aby erytrocyt skupił się na transporcie O2)
- cytoplazma wypełniona hemoglobiną
- żyją 120 dni
- na pow. błony kom. wyst. antygeny GR. krwi A, B
- powstają w szpiku kostnym
- zrąb w szpiku tworzy tk. łączna siateczkowata
- u żaby: erytrocyty mają jądro kom.
ERYTROPOEZA SZPIKOWA- proces tworzenia krwinek czerwonych w okresie szpikowym czerwonym.
REGULACJA ERYTROPOEZY, ZACHODZI DZIĘKI:
- hormony płciowe (androgeny)
- hormony płciowe (metabolity estrogenów)
- hormony gruczołu tarczowego (T3, T4)
- czynnik wzrostowy neutrofilów i makrofagów (CSF-GM)
- interleukiny
GRUPY KRWI ( UKŁAD ABO )
GR. A GR. B GR. AB GR. 0
Antygeny A B AB -
Przeciwciała Anty-B Anty-A - Anty-A i anty-B
Genotyp IA IA , IA i IBIB , IBi IA IB ii
2. LEUKOCYTY (krwinki białe):
a) ziarniste (granulocyty)
b) nieziarniste (agranulocyty)
- monocyty
- limfocyty
1. GRANULOCYTY obojętnochłonne (neutrofile):
- śr.12-15 um
- zawartość: 45-65% wszystkich leukocytów
F.: - właściwości fagocytarne
2. GRANULOCYTY kwasochłonne (eozynofile):
- śr. 10-14 um
- zawartość: 1-5 % wszystkich leukocytów
F.: - właściwości fagocytarne
- zdolność ruchu
3. GRANULOCYTY zasadochłonne (bazofile):
- średnica 12-15 um
- zawartość: do 1% wszystkich leukocytów
GRANULOPOEZA - proces powstawania granulocytów w czerwonym szpiku kostnym.
AGRANULOCYTY - LIMFOCYTY:
- śr. 6-15 um.
- zawartość: 25-42% wszystkich leukocytów
- tworzą rodzinę kulistych komórek o podobnych cechach morfologicznych
Rodzaje limfocytów : T , B , NK :
a) LIMFOCYTY T – powstają w szpiku kostnym; uczestniczą w odpowiedzi typu humoralnego (udział przeciwciał)
b) LIMFOCYTY B – 50- 80% limfocytów; powstają w grasicy; uczestniczą w odpowiedzi typu komórkowego (bez udziału przeciwciał)
c) LIMFOCYTY NK – 10% limfocytów; właściwości cytotoksyczne; niszczą komórki
AGRANULOCYTY - MONOCYTY:
- śr. do 20 um
- zawartość: 4-8% wszystkich leukocytów
- nerkowate jądro
- największe komórki krwi
- duża zdolność ruchu
- F: b. silne właściwości fagocytarne
3. TROMBOCYTY / PŁYTKI KRWI
- śr. 2-3 um
- BRAK jądra kom.
- odłamki cytoplazmy megakariocytów bytujące w szpiku
TROMBOZYTOPENIA – małopłytkowość; niedobór płytek krwi
Funkcje trombocytów:
- ochrona śródbłonka naczyń krwionośnych (śródbłonek- endoterium)
- nieuszkodzony śródbłonek uniemożliwia agregację płytek i tworzenia się skrzepów