Obraz życia w okupowanej Warszawie - "Pożegnanie z Marią", "U nas w Auschwitz" T. Borowskiego

Tadeusz Borowski – poeta, prozaik, publicysta, podczas okupacji studiował polonistykę pracując jednocześnie jako magazynier. W 1943r. trafił do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (był sanitariuszem w obozowym szpitalu). Przebywał w obozach niemieckich. Po powrocie do kraju ukończył polonistykę, ożenił się z Marią. Opublikował w 1948r. „Pożegnanie z Marią” i „Kamienny świat”, zaangażował się politycznie (socrealizm). W 1951r. popełnił samobójstwo.

„Pożegnanie z Marią”:
- Warszawa okupowana przez Niemców w czasie II wojny światowej. Spółka handlowa zajmująca się sprzedażą materiałów budowlanych niskich wartości po zawyżonych cenach.
-Bohaterem i narratorem jest Tadeusz, wyposażony w cechy autora (imię, studiuje polonistykę, pracuje w firmie budowlanej). Nocami pędzi bimber, organizuje ucieczkę Żydów z gett, handluje ich meblami i kosztownymi przedmiotami. Postać Tadka nie wolno do końca utożsamiać z autorem, bo jest to element autokreacji. To postać dynamiczna, jednak jego rozwój dąży w stronę negatywną, wydarzenia związane z obozem sprawiają, że traci człowieczeństwo.
- Opowiadanie zaczyna się rozmową Marii z Tadeuszem o miłości, literaturze i poezji. Dyskusja dotyczy wartości uznanych przez kulturę europejską. Zakończenie obrazuje zmianę jaka zaszła w bohaterze. Nie ma już powrotu z przed wojny, jest katastrofa etyczna.
- dominuje słownictwo budowlane i związane z handlem. Uwagę zwraca brak słownictwa nazywającego uczucia co jest odwzorowaniem zastosowanej przez autora tematyki behawiorystycznej.
Behawior – to odrzucenie analizy psychologicznej. Obraz bohatera budowany jest przez relacje o jego czynach i zachowaniach oraz przytaczanie jego wypowiedzi potocznej i kolokwialnej.
- Maria to narzeczona bohatera, ale także symbol wartości chrześcijańskiej, miłosierdzia i miłości.

„U nas w Auschwitz':
„U nas w Auschwitz” to opowiadanie napisane w formie listów do Marii. Tadeusz pisze listy do Marii, w których opisuje życie ludzi w obozie. Tłumaczy, dlaczego ludzie chwalą Auschwitz. Opowiada o tym jak przebiega jego kurs sanitarny. Wspomina ich wspólną miłość, tęskni za nią. Radzi swej ukochanej, aby dobrze obserwowała to co ją otacza, bo może kiedyś będzie musiała o tym opowiadać ludziom., którzy tego nie widzieli. Popada w refleksję nad sposobem traktowania ludzi w obozach – tam człowiek nie ma nic swojego, wszystko należy do Niemców. Zastanawia się co będzie z Polakami. Codziennie przekazuje elektrykowi listy dla Marii. Dostaje dwa listy – od brata i Staszka. Powraca znowu do obozu. Stwierdza, że w obozie nic się nie zmieniło. Na końcu spotyka swojego znajomego Żyda. Ten mówi o nowym sposobie palenia ludzi.