Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki - Ignacego Krasickiego

Akcja toczy się w 18 wieku , obejmuje prawie całe życie bohatera od dzieciństwa aż po późną dojrzałość. Utwór ma formę pamiętnika pisanego przez Mikołaja Doświadczyńskiego .
Powieść łączą elementy ówczesnej prozy europejskiej : powieści satyryczno - obyczajowej,przygodowej oraz utopijnej.
Bohater urodził się w domu szlacheckim. Rozpoczął edukację w szkole publicznej w wieku siedmiu lat. Wychował się pod kierunkiem francuskiego guwernera. Rodzice nie wychowali syna jak należy. Mikołaj pierwszą wiedzę o świecie zdobywał wsród służby.
Rozczytywał się w romansach. Po śmierci ojca szesnastoletni Mikołaj powrócił do domu i
rozpoczął swawolne życie. Francuski guwerner podsuwał jemu romanse , które wprowadziły Mikołaja w nastrój sentymentalny. Kochał Julianę , którę odesłano do klasztoru.
Wyjechał w towarzystwie pana Damona do Warszawy. Grał w karciane zabawy u baronowej, trafił do więzienia. Zniknęła baronowa i guwerner z jego majątkiem.
Szykował się do wyjazdu za granicę i oddał w zastaw trzy wsie. Zebrał gotówkę i organizował zajazd na sąsiada. Utracił majątek. Wyjeżdża do Paryża. Tam traci wszystko i aby
uchronić się przed więzieniem ,dostaje się na statek Indonezji , który w drodze
rozbija się o skały , a Mikołaj jako jedyny przetrwał katastrofę.
Ojciec jego : miał dobrą duszę , szczery , przyjacielski. Matka wychowana na wsi.
Nigdy nie była w mieście.