Dlaczego ludzie tworzą utopie? Twoje uwagi na ten temat po lekturze książki „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” Ignacego Krasickiego.

Utopia z greckiego miejsce, którego nie ma. Jest to wizja idealnego społeczeństwa, w którym nie ma miejsca na zło i niesprawiedliwość społeczną; nie liczy się ona z obiektywną rzeczywistością i dlatego nie ma szans realizacji.

Zasady sprawiedliwości oparte są najczęściej na fantazji i marzeniach o jakimś idealnym ustroju.
Każdy z nas pragnąłby żyć w takim idealnym, sprawiedliwym świecie.

Już Jan Jakub Rousseau w „Zasadach umowy społecznej” podkreślał, że idealny państwo, jego ustrój zależy od stosunków społecznych, tej umowy, którą każdy szanować powinien zachowując jednocześnie wolność, swobodę cyt: „(...) zobowiązanie to jest szczególnego rodzaju, ponieważ będąc zobowiązaniem absolutnym, bezwarunkowym; bez zastrzeżeń, nie może jednak być niesprawiedliwie ani też nie może stwarzać możliwości nadużyć; nie możliwe jest bowiem, aby organizm chciał sam sobie szkodzić dopóki jako całość zmienia tylko do dobra wszystkich”.1

Z cudownym krajem spotkaliśmy się w utworze Woltera „Kandyd”. Była to kraina „złotem płynąca”- Eldorado, „gdzie wszystko jest dobre”

Słowa: „bezwarunkowo musi być bodaj jeden taki na świecie”2 wyraźnie sugerują odwieczną tęsknotę człowieka za idealnym porządkiem świata, doskonałą cywilizacją, w której każdy z nas czułby się potrzebny i dowartościowany, gdzie bogactwa materialne jak w Eldorado nie stanowiłyby głównego celu posiadania, bo wartością naczelną byłaby wiedza i wzajemne poszanowanie.

Ignacy Kasicki wprowadza utopijną wyspę Nipu, na której panuje miłość i zgoda, natomiast władzę mają tylko w sposób naturalny rodzice nad dziećmi, bo: „człowiek jednakowo z drugim człowiekiem rodzący się nie może, a przynajmniej nie powinien by sobie przywłaszczać zwierzchności nad nim; wszyscy są równi”3

Cudownie brzmią słowa „wszyscy są równi, ale w jakim sensie? Długo by o tym pisać, więc uznać należy, że choć taka struktura nam się marzy jest to tylko mrzonki, nieziszczalnym pomysłem.

Dlaczego pisarze, poeci, a nawet my sami tworzymy utopię to jest wyspy szczęśliwe, państwa, krainy „mlekiem i miodem płynące”? Otóż dla przekonania siebie, że istnieje choćby w naszej wyobraźni świat idealny, zupełnie inny od tego realnego w jakim my żyjemy.

Skontrastowanie obu światów to jest realnego z utopijnym podkreśla potrzebę tworzenia idealnych cywilizacji. Tylko w zestawieniu rzeczywistości z ideałem można dokładnie określić wady naszego świata i wskazać drogę ich naprawy.

Człowiek nigdy nie przestanie marzyć. Już w starożytności tworzył arkadie- miejsca szczęśliwe.

Obecnie, im więcej wiedzy posiadamy tym częściej tworzymy własną arkadię, bo zdajemy sobie sprawę, że wszechobecne zło uniemożliwia stworzenie szczęśliwego świata, w którym wszyscy byliby równi.

Bibliografia:
1. Maria Admaczyk Bożena Chrząstowksa Józef Pokrzywniak „Starożytność Oświecenie” Podręcznik literatury dla kl. I szkoły śreniej Wydanie 10 Warszawa 1995 WsiP s. 435
2. Maria Admaczyk Bożena Chrząstowksa Józef Pokrzywniak „Starożytność Oświecenie” Podręcznik literatury dla kl. I szkoły śreniej Wydanie 10 Warszawa 1995 WsiP s. 418
3. Maria Admaczyk Bożena Chrząstowksa Józef Pokrzywniak „Starożytność Oświecenie” Podręcznik literatury dla kl. I szkoły śreniej Wydanie 10 Warszawa 1995 WsiP s. 383