Skały – zespół różnorodnych minerałów lub wielu ziaren tego samego minerału. Powstają w naturalnych warunkach
Minerał – Związki chemiczne powstałe w sposób naturalny. Zazwyczaj występują w postaci krystalicznej, posiadają określone właściwości fizyczne, oraz stały skład chemiczny. Spośród 4 tys. Minerałów 200 to minerały skałotwórcze np. kwarc, skalenie, gips, kalcyt, muskowit.
Podział skał ze względu na genezę:
a) Magmowe
- głębinowe (z magmy) – granit
- Wylewne (z lawy) – bazalt
b) osadowe
- poch. Chemicznego – gips, sól
- poch. Organicznego – wapień, węgiel
- poch. Okruchowego – less, piaskowiec
c) metamorficzne – marmur, gnejs
Diageneza – proces przekształcenia skał luźnej w skałę litą
piasek -> piaskowiec
żwir -> zlepieniec
gruz -> brekcja
pył -> less
Podział skał ze względu na swoistość: - lite – zwięzłe - luźne
Wulkanizm – zespół procesów związanych z wydobywaniem się magmy i substancji towarzyszących na powierzchnie ziemi.
Subst. Towarzyszące: bomby, pumeks, lapilli, Scotia, popioły.
Podział erupcji wulk. Ze względu na kształt otworu z którego wydobywa się lawa:
- erupcja centralna
- erupcja szczelinowa
Podział ze względu na rodzaj erupcji: - eksplozywne – gwałtowny wybuch - efuzywne – łagodnie wydziela się lawa - stratowulkany – pośredni
Podział ze względu na kształt stożka: - stożkowy (odczyn kwaśny, gęsta lawa, dużo krzemionki)
- tarczowy (odczyn zasadowy, mało krzemionki, rzadka lawa)
Podział ze względu na aktywność: - czynne – wygasłe - drzemiące
Plutonizm – zjawisko związane z upłynnieniem skał w głębi litosfery i wnikaniem magmy w skały leżące wyżej, a następnie krystalizowanie lawy. Efektem są intruzje magmowe zgodne lub niezgodne.
Regiony występowania wulkanów: dna oceanu spokojnego, obszary górotwórczości alpejskiej, ognisty pierścień Pacyfiku.
Trzęsienie ziemi – naturalne wstrząsy skorupy ziemskiej będące efektem nagłego ruchu skał w jej wnętrzu. Zjawisko zachodzi zazwyczaj na granicach płyt litosfery.
Podział ze względu na genezę: tektoniczne (90%) , wulkaniczne (7%) , zapadowe (3%)
Skutki trzęsień ziemi: Ofiary w ludziach, zniszczenia budynków,
Epicentrum – miejsce położone na powierzchni ziemi w którym drgania odczuwalne są najmocniej.
Hipocentrum – miejsce położone w głębi skorupy które jest ogniskiem trzęsienia ziemi.
Skala Cancaniego – od 1 do 10. Podaje się skutki trzęsień ziemi.
Skala Richtera – podaje się nią energię trzęsień ziemi.