Wywiad ze Stanisławem Augustem Poniatowskim

„Wywiad ze Stanisławem Augustem Poniatowskim”
-Witam Pana! Jestem reporterką gazety „Polscy królowie” i chciałabym przeprowadzić z panem wywiad panie Stanisławie Auguście Poniatowski.
-Również witam i zgadzam się na przeprowadzenie wywiadu ze mną.
-Bardzo dziękuję za zgodę. Moje pierwsze pytanie to gdzie i kiedy pan się urodził?
-Urodziłem się 7 stycznia 1732 w Wołoczynie. Mój ojciec to Stanisław Poniatowski, a matka to Konstancja Czartowska.
-Jak spędził Pan młodość?
-Dzieciństwo spędziłem wraz z rodzicami w Gdańsku (do 1739). Tam też pobierałem nauki u wybitnego historyka Gotfryda Lengnicha, który był osobistym preceptorem młodych Poniatowskich. Po powrocie z Gdańska do Warszawy, kształciłem się w kolegium teatynów. Później lekcji logiki udzielał mi przyszły poseł rosyjski w Rzeczypospolitej, Herman Karl von Keyserling. W czasie wojny o sukcesję austriacką w 1748 wziąłem udział w wyprawie rosyjskiego korpusu interwencyjnego nad Ren. Starannie wykształcony, w młodości wiele podróżowałem po krajach Europy Zachodniej. Podczas pobytu w Wielkiej Brytanii zapoznałem się z systemem rządów parlamentarnych. W 1752 zostałem wybrany posłem na Sejm i mianowany pułkownikiem regimentu łanowego. W 1756 zostałem posłem saskim w Sankt Petersburgu, gdzie nawiązałem romans z Sophie Friederike Auguste księżną von Anhalt-Zerbst, przyszłą cesarzową Rosji Katarzyną II, którego owocem była córka Anna Piotrowna.5 października 1762 jako poseł na Sejm zaatakowałem w imieniu Familii Czartoryskich mandat poselski hrabiego Alojzego Fryderyka von Brühla, który nie będąc szlachcicem polskim bezprawnie zasiadał w izbie poselskiej. Wywołało to ostrą reakcję jego ojca Henryka von Brühla, zaufanego ministra Augusta III, który wobec takiego obrotu rzeczy zmuszony został zerwać obrady sejmu.Już 2 sierpnia 1762 Katarzyna II zapewniała mnie, że wysyła do Polski hrabiego Keyserlinga, by uczynił Cię królem natychmiast po śmierci obecnego (Augusta III).
-Kiedy został pan królem?
-Zostałem królem elekcyjnym w 1764 roku. Jeszcze w tedy nie wiedziałem, że jestem ostatnim królem polski. Miałem zaledwie 5320 głosów, co było w tym wypadku liczbą niską, ale to wystarczyło abym został królem.
- Co pan takiego słynnego założył?
-Założyłem15 marca 1765 Szkołę Rycerską, która w swym założeniu miała być elitarną uczelnią wojskową, kształcącą przyszłe kadry dla armii Rzeczypospolitej. Sam zostałem szefem Korpusu Kadetów tej placówki.
-Jaki był pana zwyczaj w czwartki?
-Byłem wielkim mecenasem nauki, sztuki i literatury, organizowałem obiady czwartkowe, na które zapraszałem uczonych, pisarzy, poetów. Nad królewskimi zbiorami sztuki pieczę sprawował malarz Marcello Bacciarelli. Częstymi moi gośćmi byli: poeta i historyk Adam Naruszewicz, poeta Stanisław Trembecki, satyryk i komediopisarz Franciszek Zabłocki, twórca teatru narodowego Wojciech Bogusławski i inni. Do najwybitniejszych przedstawicieli epoki oświecenia należeli: biskup Ignacy Krasicki, ksiądz Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski.
-Jaką komisje pan powołał?
-Powołałem Komisje Edukacji Narodowej i Komisje Dobrego Porządku.
-Jakie miał Pan tytuły?
-Moje tytuły to: król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, kijowski, wołyński, podolski, podlaski, inflancki, smoleński, siewierski i czernichowski.
-Jak pan myśli czyją winą były dwa pierwsze rozbiory Polski?
-Dwa pierwsze rozbiory Polski były winą słabego systemu rządzenia.
-Co to była konstytucja 3 maja?
-Konstytucja 3 maja (właściwie Ustawa Rządowa z dnia 3 maja) – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. Niektórzy uznają jednak konstytucję korsykańską z 1755 r. za pierwszą na świecie, a tym samym amerykańską za drugą i polsko-litewską za trzecią.
-Kiedy pan abdykował?
-Abdykowałem podczas trzeciego rozbioru Polski?
-Jak wyglądało pana życie rodzinne?
-W 1784 roku ja Stanisław August Poniatowski zawarłem morganatyczne małżeństwo z Elżbietą z Szydłowskich Grabowską. Synami moimi naturalnymi ze związku z Elżbietą byli: Stanisław Grabowski, urodzony 28 października 1780 roku, który otrzymał tytuł hrabiowski w 1836 roku, Michał Grabowski, urodzony w 1773, późniejszy generał wojsk polskich Księstwa Warszawskiego oraz Kazimierz, marszałek wołkowyski. Ze związku z nią miał także trzy córki: Aleksandrę, Izabelę i Konstancję.
-Gdzie i kiedy Pan zmarł?
-Zmarłem 12 lutego 1798 w Petersburgu nagłą śmiercią po wypiciu zawartości filiżanki. W chwili śmierci byłem bardzo zadłużony.
-To już wszystko. Dziękuję za rozmowę. Do widzenia.
-Ja również dziękuję. Żegnam.
Stanisław August Poniatowski był barwną postacią. Uważam, że był dobrym królem, ale był za słaby żeby powstrzymać znikanie Polski. Wniósł do Polski wiele zmian, które prawie zawsze były potrzebne. Może gdyby nie rozbiory Polska była by krajem nowocześniejszym dzięki Poniatowskiemu.