Uniwersalizm
Everyman Różewicza
Za skrajny przykład everymana można chyba uznać bohatera Kartoteki Tadeusza Różewicza. Nie jesteśmy w stanie określić imienia ani wieku bohatera, wciąż podawane są sprzeczne informacje na ten temat: OJCIEC Co z niego wyrośnie, jak będzie się tak długo wylegiwał. Wstawaj! Chłopcze! MATKA Ma czterdzieści lat i jest dopiero dyrektorem administracyjnym operetki. Bohater nazywany bywa Wiktor em, Henrykiem, Piotrusiem... To wszystko nieistotne. Ważne są natomiast uniwersalne dylematy, z...
Itaka – przeznaczeniem każdego człowieka
„Każdy z nas jest Odysem, co wraca do swej Itaki” – konstatuje w swym krótkim wierszu Odys Leopold Staff. Utwór ten daje nam wyraźnie do zrozumienia, że pielgrzymowanie do Itaki – czyli jakiegoś celu w życiu – jest przeznaczeniem każdego z nas, a los Odysa – ucieleśnieniem losu każdego człowieka. W tym znaczeniu Itaka jest nie tyle utraconą ojczyzną, ile jakimś szczytnym celem, którego istnienie mobilizuje nas do działania („o to chodzi jedynie, by naprzód wciąż iść śmiało”), celem...
Średniowiecze : Cechy i idee literatury
Anonimowość – autorzy często nie ujawniali swojego nazwiska, jakby wpisując się w konwencję, że najważniejsza jest jedynie wartość dzieła. Dwujęzyczność – w literaturze obok siebie funkcjonuje łacina i języki narodowe. Łacina pełniła wtedy funkcję uniwersalnego języka wszystkich wykształconych ludzi i dlatego kolejne książki tworzono też po łacinie. Teocentryzm – filozofia, która uznaje Boga za centrum wszystkiego, stwórcę świata i tego, który ustanowił normy moralne. Ludzie...